نعمت احمدی: از پنهان‌کاران کرونا باید شکایت کرد

 رئیس قوه قضائیه بخشنامه مرخصی زندانیان در شرایط حساس موجود را صادر کرده بود. اما به نظر می‌رسد با توجه به اعلام سخنگوی دستگاه قضا تنها حدود ۵۴هزار زندانی توانسته‌اند از این فرصت برای رهایی از کمین کرونا در زندان‌ها استفاده کنند، چیزی که به عقیده کارشناسان در حق سایر زندانیان کوتاهی شده است. گروهی از کارشناسان معتقدند زندانیان احتمالی مبتلا به کرونا یا خانواده‌های زندانیانی که بر اثر کرونا فوت شوند می‌توانند برای مسئولان امر طرح شکایت کنند. از سویی دیگر هفته گذشته خبر پرواز مجدد هواپیمایی ماهان به چین بار دیگر خبرساز شد، پروازی که سازمان هواپیمایی کشوری آن را پرواز باری برای انتقال تجهیزات پزشکی و وسایل مورد نیاز کارخانه‌ها خواند. حالا مجدد اینجا سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توان از شرکت ماهان طرح شکایت کرد؟

هفته گذشته بار دیگر خبر پرواز هواپیمایی ماهان به چین بر روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت. انصاف‌نیوز در این باره نوشت:«بررسی اطلاعات پروازی نشان می‌دهد پروازهای ماهان به دست‌کم یک شهر چین ادامه دارد.» خبری که بلافاصله با واکنش سازمان هواپیمایی همراه شد. به گزارش ایسنا رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در این باره گفت:«این پرواز به هیچ وجه مسافری نیست و باری بوده و قطعاً هواپیمایی ماهان بدون مجوز سازمان هواپیمایی هیچ پروازی را نمی‌تواند انجام دهد.»

وی ادامه داد:«پروازهای مذکور نیز با نگاه اقتصادی نبوده و با نگاه انسانی است و هدف از انجام این پروازها آوردن کمک‌های چین از جمله کیت، لوازم پزشکی و درمانی، لوازم مورد نیاز کارخانه‌های تولیدی و پزشک است.»

این در حالی است که هیات دولت در روز یازدهم بهمن، پرواز به چین را ممنوع اعلام کرده بود، با این وجود به نقل از ایسنا ماهان اعلام کرده است از تاریخ ذکر شده علاوه بر ۴پرواز باری به چین در این مدت بر اساس مصوبه هیأت دولت و مجوز سازمان هواپیمایی کشوری ایران ۴پرواز مسافری از تاریخ ۱۲بهمن تا ۱۶بهمن برابر اوّل فوریه تا پنجم فوریۀ ۲۰۲۰ به مقاصد پکن، شانگهای، گوانگجو و شنزن برای انتقال مسافران چینی این شرکت حاضر در ایران و سایر کشورها و ایرانی‌های حاضر در چین با نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رعایت دستورالعمل‌های مربوط انجام شده است. همچنین یک پرواز به مقصد ووهان در تاریخ ۴فوریه برابر با ۱۵بهمن ۱۳۹۸برای انتقال دانشجویان ایرانی بر اساس درخواست دولت جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است. و حالا این پرواز اخیر در تاریخ ۱۵اسفند(۵مارس) آخرین پرواز ماهان تا به این لحظه به چین است.

شکایت از ماهان یا از مسئولان

با توجه به شرایط پیش آمده عده‌ای از امکان طرح شکایت نسبت به ماهان به عنوان یکی از ابزارهای ورود ویروس کرونا به ایران سخن می‌گویند در این باره نعمت احمدی وکیل دادگستری به «همدلی» می‌گوید:«مسئله این است که ابتدا باید رابطه علت و معلولی بین وقایع را پیدا کنیم. از منظر حقوقی یک قاعده‌ای داریم به نام قاعده مسئولیت، یعنی اینکه کسی مسبب یک کاری باشد، فرض کنید من یک چاهی در خیابان حفر کنم بدون اینکه لوازم حفاظتی و اعلام خطر را رعایت کرده باشم بعد کسی با موتور بیفتد در آن چاه، اینجا مسبب از نظر کیفری و حقوقی مسئول است. حالا باید در این بین یک رابطه بین هواپیمایی ماهان و انتقال ویروس کرونا به ایران وجود داشته باشد تا امکان شکایت مطرح شود. ضمن اینکه هواپیمایی ماهان خودش در داخل یک تصمیم‌گیری بزرگ‌تری قرار دارد. یعنی آقای عرب‌نژاد نمی‌تواند به تنهایی دستور دهد به خلبانی که خودت برو به چین و برگرد، این وسط یک پروتکلی وجود دارد که ماهان بخشی از آن است. اگر بخواهیم وارد این مقوله شویم باید ببینیم تصمیم‌گیرنده نهایی چه کسی بوده و با اثبات آن رابطه علت و معلولی از او طرح شکایت شود.»این وکیل دادگستری عنوان می‌کند:«مسئله طرح شکایت درباره کرونا که تنها هواپیمایی ماهان نیست، کرونا از مدت‌ها پیش وجودش اعلام شده بود اما به آن توجهی نمی‌شد. من دیروز با یکی از پزشک‌های اصفهان صحبت می‌کردم، به من می‌گفت در دیماه بیماری داشتم و اعلام کردم وضعیت ایشان همان کرونا است،

بعد برایش پرونده تشکیل دادند که داری تشویش اذهان می‌کنی.»احمدی ادامه می‌دهد:«اصل طرح شکایت برمی‌گردد به ماجرای پنهان‌کاری کسانی که طی این مدت حقایق را پنهان کردند و حتی اخبار غلطی به مقام معظم رهبری رساندند. در روز درختکاری مقام معظم رهبری اعلام کردند که ما از جمله کشورهایی هستیم که به محض اطلاع از وجود کرونا فوری خبررسانی کردیم. اما رهبری بر اساس اخباری که به ایشان دادند این مسئله را مطرح کردند حال اینکه به صراحت می‌گویم نه، ما پرده‌پوشی کردیم حتی از رهبری هم پرده‌پوشی کردیم، و زمان ورود این ویروس را درست به رهبری نگفتیم و ایشان هم در آن مراسم اعلام کردند. ایشان درست فرمودند اما به ایشان اطلاعات غلطی داده شده بود.»

