زماني كه قتل به چند نفر منتسب مي‌شود، اولياي دم قبل از اجراي حكم بايد تفاضل ديه بپردازند.
افزايش خشونت مي‌تواند ناشي از اقتصاد، فرهنگ، خانواده و محيط پيرامون باشد.
بحث تدابير پيشگيرانه و برخوردهاي كيفري عبرت‌آموز مي‌تواند در كاهش ارتكاب به جرم موثر باشد.
كاهش خشونت در جامعه اين است كه اجازه دهيم مردم در سايه آزادي‌هاي قانون همان‌گونه كه دوست دارند، زندگي كنند.
گاندي فقط با فرهنگ نفي خشونت توانست هند را سربلند كند؛ بدون هيچ خشونتي انگليسي‌ها را از كشور خود بيرون كردند
مشكلات مي‌تواند سبب سلب آرامش افراد شده و استرس و دغدغه ناشي از آن‌ها نيز منجر به اين خشونت شود
ضربات متعدد چاقو،آتش زدن، سوزاندن جسد و در آخر سلفي گرفتن با جنازه در كمال آرامش، سكانسي ۱۵ دقيقه‌اي با چند پلان تلخ و تكان‌دهنده از صحنه قتل يك دوست به دست چهار دوست ديگر خود، همه آن‌چيزي است كه تاكنون از قتل فجيع صادق ۱۹ ساله منتشر شده است. متهمان در اعتراف‌هاي اوليه، انگيزه خود را از اين قتل فجيع، انتقام‌جويي اعلام كرده‌اند؛ يك انتقام جويي به سبك فيلم هاي دهشتناك هاليودي همراه با سلفي‌هايي به يادگار مانده از صحنه قتل.
این چهار جوان متهم به قتل که همگی در سنین ۱۸ تا ۲۰ سال هستند، از لحظات مختلف قتل دلخراش دوست‌شان فیلمبرداری کرده و حتی از به آتش‌کشیدن جسد وی نیز تصاویر «سلفی» گرفته‌اند، براساس اطلاعات به‌دست آمده از این پرونده، این چهار جوان که سه نفر به عنوان معاونت در قتل و یک نفر به عنوان عامل این جنایت اعتراف کرده‌اند، پیش از ارتکاب این جنایت، با مسموم کردن مقتول در یک مهمانی شبانه غیرمتعارف، پس از آنکه مقتول به حالت خواب و بیهوشی در می‌آید اقدام به وارد کردن ضربات متعدد چاقو به بدن وی کرده و در اعترافات خود عنوان کردند که پس از مرگ دوست‌شان با این هدف که پرده بر این جنایت هولناک بیندازند جسد وی را در یکی از مناطق حاشیه‌ای به آتش کشیدند.
با توجه به آرامشي كه متهمان در زمان ارتكاب قتل داشته‌اند گفته شده تحت تاثير مشروبات الكي قرار داشته‌اند اما اين ادعا ثابت نشده است.هرچند گفته شده است كه تحقیقات پلیس در مورد این پرونده به اتمام رسیده و چهار جوان مهابادی به قتل هولناک دوست صمیمی خود اعتراف کرده اند و پرونده در اختیار مراجع قضايی قرار گرفته است.
توضیح دادستان ارومیه درباره پرونده
مصطفی حبیبی ، دادستان ارومیه، در بيان جزييات حادثه رخ داده گفته است: «تحقیقات مقدماتی در خصوص انگیزه انجام این عمل مجرمانه ادامه دارد». به گزارش روابط عمومی دادستانی کل کشور، مصطفی حبیبی توضيح داده است: پس از اعلام گزارش وقوع یک فقره قتل جوان ۱۹ ساله در محدوده خارج از شهر مهاباد، در تاریخ سوم مهرماه، متهمان به قتل در اسرع وقت ازسوي ماموران نیروی انتظامی دستگیر و با تشکیل پرونده در بازپرسی مهاباد، تحقیقات درباره علل و انگیزه‌های این جنایت آغاز شده و ادامه دارد. وي با اشاره به اینکه انگیزه ارتکاب این جنایت هنوز مشخص نیست، افزود:
طبق گزارش‌های اولیه، افراد دستگیر شده از دوستان مقتول بوده‌اند که او را به طرز فجیعی به قتل رسانده‌اند و حتی با جنازه مقتول عکس سلفی هم گرفته‌اند.حبیبی تاکید کرد: پس از وقوع این قتل، عکس‌هایی مربوط به آن در فضای مجازی منتشر و موجب نگرانی و تشویش مردم شد که با اقدام به موقع در دستگیری عاملان جنایت، آرامش به مردم بازگشت؛ بنابراين از همه مردم عزیز تقاضا داریم از منتشرکردن و دست به دست‌کردن چنین عکس‌ها و مطالبی که موجب نگرانی و یا تشویش اذهان می‌شود، خودداری کنند.
