«شکاف‌های رو به افزایش درآمدی، احساس تبعیض و پیدایش فقر»؛ سه کلیدوا‌ژه‌ای است که به عقیده مصطفی معین، رئیس هشتمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه موجب از هم‌گسیختگی اجتماعی و در نهایت بروز خشونت در جامعه می‌شود.
به گزارش ابتکار، این همایش درحالی روز گذشته با حضور اصحاب رسانه برگزار شد که قرار بود «خشونت»، محور این برنامه باشد، موضوعی که در همان ابتدا معین هم به آن اشاره کرد و درباره عوامل بروز خشونت در جامعه ایران، گفت: ارتباط مستقیمی میان توسعه جامعه مدنی و کاهش خشونت وجود دارد، بنابراین با ارتقای جامعه مدنی می‌توان مردم را به صحنه آورد تا به دولت‌ها راهکار دهند.
به اعتقاد رئیس هشتمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه، خشونت مسئله مبتلابه جامعه ما است و بنابراین در این همایش که به‌طور مشترک با همکاری انجمن روانپزشکی ایران و کرسی یونسکو در آموزش سلامت برگزار می‌شود، به این موضوع می‌پردازد. حامی همایش امسال سازمان هلال‌احمر است و در مدت ۲روز برگزار می‌شود.
او با بیان اینکه کرسی یونسکو در آموزش سلامت در خرداد ۸۳ بر پایه قردادی میان دانشگاه علوم پزشکی تهران و سازمان جهانی یونسکو در پاریس تاسیس شده، گفت: هدف این کرسی پشتیبانی از آموزش‌ها و ارتقای سلامت جامعه در چشم‌انداز توسعه کشور است و با توجه به هزینه‌های سنگین اختلالات روانی، اولین اولویت راهبردی این کرسی کمک به ارتقای سلامت روان جامعه است چراکه بار بیماری‌ها رتبه جهانی را بین همه بیماری‌ها از نظر ایجاد ناتوانی به خود اختصاص می‌دهد، به طوری که پیش‌بینی می‌شود در سال۲۰۳۰ این نوع بیماری‌ها به رتبه اول جهان بدل شوند.
معین با بیان اینکه در ایران نیز مانند سایر جوامع ۲۰درصد افراد دچار اختلال هستند، افزود: به همین دلیل اولویت راهبردی کرسی به‌منظور کمک به بهبود سلامت روان جامعه ایرانی به تصویب شورای عالی رسیده است. در این جهت‌گیری از سال۸۹ همایش سالانه سلامت روان و رسانه از سوی کرسی یونسکو با همکاری انجمن روانپزشکان ایران برگزار شده است.
او با اشاره به موضوعات محوری این همایش، توضیح داد: در سال۹۶ موضوع خشونت اعم از خشونت خانگی، فرهنگی و سازمانی در این همایش مورد بحث متخصصان و اصحاب رسانه قرار می‌گیرد.
خشونت حاصل از نابرابری و تبعیض
رئیس هشتمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه وجود نابرابری و تبعیض را از جمله عوامل بروز خشونت عنوان و اظهار کرد: شکاف‌های رو به افزایش درآمدی و احساس تبعیض و پیدایش فقر به از هم‌گسیختگی اجتماعی می‌انجامد. ادامه این فرایند و بروز خشونت‌های فراگیر باعث شده در قرن۲۰ در خلال جنگ‌ها ۱۴۰میلیون تلفات انسانی داشته باشیم. همچنین بیش از ۳۰۰میلیون نفر بین سال‌های۱۹۹۰ تا ۲۰۰۸ در جهان به علت فقر و گرسنگی از بین رفته‌اند. در این همایش موضوع بحث ما رفتارهای ناهنجاری است که ممکن است افراد جامعه و مسئولان مرتکب آن شوند.
آغاز زمینه‌های خشونت از دوران جنینی
معین با بیان اینکه زمینه‌های خشونت از دوران جنینی آغاز می‌شود، گفت: حتی سبک زندگی و تغذیه مادران باردار روی جنین موثر است و این مسائل می‌تواند تا آخر عمر به صورت خشونت بروز پیدا کند. در عین حال اگر عوامل محیطی را کنترل کنیم، می‌توانیم از بروز این خشونت‌ها پیشگیری کنیم بنابراین باید روش زندگی اجتماعی و اقتصادی را با سیاست‌های درست تصحیح کنیم و در این صورت می‌توان از بیماری‌های مربوط به سلامت روان پیشگیری کرد.
او با تاکید بر اینکه احساس تبعیض مهمترین عاملی است که منجر به خشونت می‌شود، افزود: امروزه هم در جامعه خودمان شاهد این ایپدمی هستیم و این خشنونت‌ها را در رسانه‌ها و گزارش‌های مراجع ذی‌ربط می‌بینیم و در حال حاضر خشونت در جامعه شایع شده و انواع بزهکاری و جرم دیده می‌شود. اینکه اعلام شود سه میلیون مراجعه به پزشکی‌قانونی صورت می‌گیرد که بیشتر این مراجعات به دلیل نزاع‌ها است، بسیار تکان‌دهنده است و نشان می‌دهد که جامعه به سمت خشونت می‌رود.
