پرسروصداترین پرونده جنایی چندسال اخیر ایران با اظهارات وکیل محمدعلی نجفی مبنی بر پیداشدن چند دکمه مردانه در محوطه قتل و همچنین شائبه در تعداد گلوله‌های شلیک‌شده وارد فاز جدید و پیچیده‌ای شده است. این در حالی است که محمدعلی نجفی شهردار سابق تهران در اظهارات خود در دادگاه دوم مهدورالدم‌بودن و یا پرستوبودن میترا استاد را رد کرد اما در اظهاراتی متفاوت قتل عمد را نیز رد کرده است. ردکردن قتل عمد توسط نجفی نیز مسیر جدیدی است که در پرونده قتل میترا استاد گشوده شده است. در نتیجه مسائل جدید مطرح‌شده به گره‌های این پرونده جنجالی اضافه شده است تا پرونده بیش از گذشته با سوالات جدی‌تری مواجه شود.
به همین دلیل و برای بررسی ادعای جدید وکیل محمدعلی نجفی «آرمان» با حمیدرضا گودرزی وکیل محمدعلی نجفی گفت‌وگو کرده است. گودرزی در این گفت‌وگو ادعای خود مبنی بر پیداشدن دکمه‌های مردانه و همچنین احتمالات درباره گلوله‌های شلیک‌شده را واکاوی می‌کند و تصریح می‌کند: «بنده قصد داشته‌ام نقاط تاریک این پرونده و نقایصی که در روند بررسی پرونده وجود داشته را به دادگاه و افکار عمومی متذکر شوم و هیچ انگیزه‌ای از جمله موج‌سواری روی افکار عمومی جامعه مورد نظر بنده نبوده است. اگر بنده قصد موج‌سواری روی افکار عمومی را داشتم مطالبی را مطرح می‌کردم که در پرونده وجود نداشته باشد. این در حالی است که مسائلی که بنده مطرح کرده‌ام بخش‌هایی از دفاعیات بنده در دادگاه و موجود در پرونده بوده است. در شرایط کنونی دفاع بنده در گرو نتیجه بررسی‌های کمیسیون اسلحه‌شناسی پزشکی قانونی است.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
شما در دادگاه دوم محمدعلی نجفی از دکمه‌های پیراهنی در محل قتل میترا استاد صحبت کرده‌اید که سبب گمانه‌زنی‌های زیادی درباره این پرونده شده است. در این زمینه بیشتر توضیح دهید.
رسانه‌های گروهی از قول بنده عنوان کرده‌اند که دکمه‌های پیراهن مردانه در صحنه قتل پیدا شده است، این در حالی است که چنین اتفاقی رخ نداده و دکمه‌های پیراهن در سالن مشرف به محل قتل پیدا شده که می‌تواند نشانه درگیری فیزیکی باشد. هدف بنده از بیان این مساله احتمال وقوع درگیری قبل از قتل بوده است. این نیز در حد احتمال است. من در دفاعیه‌ای که در دادگاه داشتم این مساله را مطرح کردم در حالی که هنوز بخش اعظم دفاعیاتم باقی مانده و در جلسات آینده آن را مطرح خواهم کرد. با این وجود مطبوعات به شکلی سخنان بنده را بازتاب داده‌اند که گویا بنده مدعی شده‌ام پای فرد سومی در ماجرای قتل مرحومه میترا استاد وجود داشته است. بنده در دادگاه تنها نقایص پرونده را بازگو کردم. به همین دلیل نیز نمی‌توان از عباراتی که من بیان کرده‌ام یک برداشت خاص داشت. بنده عنوان کردم دکمه‌های پیراهن مردانه در سالن مشرف به محل قتل وجود داشته که در پرونده مورد بررسی قرار نگرفته است و باید در چنین پرونده مهمی که با افکار عمومی جامعه درگیر است مورد بررسی قرار می‌گرفته است.
در دادگاه شما درباره گلوله‌های شلیک‌شده به‌سمت مقتول نیز عنوان کرده‌اید که تعداد گلوله‌های شلیک‌شده ۹ گلوله بوده در حالی که در پرونده پنج گلوله ذکر شده است. آیا این مساله صحت دارد؟
در پرونده نوشته شده که در محل قتل هفت محل اصابت گلوله وجود دارد. این در حالی است که دو نقطه از بدن مقتوله یعنی دست و قفسه‌سینه نیز گلوله خورده است. البته یکی از این گلوله‌ها از بدن مرحومه میترا استاد خارج شده است. بنده اصرار دارم که کلمه مرحومه حتما قبل از نام خانم استاد ذکر شود. گزارش تیم بررسی‌کننده صحنه عنوان می‌کند که هفت محل اصابت گلوله وجود داشته است؛ یکی در کمد موجود در حمام، سه محل اصابت روی دیوار و سه محل اصابت نیز روی سقف حمام وجود داشته است. این در حالی است که دو گلوله نیز به بدن مقتوله اصابت کرده است.