ريیس کل دادگستری آذربایجان‌غربی
ريیس کل دادگستری آذربایجان‌غربی نيز درباره حادثه، توضيح داده است كه «سوم مهر امسال، جسد سوخته مجهول‌الهویه در جاده‌ای روستایی کشف شد و بلافاصله ماموران و بازپرس شعبه اول دادسرای مهاباد در محل حاضر شدند». توکل حیدری با بیان اینکه جسد متعلق به صادق متولد ۷۷ است، افزود: در این زمینه چهار نفر دستگیر شده‌اند که سه نفر از آن‌ها به اتهام مشارکت در قتل عمد با قرار بازداشت موقت و یک نفر دیگر هم به اتهام معاونت در قتل عمد با قرار وثیقه به زندان معرفی شدند».
مجازات قصاص براي اين چندنفر
عباس تدين، حقوقدان و استاد دانشگاه، در پاسخ به اين سوال كه در اين جنايت مجازات اين چند نفر چگونه تعيين خواهد شد به «قانون» مي‌گويد: قانونگذار در قانون مجازات اسلامي مقرر داشته كه عمل فردي كه قصد سلب حيات ديگري را داشته باشد يا اينكه فردي عملي انجام دهد كه به‌نوعي كشنده باشد ولو اينكه قصدقتل نداشته باشد، قتل عمد است و با توجه به آموزه‌هاي شرعي حكم قصاص و سلب حيات را براي مجازات آن تعيين شده است.
اما اينكه چند نفر در قتل فردي شركت داشته باشند، در صورتي كه سلب حيات قرباني منتسب به عمل چند نفر باشد، همه اين چندنفر نير مستحق قصاص خواهند بود؛ به‌عبارت ديگر بايد گفت تفاوتي ندارد يك نفر فردي را به قتل رسانده باشد يا اينكه بيش از يك نفر، فردي را به قتل رسانده باشند، به شرطي كه سلب حيات منتسب به تمام اين چندنفر باشد مجازات همه اين افراد قصاص نفس خواهد بود.
اين وكيل دادگستري توضيح داد: اما زماني كه قتل به چند نفر منتسب مي‌شود، اولياي دم قبل از اجراي حكم بايد تفاضل ديه بپردازند كه البته در قانون فعلي، در مواردي، به دليل اينكه برخي از جرايم ممكن است افكار عمومي را جريحه‌داركند و لازم است حكم سريع اجرا شود يا گاهي اوقات به دليل نداشتن توان مالي اولياي دم در پرداخت ديه، پيش‌بيني شده است تفاضل از بيت‌المال پرداخت شود تا حكم سريع اجرا شود؛ به‌عبارت ديگر، راه برون رفت از اين مشكل نيز در قانون ديده شده است.
انتشار تصاويري كه افكار عمومي را جريحه‌دار كند، جرم است
تدين در ادامه به بُعد ديگري از جرم صورت گرفته به دست اين چندنفر، يعني انتشار فيلم در فضاي مجازي، پرداخت و خاطرنشان كرد: اينكه چند نفر، دوست خود را به قتل برسانند و اين امر آنقدر براي‌شان عادي باشد كه فيلم آن را منتشر كنند يا اينكه كنار جسد سوخته او عكس سلفي بگيرند و در فضاي عمومي منتشر كنند، مي‌تواند جرم ديگري را به آن‌ها منتسب كندكه در قانون جرايم رايانه‌اي پيش‌بيني شده‌است؛ به عبارت ديگر انتشار تصاوير يا مطالبي كه افكار عمومي را جريحه‌داركند يا نظم عمومي را هدف قرار دهد و باعث تشويش اذهان عمومي شود، مي‌تواند جرم مستقل ديگري باشد كه جنبه تعزيري داشته و مصداق قانون جرايم رايانه‌اي خواهد بود.
