فاصله باربکيوها تا حريم تاقبستان شايد به ۲۰ متر هم نرسد. سالهاست که آن حوالي پاتوق کردهاند. عصرها که جمعيت بيشتري به محيط تفرجگاهي تاقبستان مراجعه ميکنند، دود و چربي کبابيها اطراف هم بيشتر ميشود. داخل محوطه نيز درياچهاي وجود دارد که بوي نامطبوع آن با رايحه دندهکباب درآميخته و مزاحمي جدي- بهویژه در تابستانها- براي بازديدکنندگان و گردشگران شده است.
به اعتقاد معاون پايگاه جهاني بيستون و تاقبستان، تنها راه نجات اين اثر تاريخي با قدمتي در حدود ۱۵۰۰ سال، «ايحاد حريم بو» است. پيمان نعمتي توضيح داد: يکي از مباحث جديد در ميراث جهاني، «حريم بو» است؛ براي همين قصد داريم در تاقبستان، دندهکبابيها را عقبتر ببريم تا حريم بو براي اين محوطه تاريخي و گردشگر حفظ شود.
پروژه عقبکشي کبابفروشيهاي حاشيه تاقبستان مدتهاست مطرح شده، تقريبا از زمان ثبت اين اثر در فهرست پيشنهادي يونسکو در سال ۲۰۰۷ که تأميننشدن اعتبار لازم براي تملک مغازهها و اغذيهفروشيهاي اطراف آن تاکنون اجراي اين طرح را به تعويق انداخته و به نگرانيها درباره جاماندن اين اثر تاريخي از فهرست ميراث جهاني يونسکو، دامن زده است.
معاون پايگاه جهاني بيستون و تاقبستان سپس درباره بوي نامطبوع استخر مقابل تاقبستان که گاهی مزاحمت ايجاد ميکند و اغلب گردشگران خارجي به آن اشاره کردهاند، گفت: زماني در محوطه تاقبستان، حوضچهاي يا استخر بتني وجود داشت که ما آن را تغيير داده و درياچه را به حالت اوليه برگردانديم.
ايجاد اين تحول براساس عکسها و تصاوير قديمي بازمانده از اواخر قاجار و دوران صفوي بوده است. نعمتي افزود: براي بازگرداندن درياچه به حالت اوليه، بتنها را برداشتيم، آب را به کف طبيعي رسانديم تا درياچه زنده شود، درپي اين اقدام، گياهاني هم روييدند که ما روزانه و هفتگي اين گياهان را هرس ميکنيم اما دوباره سبز ميشوند.
با چند شرکت و متخصص دراينزمينه صحبت شده تا به ما کمک دهند که چگونه اين علفها و گياهان کفِ درياچه را ميتوانيم بخشکانيم که نه به محيطزيست صدمهاي وارد شود و هم بويي که در تابستان زياد ميشود، از بين برود. براي اجراي چنين ايدهاي هم مشکل اعتبار نداريم.
وي در ادامه در پاسخ به اينکه تدبير براي محافظت از حجاريهاي تاقها با توجه به دسترسي برخي بازديدکنندگان به آن، عليرغم گذر آب از مقابل تاقبستان و اين تصور که مسير عبور دشوار شده است، گفت: با احياي چشمه مقابل، کف تاق از سطح زمين، يک متر و ۴۰ سانتيمتر فاصله پيدا کرده و باعث شده کسي نتواند به داخل آن رفتوآمد کند.
اگر هم رفتوآمدي شده، قطع به يقين از سوي کارشناسان بوده، چون ما درحالحاضر از دانشگاه برلين، مشاورهايي براي بيستون داريم که در زمينه مرمت آثار و نقوش کار ميکنند، گاهي آنها را به داخل تاقها براي بررسي، ميبريم تا از اين فرصت، استفاده کرده باشيم.
