امروزه همه پدرمادرها به نوعی با این مشکل روبه روهستند.آیا فرزندان خود را به فضای مجازی راه دهند یا نه مانع ورود آنان شوند . مسلما تهدید و اذیت و آزار فقط محدود به درهای بسته یک اتاق ویا مدرسه نیست. خشونت و آزارهای فضای مجازی نوع دیگری از آزارها و خشونت های رایجی است که کودکان و نوجوانان در فضای اینترنت تجربه می کنند. آمارهای خودکشی ناشی از آزار و تهدیدهای سایبری کودکان و نوجوانان زنگ خطری برای همه والدینی است که فرزندانشان به راحتی به اینترنت دسترسی دارند.اما چگونه می توان فرزندان خود را با این دنیای جدید و پرهیاهو آشنا و در برابر خطراتش ایمن کرد.
دکترمریم السادات مرعشی روانشناس در گفت وگو با جام جم آنلاین، در این باره اظهارداشت:آنچه که امروز ما در میان خانواده ها می بینیم شدت علاقه وتمایل به استفاده ازموبایل و گشت وگذار در فضای مجازی است .باید ببینیم علت آن چیست .
مسلما یکی از دلایل آن فاصله ایست که میان والدین و فرزندان وجود دارد.خانواده ها به دلیل مشغله هایی که روزانه با آن درگیرند کمتر تلاش می کنند درکنار فرزندان خود باشند وبا آنها به گفت وگو بپردازند.لذا این فاصله موجب تولید یک ویروس یعنی همان فضای مجازی می شود. به بیان دیگرفرزندان که همواره بدنبال امنیت هستند وقتی این امنیت را در میان خانواده بدست نمی آورند به ناگاه خود را سرگرم این فضا می کنند و ترجیح می دهند زمان و وقت خود را با سرک کشیدن در گوشی های موبایل بگذارنند.
وی افزود:آنچه مسلم است چنین خانوادهایی یک خانواده استاندارد بشمار نمی روند زیرا یک خانواده موفق واستاندارد خانواده ای است که برای دیدار و گفت وگو با یکدیگر لحظه شماری می کنند.که متاسفانه آمار چنین خانواده هایی در کشور رو به کاهش است.وبه همین خاطر است که می بینیم روز به روز فاصله فرزندان با والدین کمتر می شود.
مرعشی دو موضوع آگاهی دادن به فرزندان و به روز بودن خود والدین را در کنترل و جلوگیری از ورود بچه ها به فضای مجازی موثر دانست و گفت: خانواده ها در درجه اول باید کاملا به مسائل روز آگاه باشند نه اینکه آموزه ها وآموخته هایی به بچه ها منتقل کنند که موجب استهزا و خنده فرزندانشان شوند.اکنون ما با یک نسل هوشمند روبه رو هستیم .نسل هوشمندی که آگاهانه عمل می کنند نه آمرانه.بنابراین هرگونه رفتاری که نشان از نا آگاهی والدین داشته باشد منجر به گرایش فرزندان به فضایی می شود که ما آن را نمی خواهیم.
وی به شیوه های فرزند پروری در جامعه ما انتقاد کرد و افزود:اکثر والدین تصور می کنند اگر مستبدانه عمل کنند توانسته اند فرزندانشان را تحت کنترل خود درآورند درحالیکه یک اصطلاحی در این زمینه وجود دارد که لازم نیست بچه ها را تربیت کنیم فقط کافی است بی تربیتی را به آنها یاد ندهیم به بیان دیگر جلوی آنها دروغ نگوییم و آنها را با رفتارهای غلط ونادرست آشنا نسازیم.
مرعشی در پاسخ به این پرسش که چگونه می توان فرزندان مان را از ورود به رسانه های مجازی بازداشت آیا می توان برای آنان محدودیت ایجاد کرد؟ گفت:فراموش نکنیم که محرومیت ومحدودیت همیشه مخرب است ولی باید به سن شروع و ورود به این مسائل هم توجه کرد اگرجذابیت های دور وبر کودکان ونوجوانان ما استاندارد باشد و به آنها الگوهای غلط نشان داده نشود آنها نیز وارد این مسائل نمی شوند اما متاسفانه بنای فکری اکثر خانواده ها چشم و هم چشمی و لاکچری بودن است لذا همین نا آگاهی خانواده ها و الگوهای غلط است که فرزندان ما را به راههای اشتباه می کشاند .