یک گلوله به دست مقتوله خورده که از بدن خارج شده و گلوله دیگر به سینه وی اصابت کرده که در بدن مقتول باقی مانده است. این موضوعی کاملا علمی است و هیچ ارتباطی با فضای رسانه‌ای شکل‌گرفته پیرامون دادگاه آقای نجفی ندارد. ما معتقدیم این موضوعی است که باید به صورت دقیق مورد بررسی قرار بگیرد. از نظر علمی محل اصابت گلوله با گلوله متفاوت است. سوال اینجاست که آیا پنج گلوله می‌تواند چنین آثاری از خود برجای بگذارد؟ پاسخ به این سوال در سرنوشت این پرونده نقش تعیین‌کننده‌ای خواهد داشت. این وظیفه کارشناسان اسلحه است که این قضیه را به صورت شفاف مشخص کنند و آن را به اطلاع دادگاه و افکار عمومی جامعه برسانند.
اگر از نظر کارشناسان اسلحه چنین اتفاقی امکان‌پذیر است برخی از نقاط تاریک این پرونده روشن خواهد شد. با این وجود اگر پاسخ به این سوال منفی باشد و کارشناسان اسلحه به این نتیجه برسند که ممکن است هفت، هشت و یا نه گلوله شلیک شده است در چنین شرایطی مسیر پرونده تغییر خواهد کرد. بنده معتقدم اگر کارشناسان اسلحه به این نتیجه رسیدند که تعداد گلوله‌های شلیک‌شده بیش از پنج گلوله بوده است احتمالات زیادی در این زمینه مطرح خواهد شد. اگر تیم کارشناسی اسلحه به صورت علمی مشخص کند که با شلیک پنج گلوله ممکن است این آثار در محل قتل به وجود بیاید وضعیت شکل دیگری به خود می‌گیرد و ما با مستندات علمی عمیق‌ترو دقیق‌تری به پرونده نگاه می‌کنیم، در غیر این صورت باید احتمالات زیادی را درباره این پرونده در نظر گرفت.
در شرایط کنونی تنها ما نیستیم که به دنبال مشخص‌شدن نتیجه بررسی تیم کارشناسی اسلحه هستیم، بلکه اولیای دم نیز به دنبال مشخص‌شدن وضعیت هستند تا با استنادات بیشتری در این زمینه اظهارنظر کنند. آقای نجفی به حضور فرد دیگری در صحنه قتل اشاره نکرده است. آقای نجفی عنوان می‌کنند که در پی جنگ لفظی با مرحومه میترا استاد به حمام رفته‌اند و در آنجا در یک حالت غیرارادی به سمت مقتوله شلیک کرده است. بنده در دادگاه تنها نقایص پرونده را متذکر شدم و معتقدم باید نقاط تاریک این پرونده در مرحله نخست برای دادگاه و در مرحله دوم برای افکار عمومی جامعه مشخص شود. البته از این نکته نیز نباید غافل شد که دادگاه نیز از ابتدای بررسی این پرونده برای برطرف‌کردن نقایص این پرونده تلاش زیادی کرده است.
به همین دلیل نیز ما از دادگاه محترم به دلیل این تلاش‌ها تشکر می‌کنیم و مطمئن هستیم که در آینده نیز این تلاش‌ها ادامه خواهد داشت و دادگاه نیز تمایل دارد با مستندات محکم نقاط تاریک این پرونده مشخص شود تا براساس این مستندات یک رأی عادلانه درباره آقای نجفی صادر کند. نکته دیگر اینکه نتایج بررسی‌های کارشناسان اسلحه باید با اظهارات موکل بنده یعنی آقای نجفی هماهنگ باشد. در چنین شرایطی است که اظهارات آقای نجفی اثبات خواهد شد. ما به دنبال توجیه علمی این ماجرا هستیم و تذکری که دادیم نیز در راستای نقص تحقیقات در این پرونده بوده است. این در حالی است که مطبوعات به شکل دیگری در این زمینه اقدام کردند و سخنان بنده را به شکلی بازتاب دادند که گویا قصد داشته‌ام پرونده را به مسیر جدیدی هدایت کنم.