معاون پايگاه جهاني بيستون و تاقبستان اضافه کرد: براي دسترسي گردشگران به درون تاقها، طرحي وجود دارد که هنوز تکميل نشده اما احتمالا تا پايان سال به نتيجه برسد. طرح طوري است که در عين ايجاد دسترسي، هميشه هم تاقها را در دسترس بازديدکننده و گردشگر قرار نميدهد.
نعمتي گفت: نميخواهيم به خاطر گذاشتن محافظ در مقابل تاقها و حجاريها، منظر آنها را خراب کنيم، هيچ جاي دنيا از نرده فلزي براي خرابکردن منظر استفاده نميکنند؛ آنهم فقط به بهانه محفاظتکردن! معتقديم براي جلوگيري از تخريب بايد فرهنگسازي شود. بايد حفاظها حذف شوند تا مردم بهطورراحت يک اثر تاريخي را ببيند.
ما اينجا يگان حفاظت داريم که به صورت کادري، صبح و بعدازظهر حضور دارند و حواسشان به تاقبستان است. تاقبستان، حجاري بازمانده از دوران ساسانيان در منطقه کرمانشاه است که روايتگر چند صحنه تاريخي از تاجگذاري شاهاني چون خسرو پرويز، اردشير دوم، شاهپور دوم و سوم و داراي چند سنگ نوشته به خط پهلوي است و مراسمي از شکار گراز توسط سوارکاران همراه با نواختن موسيقي با سازهاي باستاني همچون چنگ را نيز به تصوير کشيده است.
اين اثر تاريخي هنوز موفق به ثبت جهاني نشده اما به گفته زهرا احمديپور، رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، قرار است پرونده آن براي ثبت جهاني، بررسي شود؛ البته با توجه به شمار پروندههاي در اولويت و محدوديت ارسال آنها به يونسکو، تاقبستان با آنکه در سال ۲۰۰۷ در فهرست پيشنهادي يونسکو ثبت شده، فعلا در نوبت بررسي است.
آتش در جنگلهاي بلوط بخش الوار انديمشک
بخشي از جنگلهاي بلوط بخش الوار گرمسيري انديمشک در شمال استان خوزستان، روز سهشنبه آتش گرفت.
تلاش مسئولان و نيروهاي محلي با اعزام گروههاي امدادي براي مهار اين آتشسوزي آغاز شده و دراينراستا، نشستي در محل فرمانداري انديمشک به رياست فرماندار برگزار شد. با دستور پيمان جهانگيري، فرماندار انديمشک، همه ادارات مربوطه براي مهار آتشسوزي بسيج شدهاند. آتشسوزي با تلاش گروههاي اعزامي ازسوي منابع طبيعي و همچنين دوستداران محيطزيست و مردم در حال مهارشدن است.
درختان بلوط، کيکم، بن، زالزالک و انجير در اين منطقه وجود دارد و از ميزان خسارت واردشده اطلاعي در دست نيست. تجهيزات کافي براي مهار آتش در جنگلها و مراتع شهرستان انديمشک وجود ندارد و در سالهاي اخير آتشسوزي خسارات جبرانناپذيري به درختان بلوط اين منطقه وارد کرده است.
در شهرستان انديمشک، ۸۰ هزار هکتار جنگل وجود دارد که کمبود امکانات و تجهيزات هنگام وقوع آتشسوزي، اين جنگلها را تهديد ميکند. افزون بر هزار هکتار از جنگلهاي بخش الوار انديمشک که داراي گونههاي گياهي نادر هستند نيز در سالهاي گذشته در آتش سوخت. بخش الوار گرمسيري انديمشک در شمال استان خوزستان، داراي ۱۸۷ روستا و حدود ۲۵ هزار نفر جمعيت است. ۴۰ هکتار از جنگلهاي بلوط و مراتع سالندکوه در ارتفاعات کوهستاني شمال دزفول نيز که از روز دوشنبه آتش گرفتهاند، همچنان شعلهور هستند.
- 13
- 4