این وکیل دادگستری می‌گوید:«بنابراین پزشک‌هایی بودند که از دو ماه قبل اعلام کرده بودند مانند همان پزشک اصفهانی که گفتم، بسیاری بودند که گفتند این موارد مشکوک مراجعه آنفلوآنزا نیستند اینها مشکوک به کرونا هستند اما اعلام نشد و لاپوشانی کردند، این افراد را باید تحت تعقیب قرار دهیم. افرادی که در پی اهمال، تقصیر، قصور یا عمد مسئولیتی داشتند که باید بعد از اطلاع اولیه از ورود ویروس کرونا به کشور اقدامات پیشگیرانه انجام می‌دادند و ندادند، یعنی پروازها را ادامه دادند، یعنی تجمعات را ادامه دادند، نسبت به آنها می‌شود اعلام شکایت کرد. کارهایی که امروز دارند انجام می‌دهند درصورتی که باید دو ماه قبل انجام می‌دادند، چطور آن موقع انجام ندادند؟ ما گاهی چین و ایتالیا را می‌بینیم که در شهرهای گفته شده تنها پلیس در شهر تردد دارد، اما اینجا هنوز قطره‌چکانی دارند قرنطینه انجام می‌دهند، به تازگی دادگستری را تعطیل کردند تنها دو الی سه هفته است که دانشگاه را تعطیل کردند، چرا همان دو ماه پیش تعطیل نکردند که فراگیری پیش نیاید؟»

به همه زندانی‌ها اجازه مرخصی دهید

اما همه توجه‌ها متوجه ماهان و اینکه گروهی از کارشناسان می‌گویند درمورد این شرکت هواپیمایی و مسئولان مربوطه در این خصوص امکان شکایت مطرح است نیست، این روزها بحث مرخصی زندانیان با توجه به بخشنامه رئیس دستگاه قضا و فرصت‌های قانونی برای چنین امکانی فراهم است اما به نظر می‌رسد امکان مرخصی برای همه زندانیان وجود ندارد و مجدد همان سوال مطرح است که آیا یک زندانی می‌تواند در صورت مبتلا شدن به کرونا در زندان شکایتی طرح کند؟نعمت احمدی در ادامه گفت‌وگو با «همدلی» در مورد نگرانی‌های خودش در خصوص زندانی‌ها با توجه به اینکه امکان مرخصی آنها فراهم شده است، می‌گوید:«اگر کسی امروز در زندان از کرونا فوت کند اولیای دم این افراد می‌توانند علیه مسئولین قضایی اعلام شکایت کنند. من به عنوان کسی که حدود ۴۵سال وکیل هستم یکی از دغدغه‌هایم این است که این ویروس به زندان سرایت کند. نه بهداشت آنجا امکان درستی دارد، نه تغذیه آنجا برای تقویت سیستم ایمنی مناسب است و نه داروهایی که آنجا هست مناسب است.»

احمدی در خصوص مرخصی زندانیان ادامه می‌دهد:«ازطرفی ما در قانون ماده ۲۱۳ آئین‌نامه سازمان زندان‌ها را داریم که می‌گوید در این شرایط حساس باید به زندانی مرخصی داده شود و این اجباری است. ما در زندان برای اینکه مرخصی و عفو بررسی شود شورای طبقه‌بندی داریم، اما در شرایط ویژه و خاص مثل شرایط این روزهای پیش آمده اصلا نظر شورای طبقه‌بندی را هم قانون نخواسته و به آن نیازی نیست. علاوه بر آن بخشنامه رئیس قوه قضائیه است، رئیس قوه قضائیه بخشنامه کرده و گفته این زندانیان تا ۱۵فروردین مرخصی بروند، ما ۲۱۷هزار زندانی داریم، بعد آقایان می‌گویند ۵۶هزار مرخصی دادیم. همه آن زندانیان که خطرناک نیستند، بله یک سری از زندانیان مرخصی شامل حال آنها نمی‌شود، اما همه که اینطوری نیستند.»

وی بیان می‌کند:«در این شرایط موجود تعداد زیادی از زندانیان شامل آیین نامه ۲۱۳ سازمان زندان‌ها و بخشنامه رئیس محترم قوه قضائیه می‌شوند، به نظرم با یک لجاجت و تفسیر تنگ‌نظرانه از قوانین برای اینکه بخواهیم اعمال نظر شخصی انجام دهیم آنها را همچنان در زندان نگه می‌داریم. باز می‌گویم رئیس قوه قضائیه بخشنامه هم داده و ایشان دیگر باید چه کار انجام دهد؟ اما مجدد شاهد آن هستیم گروه زیادی همچنان در زندان هستند.» احمدی در پایان می‌گوید:«تضمین کافی از زندانیان بگیرند، ولی آنها را در این شرایط آزاد کنند. درست است که آنها محکوم هستند، اما انسان هستند، شهروند هستند، تبعه ایران هستند، در این شرایطی که خشم طبیعت شامل حال مردم شده، ما رفعت داشته باشیم نسبت به کسانی که دستشان از چاره کوتاه است؛ ابزارش را هم در اختیار داریم.»