وی همچنین افزود:از نگاه روانشناسان ۶تا ۱۲ سالگی سن ارتباط کودکان تلقی می شود یعنی در این سن باید ارتباطات صحیح را به فرزندانمان آموزش دهیم و بگذاریم آنها با تئوری انتخاب خودشان انتخاب کنند .مثلا اگر تمایل به داشتن موبایل دارند بگوییم فکر می کنی به چه دلیل نیاز به موبایل داری؟درواقع از خودشان سوال کنیم و ما جلوتر چیزی را به آنها تزریق نکنیم. اشتباه ما این است به جای اینکه پدر ومادر باشیم سعی می کنیم معلم باشیم.
این روانشناس تاکید کرد:اگر فرزند شما موبایل دارد و به فضای مجازی آشناست نمی توانید اکنون اورا از ورود به این فضا بازدارید ولی می توانید درقبالش آگاهی های لازم را بدهید . درواقع او آنچه را که باید متناسب با سنش بداند از زبان شما بشنود وبداند که شما به او اعتماد دارید و با او مشورت می کنید.
به گفته مرعشی در یک خانواده موفق واستاندارد همه افراد به صورت افقی به هم نگاه می کنند نه عمودی واز بالا به پایین وبا هدف سلطه گری.در خانواده های غیر استاندارد فرزندان نمی توانند استقلال خود را بدست بیاورند لذا این بچه ها در بزرگسالی یا خیلی کودک می شوند ویا خیلی خودخواه.
وی گفت وگو را شرط اصلی حفظ بقای یک خانواده دانست و گفت:در خانواده ای که گفت وگو نیست وسکوت حکمفرماست باید گفت که فاتحه آن خانواده خوانده است.به عنوان مثال من خودم اغلب با پسرم در مورد برخی از مشکلاتی که روزانه به هنگام مشاوره با آن روبه رو می شوم صحبت می کنم واز او می خواهم نظرش را در برابر چگونگی برخورد با آن مشکل برایم بدهد وبه او می گویم اگر تو به جای من بودی چه می کردی. درواقع می خواهم به او قدرت انتخاب دهم و اوهم از این رفتارمن احساس رضایت وشایستگی خواهد کرد.
وی درخصوص علاقه کودکان به موبایل گفت:از ۹ سالگی به بعد اغلب کودکان تمایل به داشتن موبایل دارند باید ببینیم این موبایل را برای چه چیزی می خواهند .اگر بازیهای کامپیوتری است می توان گفت از موبایل والدین استفاده کنند.باید نیاز آنها را بشناسیم اگر نیازشان مخرب و براثر چشم وهم چشمی است نباید به خواسته آنها تن دادو هیچگاه با فشارهایی که کودکی بروالدین می آورد نباید مغلوب شد.
این روانشناس والدین را به سه دسته تقسیم کرد و گفت:والدین ما غالبا برسه نوع هستند ابتدا والدین سهل گیر ، دوم مستبد و سوم مقتدر .والدین سهل گیر والدینی هستند که بسیار راحت می گیرند و اغلب با خود می گویند حوصله ندارم بذار هرکاری می کند انجام دهد.فرزندان این والدین نیز خوب می دانند با مقاومت های غیراصولی به راحتی می توانند به خواسته خود برسند.والدین مستبد هم فقط سعی دارند نظر خود را بر فرزندشان تحمیل کنند وبگویند من تشخیص می دهم وتو تشخیص نمی دهی.دسته سوم نیز والدین مقتدر هستند که از ۹سالگی فرزندانشان را وارد فضای شور ومشورت می کنند.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه اغلب خانواده های ما از دودسته اول هستند افزود: در واقع چنین خانواده هایی اقتدار وجرات ورزی و مهارت های بین فردی را به بچه های خود آموزش نمی دهند تا توان وظرفیت حل مسئله را در آنها بالاببرند ویاد بگیرند چگونه انتخاب کنند .
مرعشی وجود کلاس های مهارت زندگی را در مدارس ضروری دانست وگفت :شخصیت والگوهای پایدار رفتاری بچه ها از ۷الی ۸سالگی شکل می گیرد لذا از این زمان است که مهارتهای فردی وزندگی باید در مدارس آموزش داده شود .همینطور به خانواده ها تا فرزندان دچار تناقض وتضاد رفتاری نشوند.
- 15
- 5