پاسخگو نبودن مسئولان؛ عاملی دیگر
رئیس کرسی یونسکو در آموزش سلامت با بیان اینکه بحران‌های اجتماعی اقتصادی، احساس تبعیض و پاسخگو نبودن مسئولان و غیره باعث بروز خشنوت می‌شود، تصریح کرد: در عین حال افزایش مهاجرت به شهرها و وجود ۱۵میلیون حاشیه‌نشین در کشور و در عین‌حال شرایط نامناسب زندگی و کاهش نقش تربیتی خانواده‌ها از عوامل خشونت‌زا است. همچنین سریال‌هایی که مملو از اندوه، سوگ و خشم هستند و مرتبا در کانال‌های مختلف پخش می‌شوند و حتی برنامه‌های طنزی که بدآموزی دارند و همچنین بازی‌های کامپیوتری و شبکه‌های مجازی آثار نامطلوبی روی جامعه برجامی‌گذارند.
معین در ادامه با بیان اینکه «ما در جامعه خودمان شاهد کاهش اعتماد و سرمایه اجتماعی هستیم» نسبت به آنچه «خطر از هم گسیختگی» خواند هشدار داد. او این مسئله را موجب کاهش تاب‌آوری جامعه برشمرد و گفت: در این اوضاع جامعه نمی‌تواند خودش را با شرایط بحرانی تطبیق دهد و در این صورت خسارت به جامعه افزایش می‌یابد بنابراین ما این مسائل را به‌عنوان هشداری برای جامعه مطرح می‌کنیم.
ظلم به باورهای دینی مردم
او همچنین با اشاره به برخی نابرابری‌ها در محیط‌های اجتماعی و خانوادگی، گفت: به‌عنوان مثال می‌بینیم زنان از یک سری تبعیض‌ها در محیط‌های اجتماعی و خانوادگی رنج می‌برند و برخی در توجیه این نابرابری‌ها، آموزه‌های دینی را مطرح می‌کنند؛ در حالی که باید بدانیم این کار به دلیل عدم آگاهی از آموزه‌های دینی و یا به نوعی سوء‌استفاده از این آموزه‌هاست؛ در واقع اگر بخواهیم هر نوع تبعیضی را به استناد دین به رسمیت بشناسیم، به باورهای دینی مردم ظلم کرده‌ایم.
رئیس هشتمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه با بیان اینکه عامل اصل مشکلات اجتماعی این است که چه نگاهی به انسان داریم، گفت: بر این اساس باید بگوییم چقدر به حقوق انسان احترام گذاشته می‌شود. ما در این زمینه مشکلاتی داریم، البته تدوین منشور حقوق شهروندی کار خوبی بود. اجرای چنین منشوری وظیفه دولت‌ها است و می‌تواند تاثیرات مناسبی روی اقشار جامعه بگذارد.
با ضعف مدیریتی مواجهیم
معین با اشاره به حوادث و برخی خشونت‌های اجتماعی که اخیرا در کشور رخ داد، اظهار کرد: اولا باید بررسی کنیم چرا این خشونت‌ها شکل گرفت و بعد از آن باید برای مدیریت درست اینگونه مسائل برنامه‌ریزی کنیم. متاسفانه در کشور با ضعف مدیریتی مواجهیم این در حالی است که برای مدیریت درست باید ابتدا مشکلات را بشناسیم و سپس راهکارهایی برای مدیریت آنها ارائه دهیم؛ نه اینکه صبر کنیم تا بحران در سطحی گسترده رخ دهد و تازه بخواهیم درباره‌اش تصمیم‌گیری کنیم.
وی با تاکید بر اهمیت نقش رسانه‌ها، نخبگان و هنرمندان و روشنفکران در بهبود وضعیت خشونت درجامعه، گفت: ارتباط مستقیمی بین توسعه جامعه مدنی و کاهش خشونت وجود دارد. اگر اصلاحات تداوم یابد و روشنفکران و... وارد صحنه شوند، می‌توانند جامعه مدنی را توسعه داده و تحمل، منطقی بودنو ... را تمرین کنیم. بنابراین نباید منتظر دولت‌ها باشیم بلکه باید خودمان دست به دست هم دهیم چرا که فرجام چنین کاری خوش است.
وی تاکید کرد: در سطح جهانی نقش دولت‌ها در حال کمرنگ شدن است و نقش مردم درحال افزایش؛ بنابراین با کمک جامعه مدنی می‌توان آگاهی مردم را بالا برد و آنها را به صحنه آورد، به طوری که خودشان به دولت‌ها راهکار نشان دهند. در عین حال چنین نهادهایی سیاسی نیستند و به صورت خودجوش برای ارائه راه‌حل جمع می‌شوند.
- 11
- 4
