بررسی ابعاد مختلف ماجرای پرونده جدید در مورد آزار جنسی دانش‌آموزان تهرانی

کلمه‌های «تجاوز» و «آزار جنسی» را در چند سال اخیر بیشتر از گذشته می‌شنویم؛ آن هم در سنین پایین. تجاوز و آزار جنسی در مهمترین بخش نظام آموزشی کشور! کشوری که «امنیت» در آن حرف اول را می زند. یکی از والدینی که فرزندش در مدرسه‌ای در غرب تهران توسط یکی از مسئولان و شاید سایر دانش آموزان مورد آزار جنسی قرار گرفته بود، جمله‌ای می‌گوید که نه تنها فرد متجاوز، بلکه آموزش و پرورش را می شود مخاطب این جمله قرار داد: این حق بچه های ما و ما بود؟

شاید عمق فاجعه بیش از این ها باشد

عصر روز دوشنبه خبرگزاری «خبرآنلاین» خبری را منتشر کرد از ماجرای تجاوز به پسران! براساس آنچه «امید سلیمی بنی» در خبرآنلاین منتشر کرده است، «یکی از مسئولان دبیرستان پسرانه مقطع متوسطه اول واقع در یک مجتمع آموزشی غیرانتفاعی در منطقه ۲ تهران، با اذیت و آزار جنسی گروهی از دانش آموزان، باعث اعتراض شدید و شکایت پدر و مادر این بچه ها شده است.» براساس این خبر «یکی از مسئولان مدرسه با پخش تصاویر مستهجن از طریق گوشی تلفن همراه، بچه ها را وادار به اعمال غیراخلاقی می کرده است.»

پس از اعلام این خبر بود که چندین فیلم در فضای مجازی منتشر شد. محتوای فایل های ویدئویی منتشر شده اما گویای این ماجرا بود: فردی که یکی از مسئولان مدرسه خوانده می شود در حال اعتراف است و والدین و پلیس نیز آنجا حضور دارند.

روز گذشته خبر تجاوز به چند دانش آموز به تیتر یک خبرگزاری ها مبدل شد. «تسنیم» تعداد دانش آموزانی که به آن ها تجاوز شد را ۸ نفر عنوان کرده است و در گزارشی آورده بود: « آنگونه که دانش‌آموزان و خانواده‌ها مدعی هستند، این فرد به‌بهانه اردو، با بردن دانش‌آموزان به محیطی خارج از مدرسه آنها را مورد آزار و اذیت قرار داده است، این اتفاق دو بار و در قالب دو اردوی مختلف رخ داده و این فرد به اتهام خود نیز اقرار کرده است. طبق ادعای خانواده‌ها ۸ دانش‌‌آموز روانکاوی شده‌اند که به ۸ نفر تعرض شده است.»

«ایلنا» نیز از زبان یکی از والدین می‌نویسد: «والدین یکی از دانش آموزانی که مورد تعرض قرار گرفته با اشاره به اینکه این اتفاق در اردیبهشت ماه علنی شده و تا پیش از آن خانواده‌ها از این مشکل دانش‌آموزان بی‌اطلاع بودند، اظهار داشت: فیلمی توسط یکی از دانش‌آموزان ضبط شد که این دانش‌آموز فیلم را به والدین خود نشان داد و بعد از آن این مساله علنی شد.»

این خبرگزاری تعداد شاکیان پرونده فرد خاطی (م.ح) که معاون آموزشی متوسط اول بود را ۴۰ نفر اعلام کرده است و براساس اطلاعاتی که از دانش آموزان دریافت کرده، مورد تجاوز را ۱۸ تا ۳۰ نفر پیش‌بینی می‌کند.

