بررسی انواع کودک آزاری و راه‌های مقابله با آن

خشونت علیه کودکان متاسفانه واقعیتی غیرقابل انکار است به گونه ای که امروزه حتی در برخی از موارد در خانواده های تک فرزند نیز با آن مواجه هستیم که این خود می تواند نشان از عدم مواجهه جدی مسئولان با این پدیده مذموم را داشته باشد.

به طور کلی باید در نظر داشت تعریف های کودک آزاری تحت تاثیر قوانین و مقررات و ارزش های فرهنگی هر جامعه به خصوص در زمینه تربیت اطفال و تنبیه و مجازات آنان قرار دارد، متفاوت می باشد از این رو نمی توان یک تعریف واحد برای کودک آزاری در جهان ارائه داد چرا که تربیت کودک در هر قوم ،قبیله، جامعه و یا هر کشوری بسیار متفاوت می باشد.گفتنی است خشونت علیه کودکان متعلق به قشر و یا گروه خاصی نیست و متاسفانه آن را می توان در تمام طبقات اجتماعی و یا فرهنگی جامعه دید که این خود جای بسی تأمل دارد، چرا که برخی از افراد بر این باور هستند که خشونت علیه کودکان تنها متعلق به قشر ضعیف جامعه است اما باید در نظر داشت که این مهم در خانواده هایی که از نظر مالی مشکلی ندارند نیز به چشم می خورد بنابراین نمی توان میان خشونت و وضعیت اقتصادی ارتباط معناداری را پیدا کرد هر چند داشتن وضعیت اقتصادی نامناسب خود می تواند در افزایش کودک آزاری موثر باشد.

به طور کلی باید در نظر داشت که خشونت علیه کودکان می تواند برای آنها مشکلات بسیاری را فراهم آورد به گونه ای که بسیاری از روانشناسان بر این باور هستند که افرادی که در دوران کودکی مورد خشم و خشونت اطرافیان و به خصوص والدین قرار گرفته اند می تواند در آینده به افرادی پرخاشگر و آسیب زا تبدیل شوند، به گونه ای که حتی این احتمال نیز وجود دارد که این رفتارهای خشونت آمیز را در آینده برای کودک خود نیز اعمال کند که این خود زنگ خطری جدی است، چرا که باید به خاطر داشت بسیاری از مردم بر این باور هستند که کودکان مسائل دوران کودکی خود را به مرور زمان از یاد می‌برند اما این در حالی است که به گفته کارشناسان آسیبی که با کودک آزاری بر آنها وارد می‌شود، می‌تواند زندگی کودکان را از رشد باز دارد و در واقع به نوعی در توقف آن دخیل باشد به گونه ای که کودک با مشکلات عدیده ای مواجه شود.

بررسی انواع کودک آزاری

آنچه مسلم است کودک آزاری در خانواده از محروم ساختن کودک از غذا، لباس، سرپناه و محبت والدین تا مواردی که در آن کودکان از نظر جسمی توسط یک فرد بالغ مورد آزار و بد رفتاری قرار بگیرد، شامل می شود، به عبارت ساده تر کودک آزاری شامل آزارهای جسمی، جنسی، غفلت و همچنین آزارهای عاطفی و روانی می شود بنابراین می توان این ادعا را داشت که ابعاد کودک آزاری بسیار وسیع و گسترده می باشد.

خشونت های روحی ماندگار است

پر واضح است خشونت های روانی و روحی تاثیرات بیشتری نسبت به خشونت های جسمی به دنبال دارند به گونه ای که آثار آن می تواند تا پایان عمر همراه کودک باشد از این رو مقابله با خشونت علیه کودکان می تواند سلامت آینده جامعه را تضمین کند، به گونه ای که در سایه مقابله با این مهم می توان انتظار داشت که در آینده آسیب های اجتماعی نیز کاهش یابد، چرا که کودک سالم خود متضمن آینده سالم نیز می باشد.