قاضی شهریاری سرپرست دادسرای جنایی تهران اظهارات شما در این زمینه را موج‌سواری روی افکار عمومی قلمداد کرده است. پاسخ شما به اظهارات ایشان چیست؟
بنده قصد داشته‌ام نقاط تاریک این پرونده و نقایصی که در روند بررسی پرونده وجود داشته به دادگاه و افکار عمومی متذکر شوم و هیچ انگیزه‌ای از جمله موج‌سواری روی افکار عمومی جامعه مورد نظر بنده نبوده است. اگر بنده قصد موج‌سواری روی افکار عمومی را داشتم مطالبی را مطرح می‌کردم که در پرونده وجود نداشته باشد. این در حالی است که مسائلی که بنده مطرح کرده‌ام بخش‌هایی از دفاعیات بنده در دادگاه و موجود در پرونده بوده است. بنده با صداقت این مسائل را مطرح کردم. به همان شکل که موکل بنده آقای نجفی نیز به صراحت در دادگاه صحبت کرده است. در شرایط کنونی دفاع بنده در گرو نتیجه بررسی‌های کمیسیون اسلحه‌شناسی پزشکی قانونی است.
آقای نجفی در دادگاه دوم خود قتل عمد را رد کرده‌اند. دلیل این مساله چیست؟
آقای نجفی قتل عمد را رد کرده و عنوان می‌کند هنگامی که وارد حمام شده است مرحومه دست وی را گرفته و شلیک به صورت غیرارادی صورت گرفته است. آقای نجفی برای شلیک‌کردن وارد حمام نشده بودند. در چنین شرایطی هنگامی که مرحومه دست آقای نجفی که اسلحه در آن قرار داشته را می‌گیرد و با هم گلاویز می‌شوند شلیک به صورت غیرارادی صورت می‌گیرد که در نهایت منجر به فوت مرحومه میترا استاد می‌شود. بنده هنوز ماهیت ماجرا را به صورت دقیق برای دادگاه تشریح نکرده‌ام.
با این وجود در جلسه آینده دادگاه با جزئیات دقیق این کار را انجام خواهم داد. مباحثی که ما مطرح می‌کنیم مسائل علمی است و به همین دلیل باید در مقابل آن توجیه علمی وجود داشته باشد. پرونده قتل مرحومه میترا استاد برای مردم بااهمیت است و مردم باید از جزئیات دادگاه اطلاع داشته باشند. با این وجود این پرونده برای ما حقوقدانان وجهه علمی دارد و به همین دلیل با رویکرد علمی این پرونده را دنبال می‌کنیم. به‌عنوان مثال گلوله‌ای که از بدن مرحومه خارج‌شده دفرمه شده و تغییر شکل داده است. به همین دلیل نیز پزشکی قانونی باید در این زمینه شفاف‌سازی کند تا ما با توجه به تحقیقات و نتایج پزشکی قانونی بتوانیم دفاعیات خود را در دادگاه‌های آینده مطرح کنیم.
در دادگاه نخست آقای نجفی شائبه ارتباط مقتول با یک کارگردان سینما و یکی از اعضای وزارت امور خارجه وجود داشته است. در این زمینه توضیح می‌دهید؟
آقای نجفی تاکنون در این زمینه در دادگاه صحبت نکرده‌اند و آنچه در این زمینه مطرح شده در حاشیه دادگاه بوده است. آقای نجفی به هیچ‌عنوان به دنبال هتک حرمت به مقتول و خانواده وی نیست. خانواده مرحومه استاد نیز دارای حرمت و آبرو است و این حرمت و آبرو باید در هر شرایطی حفظ شود.
ادعاشده در این پرونده مسائلی مانند نقش برخی نهادهای امنیتی وجود داشته است. این مسائل به چه میزان صحت دارد؟
در این باره گمانه‌زنی‌های زیادی صورت گرفته اما در هیچ محکمه‌ای اثبات نشده است. به همین دلیل هنوز نمی‌توان به صورت دقیق و علنی درباره آن اظهار نظر کرد. اگر دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار شود ممکن است بتوان این مسائل را مطرح کرد. در غیر این صورت چنین امری امکان‌پذیر نیست.