برخی رسانه‌ها نیز خبر از این موضوع دادند که این فرد یک سال است که به مدرسه مورد نظر در منطقه ۲ آمده است و پیش از این در منطقه ۶ فعالیت می کرد! در شبکه های اجتماعی نیز این اخبار واکنش های بسیاری را به همراه داشت و برخی از کاربران پیشنهاد داده اند که دانش آموزان مدارسی که این فرد پیش از این در آن خدمت می کرده را نیز واکاوی شوند، شاید عمق فاجعه بیش از این ها باشد.

نیاز به آموزش های جنسی و بخاری که هیچگاه از آموزش و پرورش بلند نمی‌شود

انتظاری که در وهله اول از آموزش و پرورش کشور می رود این است که در کنار آموزش‌های علمی به دانش آموزان ۷ تا ۱۸ سال، در مسیر آموزش های بهداشتی، جنسی ، رفتاری و ... نیز همراهی کند. هرچند با اخباری که در رابطه با تجاوز ها از بتن همین نظام آموزشی خارج می شود، انتظار معقولی به نظر نمی رسد! به گفته بسیاری از کارشناسان آموزش مسائل جنسی خط قرمز در مدارس است و هرگاه از آن حرفی به میان می آید از جایی ورای نظام آموزشی ماجرا به کلی قیچی می شود.

در اتفاق اخیر که می توانیم آن را فاجعه ای دیگر نیز بدانیم، نیاز به چه آموزشی حس می شود؟ در ماجرای قتل های دختران ۶ و ۷ ساله که در ساله های اخیر منتشر شده است و یا همین ماجرای تجاوز به پسران که آن هم در حال حاضر پررنگ شده است، بسیاری از فرزندان‌مان که تجاوز و یا در ابعاد کوچکتر آزار های جنسی (چه کلامی و چه رفتاری) دیده اند، طریقه برخورد با این رفتارها را نمی دانند. اینکه در مواجهه با یک بزرگسال که در حال نزدیک شدن به آن ها است باید چه واکنشی نشان دهند.

یا مواردی که به پس از آزار جنسی مربوط می شود؛ به طور مثال کودک یا نوجوانی که به او تجاوز شده است نمی داند که این اتفاق را باید به پدر و مادر و در مورد اخیر به مسئولان مدرسه اطلاع دهد یا خیر! یا اگر این تصمیم را بگیرد نیز به دلیل خلاء آموزشی که پیش از این به آن اشاره شد، طریقه گفتن آن را نمی داند. کما اینکه در مورد اخیر پس از چندین روز ماجرا فاش شد و والدین پس از مشاهده پرخاشگری ها توسط فرزندشان و مراجعه به روانپزشک متوجه ماجرا شدند.

توجه به این موضوع نیز حائز اهمیت است که در سند ۲۰۳۰ که قرار بود به امضاء ایران نیز درآید به موارد اینچنینی اشاره شده است؛ حال گفته می شود به این دلیل که در کشورمان فرهنگ و قوانینی در رابطه با مسائل مطروحه در سند ۲۰۳۰ آن وجود دارد، این سند مورد پذیرش قرار نگرفت که اگر پیش از این در نظام آموزشی کشور آموزش های صحیح برخورد با متجاوز و آزاردهنده جنسی تدریس می شد، شاهد این اتفاق نبودیم.

همان گونه که در شروع این بخش از گزارش نوشته شد، شاید نباید از آموزش و پرورشی که چنین اتفاقاتی در آن رخ می دهد انتظار زیادی داشت!

رسانه ها دامن می زنند؟

فرد خاطی که برخی خبرگزاری ها او را (م.ح) نیز می‌نامند، در ویدئویی که از او در مقابل پلیس منتشر شده است روی این موضوع تاکید دارد که من کاری نکرده ام! سوالی که در ابتدا در ذهن متواتر می‌شود این است که باتوجه به ماجرایی که از زبان والدین (به قولی از زبان دانش آموزان) و متهم اول پرونده بیان شده است، آیا او یک متجاوز است؟ او صریحا در ویدئو به آزار جنسی اعتراف کرده است اما مستقیماً راجع به تجاوز حرفی به میان نمی‌آورد. اینکه چه اتفاقی رخ داده است دیر یا زود و با تحقیقات پلیس اعلام خواهد شد.