اين استاد دانشگاه در خصوص دلايل افزايش خشونت در جامعه معتقد است: به‌طور‌كلي جرم‌شناسي براي تحليل هر پديده يا واقعه مجرمانه دسته‌هاي مختلفي از دلايل را بررسي مي‌كند؛ يك دسته از آن‌ها دلايل شخصي يا دلايل متعلق به خود شخص است كه گاهي ممكن است از طريق خانواده‌اي كه با او زندگي كرده است، به وي منتقل شده باشد، براي مثال درخانواده معتادان، ريسك اعتياد فرزندان هم بالاتر خواهد رفت.
برخي از دلايل نيز اكتسابي بوده كه ناشي از اقتصاد، فرهنگ، خانواده و محيط پيرامون هستند كه در ارتكاب به جرايم توسط اشخاص هم دلايل دروني و هم دلايل بيروني مي‌توانند نقش داشته باشند. اما در پاسخ به اين سوال كه چرا در جامعه ما خشونت نهادينه شده است، بايد گفت يكي از دلايل آن مي‌تواند از بين رفتن قبح برخي از اعمال باشد.
در سال‌هاي اخير، با گسترش فضاي مجازي و اينترنت، برخي با اين تفكر كه مي‌توانند در اين فضا ماهيت خويش را مخفي كنند، هر رفتاري را كه در فضاي سنتي جرم است و امكان شناسايي آن وجود دارد، در فضاي مجازي به راحتي انجام مي‌دهند. در اين زمينه، بحث تدابير پيشگيرانه يا به عبارتي پيشگيري از جرم و برخوردهاي قضايي و كيفري عبرت آموز مي تواند در كاهش ارتكاب به جرم و كاهش آستانه ارتكاب به جرم موثر باشد.
براساس قوانين، مجازات قتل مشخص است اما وجود مشاركت چهار نفر در قتل و بحث معاونت در قتل و نحوه اجراي قصاص به يك بحث مهم حقوق تبديل شده است.پرداخت تفاضل ديه سه متهم ديگر، در صورت صدور حكم قصاص، بي‌شك خارج از توان خانواده مقتول خواهد بود. از سويي، خانواده مقتول مي‌تواند به دلخواه قصاص يكي از متهمان را بخواهد و در نهايت در خصوص قصاص سه نفر ديگر اعلام رضايت كند.
يا اينكه دولت با توجه به جنبه عمومي جرم رخ‌داده كه وجدان جامعه را به درد آورده و باعث تألمات گسترده در جامعه شده است، مازاد ديه را پرداخت كند.از اين رو، بايد ديد حكم دادگاه براي حمايت از افكار عمومي جريحه دار شده جامعه و حقوق مقتول، چگونه اجرا خواهد شد.
پروانه سلحشوري، نماينده مجلس، از دلايل افزايش خشونت در جامعه مي‌گويد:
دوقطبي‌هاي ايجاد شده ،يكي از عوامل افزایش خشونت است
افزايش خشونت در سال‌هاي اخير تبعات بسياري در جامعه به همراه داشته است و بسياري از كارشناسان تعدد جرايم را محصول افزايش خشونت در جامعه مي‌دانند؛ جرايمي كه گاه نه فقط منجر به قرباني شدن فرد يا افرادي مي‌شود، گاهي اوقات آنقدر فجيع هستند كه افكار عمومي را نيز جريحه دار مي‌كنند،به طوري كه جامعه در انتظار است تا عاملان جنايت به سزاي عمل خويش برسند. تجاوز و كشتن آتنا، دخترك هشت ساله پارس‌آبادي، كشتن بنيتاي هشت ماهه، ستايش، دخترك افغاني كه قرباني هوسراني پسري ۱۷ ساله شد، مليكاي هشت ساله كه فقط به دليل برق يك جفت گوشواره‌اش قرباني خشونت پسر بچه‌اي ۱۴ ساله شد و ...