آمار دقیق در دسترس نیست

همان گونه که می دانیم امروزه هیچ گونه آمار دقیقی از میزان خشونت علیه کودکان در دسترس نیست به گونه ای که برخی از مسئولان معتقد هستند که آمار منتشره موجود بسیار پایین تر از میزان واقعی آن است که این مهم می تواند به دلیل عدم شناسایی کامل کودکانی که مورد خشونت قرار می گیرد باشد و یا اینکه انتشار آمار واقعی خود می تواند باعث بروز مشکلاتی شود که این خود جای بسی تأمل دارد.باید در نظر داشت بسیاری از بچه‌ها نه تنها یک بار بلکه برای مدت زمان طولانی با خشونت خانگی مواجه هستند به گونه ای که بر اساس اظهارنظر یکی از مسئولان آمارهای مربوط به مداخلات اورژانس اجتماعی حدود ۴۵ درصد از این کودکان بیش از یک سال از اعمال خشونت علیه آنها می‌گذرد. یعنی این تعداد کودک، حدود یک سال به طور مداوم مورد اذیت و آزار قرار گرفته‌اند که این خود می تواند بسیار نگران کننده باشد.

والدین مقصر اصلی کودک آزاری

شایان ذکر است که طبق تحقیقات به عمل آمده متاسفانه والدین مقصر اصلی ۷۰درصد از خشونت‌های خانگی هستند و در ۳۰درصد نیز کودکان عامل محرک محسوب می‌شوند. به عنوان مثال، ابتلای کودک به بیماری‌های صعب العلاج و بیش فعالی اعضای خانواده را برای بروز خشونت تحریک می‌کند.از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که نزدیک به ۸۰ درصد کودک آزاری‌ها در کشور درون خانواده و توسط نزدیکان اتفاق می‌افتد و در این زمان، هرچقدر که سن کودک کمتر باشد احتمال بروز خشونت در او بیشتر است همچنین باید متذکر شد که بیش از ۶۰ درصد از کودک آزاری ها توسط پدران انجام شود که البته بسیاری از این پدران یا معتاد هستند یا اینکه دارای وضعیت اقتصادی نامناسبی هستند و یا اینکه از مشکلات روحی رنج می برند.

پیشی گرفتن آزارهای جسمی

بر اساس تحقیقات به عمل آمده نزدیک به ۲۹ درصد از کودک آزاری‌ها جسمی و تنها ۳ درصد از آنها جنسی می باشد، هر چند آمار واقعی بسیار بیشتر از این می باشد که این خود می تواند نشان از حساس بودن شرایط کودک آزاری در کشور باشد.

اطلاع ندادن کودک آزاری جرم است

شایان ذکر است که طبق قوانین موجود کشور اطلاع ندادن کودک آزاری خود یک جرم محسوب می شود از این رو انتظار می رود افرادی که با کودک آزاری مواجه می شوند آن را به اورژانس اجتماعی بهزیستی گزارش دهند تا شاید از این طریق مانع افزایش کودک آزاری شد.

کودک محوری مانعی برای آزار کودکان

بسیاری از کارشناسان حوزه کودک بر این باور هستند که با ایجاد کودک محوری در خانواده ها می توان تا حد زیادی مانع از بروز کودک آزاری شد هر چند در این مجال باید یادآور شد که تحقق این مهم در بسیاری از خانواده ها به دلیل وجود باورها و فرهنگ های سنتی شاید نتواند اجرایی شود. باید خاطر نشان کرد که چندی پیش بهارستان نشینان مصوب کرد که در صورتی که کودک در اثر بی توجهی و یا سهل انگاری والدین آسیب ببیند والدین مجازات خواهند شد که این می تواند نوید دهنده کاهش آمار خشونت علیه کودکان باشد، هرچند اجرایی شدن این قانون خود نیازمند تامین زیرساخت های لازم و همچنین همکاری میان نهادهای ذی ربط است.

الهام صمدزاده