با این حال عملکرد رسانه‌ها در چنین اخباری بسیار حائزاهمیت است؛ این که فرد را متجاوز بنامند و سپس اخبار تکذیب شود و یا موارد مشابهی که پیش از این و با تحقیقات پلیس تکذیب و یا تایید شد. حال اینکه تحریک افکار عمومی در رابطه با فشارها روی فرد متهم بسیار مهم جلوه می کند. در گزارش و اخباری که خبرگزاری‌ها در این‌باره منتشر کرده اند، در خط آخر به این موضوع اشاره شده است که «منتظر گزارش های بعدی ما باشید!» آیا قرار است رسانه ها به ماجرا دامن بزنند؟ آیا دنیای رسانه یک شبکه اجتماعی است که برخی افراد با آگاهی کم از یک خبر آن را منتشر و یک فرد را متهم می‌کنند، است؟

در رابطه با نقش رسانه در موضوع اخیر شاهد این موضوع نیز هستیم که اخباری در رابطه با سایر تجاوز ها در نقاط مختلف کشور که پیش از این دانش آموزان و والدین جرات انتشار آن را نداشتند، مخابره می شود. اتفاقی نو که جایگاه رسانه را در چنین اتفاقاتی به خوبی نشان می دهد و خبر از باور رسانه توسط مردم می دهد.

آینده ای مات در انتظار دانش آموزان تعرض شده

ماجرای تعرض به دانش آموزان پسر هنوز در ابتدای راه است. آموزش و پرورش نیز خود را یکی از شاکیان پرونده می داند. برخی کاربران فضای مجازی انتظار داشته اند که محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش از سمت خود استعفا دهد. رسانه ها به دنبال سوژه های نو رفته اند؛ خبرهایی از تجاوز در چند استان دیگر به گوش می رسد. والدین دانش آموزان تعرض شده در مدرسه غیر انتفاعی منطقه ۲ شدیدا به دنبال دخالت رسانه ها هستند. آن ها می ترسند که پرونده این تجاوز نیز بی سر و صدا بسته شود! مردم در شبکه های مجازی چند فیلم مربوط به ماجرای تعرض به دانش اموزان پسر را دست به دست می کنند. اظهار نظرها و تنفرها از متهم بسیار تند در شبکه های اجتماعی ادامه دارد. آموزش و پرورش خواستار بررسی سریع ماجرا شده است. پلیس پیگیر ماجرا است.

در این بین اما دانش آموزان تعرض شده چه حالی دارند؟ والدین می گویند در فصل امتحانات هستیم و آن ها وضعیت روحی مساعدی ندارند. حال که خبر رسانه ای شده فشارها روی این دانش آموزان که دقیقا معلوم نیست ۴، ۸ ، ۱۸ و یا ۳۰ نفر است بیشتر و بیشتر می شود. با تمام این اوصاف این فاجعه نیز به پایان می رسد و نه وزیر استعفا می دهد و نه رسانه ها دیگر آنگونه که در این باره پیگیر بوده اند، به تجازو خواهند پرداخت و ... تنها دانش آموزان تعرض شده هستند که باید سال ها با این موضوع دست و پنجه نرم کنند.

آن ها قرار است به مدرسه بازگردند، آن ها قرار است زندگی کنند، آن ها قرار است ازدواج کنند. به راستی در اطراف‌مان در کوچه و خیابان ها که قدم می زنیم، در چهره افراد چه چیزی می بینیم؟ فردی که در گذشته به او تجاوز شده است و حال از کنارمان رد می شود؛ چه چیزهایی را از سر گذرانده؟ شاید همین موضوع یکی از گزارش های ما در رابطه با آزار جنسی در کشورمان باشد.

پویان خوشحال