اين موارد نمونه‌هاي كمي از حوادث و جرايمي است كه در گوشه گوشه كشورمان، ايران اتفاق مي‌افتند كه باعث جريحه دار شدن اذهان عمومي مي‌شوند. در همه اين موارد وجود رفتارهاي خشن و خشونت مشتركند اما سوال مهمي كه در اين زمينه مطرح مي‌شود، اين است كه دلايل اين افزايش خشونت در جامعه چيست؟ چرا جامعه تا به اين حد به سمت خشونت پيش‌رفته است؟
پروانه سلحشوري، نماينده مجلس، در پاسخ به اين سوال كه دلايل افزايش خشونت و به دنبال آن افزايش جرايم درجامعه چيست؟ به «قانون» مي‌گويد: يكي از مشكلات در حال حاضر اين است كه جامعه ما به شدت دوقطبي شده است؛
زن و مرد، فقير و غني و دين‌دار و بي‌دين، اصولگرا و اصلاح‌طلب يا بسياري از موارد ديگر كه اين دو قطبي‌هاي ايجاد شده خود سبب بروز مشكل و آسيب در جامعه خواهد بود كه خشونت يكي از آن‌هاست. براي مثال وقتي از يك طرف گفته مي‌شود كوروش كبير، از طرف ديگر دين اسلام، به نظر مي‌رسد اين دو باهم درتضاد هستند و وقتي بحث هويت ملي مطرح شود ديگر نمي‌توان بحث هويت ديني را مطرح كرد. در حالي كه اين دو باهم دوبالي هستند كه هويت ما ايرانيان را شكل مي‌دهند؛ نه كسي مي‌تواند مسلمان بودن را از ما بگيرد، نه ايراني بودن‌مان را .
در شادي‌هاي زندگي مردم دخالت نكنيم
اين نماينده مجلس در باره راهكار حل كاهش خشونت در جامعه نيز توضيح داد:، يكي از اقدامات براي كاهش خشونت در جامعه اين است كه اجازه دهيم مردم در سايه آزادي‌هاي قانون ،همان‌گونه كه دوست دارند زندگي كنند. در شادي‌هاي زندگي مردم دخالت نكنيم، براي مثال در جشن آب‌پاشي كه چند جوان مي‌خواهند شادي كنند چه ضرورتي دارد نيروي انتظامي ورود كند؟ ما بايد با توجه به شرايط جامعه فضا را به گونه‌اي فراهم كنيم كه مردم شادي بيشتري داشته باشند. مشكلات اقتصادي؛ فرهنگي و...
بار رواني مضاعفي را به مردم تحميل كرده كه باعث خشونت افراد شده است. ما بايد تسهيلاتي فراهم آوريم تا مردم زندگي آرام‌تري داشته باشند. بايد سعي كنيم فرهنگ نفي‌خشونت را كه فرهنگ مهمي است، در جامعه اجرايي كنيم. گاندي فقط با فرهنگ نفي خشونت توانست هند را سربلند كند؛ بدون هيچ خشونتي انگليسي‌ها را از كشور خود بيرون كردند.اما متاسفانه در كشور ما به دليل ِ‌نبود زيرساخت‌هاي لازم، مشكلات فراواني درجامعه وجود دارد كه با برطرف كردن مشكلات، بي‌شك مردم زندگي بهتري خواهند داشت.
مشكلات زياد، سبب سلب آرامش مردم شده است
وي در پاسخ به اين سوال كه آيا كاهش خشونت در جامعه نياز به قانونگذاري دارد، تصريح كرد: مشكل ما اين است كه همواره براي تمامي موارد به دنبال قانونگذاري هستيم يا اينكه اين انتظار وجود دارد كه مسئولان اقداماتي را انجام دهند و مشكلات را مرتفع كنند. درحالي كه گاهي اوقات جامعه و مردم، بايد خودشان مشكلات اين‌چنيني را برطرف كنند. به اعتقاد بنده مشكلات مي‌تواند سبب سلب آرامش افراد شده و استرس و دغدغه ناشي از آن‌ها نيز منجر به اين خشونت شود.
- 14
- 6