در دیدارهایی که با آقای نجفی به صورت دونفره داشته‌اید چه مسائلی مطرح شده است. آیا آقای نجفی دغدغه و صحبت‌هایی داشته‌اند که تاکنون رسانه‌ای نشده است؟
در این زمینه باید یک نکته مهم را یادآور شوم که بنده هر زمان که تقاضای دیگر و گفت‌وگو با آقای نجفی را داشته‌ام این اتفاق رخ داده و آقای کشکولی در این زمینه به بهترین نوع با ما همکاری داشته‌اند و اجازه همه دیدارها از طرف ایشان صادر شده و ما با هیچ مشکلی مواجه نبوده‌ایم. در طول هفته ممکن است بنده یک و یا دوبار با آقای نجفی دیدار داشته باشم که این دیدارها به صورت موفقیت‌آمیزی انجام شده است. نکته دیگر اینکه آقای دکتر نجفی نیز در شرایط نامساعدی در زندان به‌سر نمی‌برند و از نظر شرایط زندان نگرانی خاصی وجود ندارد. در اغلب دیدارهایی که به صورت دونفره با هم داشته‌ایم بنده تلاش کرده‌ام اطلاعات لازم را از ایشان بگیرم که برای دفاع در دادگاه آماده باشیم.
این وضعیت درباره آقای دکتر نجفی نیز وجود دارد و در این دیدارها ما تلاش می‌کنیم با مشاوره‌های حقوقی آقای نجفی را نیز برای دفاع در دادگاه آماده کنیم. این دیدارها در راستای تحقیقات پرونده است و ما سوالاتی که در ذهن داریم و احتمال می‌دهیم می‌تواند در روند دادرسی تأثیرگذار باشد با ایشان مطرح می‌کنیم تا در جلسه دادگاه با تنش و تضاد مواجه نشویم. هدف اصلی ما در این دیدارها همین مسائل است. از سوی دیگر یک وکیل نسبت به موکل خود متعهد است و اگر موکل وی کسالت داشته باشد باید به وی کمک کند. به همین دلیل نیز اگر آقای نجفی نیاز به دارو و یا هر چیزی دیگری داشته‌اند برای ایشان فراهم شده و از این نظر مشکلی برای ایشان وجود نداشته است.
آیا تاکنون برای جلب رضایت خانواده مقتول تلاشی صورت گرفته است؟ موضع خانواده مقتول نسبت به درخواست‌های شما به چه صورت بوده است؟
در مرحله نخست باید این نکته را در نظر داشته باشیم که خانواده مرحومه استاد در شرایط کنونی داغدار و آسیب‌دیده هستند و به همین دلیل باید با شکیبایی و احترام با این خانواده برخورد کنیم. نکته دیگر اینکه در حاشیه این پرونده مسائلی درباره مرحومه میترا استاد مطرح شده که سبب ناراحتی آنها شده است. به همین دلیل نیز ما باید از هرگونه اظهارنظری که ممکن است آبروی فرد و یا خانواده‌ای را مخدوش کند پرهیز کنیم و اجازه ندهیم مسیر دادرسی به بیراهه کشیده شود. ما به دنبال این هستیم که باب مذاکره را با خانواده مرحومه استاد باز کنیم و با این خانواده در این باره صحبت کنیم. تلاش‌هایی نیز در این زمینه صورت گرفته است. با این وجود هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است. به محضی که این تلاش‌ها به نتیجه خاصی برسد ما نتایج را خدمت افکار عمومی اطلاع خواهیم داد. البته شخص خاصی در این زمینه مانع ایجاد نمی‌کند، بلکه تلاش‌های ما درباره گفت‌وگو و رایزنی با خانواده‌ای است که عزیز خود را از دست داده‌اند و در شرایط کنونی نیز در وضعیت روحی مناسبی قرار ندارند.
آیا دادگاه جایگاه و خدمات مدیریتی گذشته آقای نجفی را در صدور حکم در نظر خواهد گرفت؟
همه افراد در مقابل قانون و دادگاه برابر هستند و آقای نجفی در ابتدای تشکیل دادگاه هیچ مزیتی نسبت به دیگران نخواهند داشت. در گذشته نیز چنین وضعیتی وجود نداشته و در آینده نیز نخواهد داشت. نفس برگزاری دادگاه نیز به همین دلیل است که هر کسی که تخلف و جرمی مرتکب شده در پیشگاه قانون محاکمه شود و قانون و دادگاه براساس مستندات پرونده درباره وی قضاوت کند. در نتیجه قانون بدون در نظر گرفتن جایگاه افراد درباره اتهام آنها رسیدگی خواهد کرد. با این وجود آقای نجفی در گذشته خدمات زیادی برای کشور انجام داده‌اند در سمت‌های مدیریتی که حضور داشته‌اند منشأ اثر بوده است. بنده امیدوارم در نهایت حکمی از سوی دادگاه محترم صادر شود که با توجه به سابقه نیک آقای نجفی در گذشته باشد.
حسن شیروانی / آرمان- احسان انصاری
- 17
- 4
