آیا پول خوشبختی می آورد؟

 معروف‌ترين پاسخ به پرسش آيا پول خوشبختي مي‌آورد، گزاره‌اي است که مي‌گويد خير اما نبودنش حتما بدبختي مي‌آورد. نتيجه آخرين تحقيقات اما نشان مي‌دهد از قضا پول خوشبختي مي‌آورد به شرط اينکه در مسير درست خرج شود. براي نمونه اگر پولي براي خريد آخرين مدل گوشي روز دنيا هزينه شود، حتما شادي و خوشبختي به‌همراه نمي‌آورد اما همان پول اگر در مسير کمک به ديگران خرج شود، بدون شک قدمي در مسير خوشبختي خواهد بود.

محققان دانشگاه زوريخ، هفته گذشته مطالعه‌اي با موضوع ارتباط کمک‌هاي سخاوتمندانه و خوشبختي انجام دادند؛ آنها ۵۰ نفر را به دو گروه مختلف تقسيم کردند. از يک گروه خواستند هفته‌اي ۲۵ فرانک سوئيس را در مسير خريد هديه يا کمک‌هزينه سفر به کشورهاي مختلف براي ديگران صرف کنند و از گروه ديگر خواستند اين مبلغ را براي خودشان خرج کنند. قبل و بعد از انجام اين مطالعه، مشاوراني با همه افراد هر دو گروه صحبت کردند و بر‌اساس سؤالاتي که پرسيده شد و جواب‌هايي که شرکت‌کنندگان دادند، ميزان رضايت آنها از زندگي و حس خوشبختي‌شان روي کاغذ ثبت شد.

آنهايي که هزينه دريافتي را صرف شادي ديگران کرده بودند، به‌مراتب احساس بهتري از ديگراني داشتند که براي خودشان هديه‌هاي زيبا خريداري کرده و به‌اصطلاح در مسير شادي خودشان قدم برداشته بودند.

لوئيسا ديلنر، خبرنگار گاردين مي‌نويسد: «واقعيت اين است که صرف پول در زمينه‌هايي مانند خريد آخرين مدل‌هاي گوشي، ماشين، سفرهاي گرانقيمت  و هر چيز ديگري که در دسته ماديات مي‌گنجد، زودگذر است و ماندني نيست.

به‌همين‌دليل اين خرج‌کردن‌ها حتي اگر در لحظه شادي‌آور باشند، هرگز نمي‌توانند ماندگاري کمک‌هاي انسان‌دوستانه را داشته باشند. اين در حالي است که وقتي پولي صرف کمک به ديگران مي‌شود، احساس خوبي در فرد ايجاد مي‌کند که با گذشت زمان حتي بيشتر هم مي‌شود و فرد در مسير خوشبختي دائمي قرار مي‌گيرد. نتيجه مطالعات روان‌شناسان نشان مي‌دهد کساني که هر هفته حتي مقدار ناچيزي پول به نيازمندان کمک مي‌کنند به‌مراتب آرامش بيشتري نسبت به ديگران دارند و احساس مي‌کنند زندگي‌شان هدفمندتر است.

اين روند دقيقا همان چيزي است که در زندگي افراد مشهور و سلبريتي‌ها هم به‌خوبي مي‌توان رد و نشان آن را پيدا کرد. اگر بخش کوچکي از حس خوشبختي و شادي را بتوان در محبوبيت اجتماعي تعريف کرد، با اين حساب سلبريتي‌ها و افراد مشهور ديگر نياز به هيچ عامل خارجي ندارند و مي‌توانند حس خوشبختي‌شان را از ميان تعريف و تمجيدهاي ديگران پيدا کنند. اين در حالي است که معروف‌ترين سلبريتي‌هاي دنيا در کنار کار اصلي‌شان، بخشي از درآمدشان را صرف انجمن‌ها و مؤسسات خيريه مي‌کنند و معتقدند فقط از اين راه مي‌توانند حس رضايت مورد نيازشان از زندگي را کسب کنند. اُپرا وينفري، مشهورترين و معروف‌ترين مجري تلويزيون آمريکا و جهان است.

او جايزه اسکار و کانديداتوري جوايز گلدن‌گلوب و بفتا را در کارنامه خود دارد و دوربين‌هاي زيادي تا امروز روي او زوم بوده است. خودش اگر بخواهند معرفي کوتاهي از شخصيتش ارائه دهد، هيچ‌کدام از اين عناوين را به کار نمي‌برد و مي‌گويد: «سعي مي‌کنم تا مي‌توانم به ديگران کمک کنم و ترجيح مي‌دم به جاي اينکه صرفا در تلويزيون سلبريتي باشم، در دنياي آدم‌هاي افراد نيازمند نقشي داشته باشم. دومي براي من خيلي بهتر است و حس خوشبختي را به من القا مي‌کند.»

حالا همه او را با لقب «مادر خيريه‌ دنيا» مي‌شناسند. بن افلک، بازيگر و کارگردان آمريکايي مدت‌هاست بحران‌هاي انساني اهالي جمهوري دموکرات کنگو را تحت پوشش خود دارد. او با همکاري سازمان ملل متحد، فيلمي درباره آوارگان کنگو و مشکلاتشان ساخته و اميدوار است با کمک به آنها بتواند طعم گس زندگي‌شان را کمي خوش‌تر کند.

او سال گذشته در مصاحبه با هافينگتن‌پست گفت مردم کنگو را به اندازه خانواده خودش دوست دارد و از شادي آنها شاد مي‌شود. نمونه اين آدم‌ها در دنيا بسيار زياد است؛ جوآن رولينگ با هري پاتر معروف براي زنان و کودکان کار مي‌کند و بيل گيتس، مؤسس بزرگ‌ترين خيريه جهان است.

نمونه جنبش‌هايي که با حضور و حمايت سلبريتي‌ها در دنيا جان گرفته، مهر تأييد بر اين کمک‌هاي انسان‌دوستانه و حال خوش بعد از آن است. در تمام دنيا افراد زيادي هستند که با شرکت در کمپين‌هاي مختلف کمک به نيازمندان سعي مي‌کنند مردم را با خود همراه کنند و به‌اين‌ترتيب، هم کمک‌حال افراد نيازمند باشند و هم با صرف هزينه در مسير‌هاي انسان‌دوستانه، حس خوشبختي و آرامش را به زندگي خودشان و ديگران هديه دهند.

قرار نيست اين کمک‌ها مبالغ زيادي داشته باشد يا صفرهايش را نتوان شمارد، همين که هر آدمي در کنار تمام هزينه‌هاي ديگرش بخشي را براي شادکردن ديگران اختصاص دهد، يعني قدم در مسيري گذاشته که انتهايش با کلمه خوشبختي و آرامش هجي مي‌شود.»

صدف فاطمی