حال و هوای سال نو میلادی در تهران

یک روز بیشتر به آغاز جشن سال نو میلادی و تعطیلات آن نمانده است. برخی محله‌های تهران و مراکز خرید رنگ ‌و روی کریسمس به خود گرفته‌اند و در بسیاری از کشورهای دنیا مسیحیان خود را برای استقبال از این جشن آماده کرده‌اند و در ایران به‌ویژه شهر تهران نیز به دلیل وجود هموطنان مسیحی در برخی از مناطق از جمله خیابان «میرزای شیرازی» به علت نزدیکی به کلیسای سرکیس مقدس، حال و هوای کریسمس دارد.

داخل مغازه‌های این راسته به خصوص صنف خرازی در این ایام پر است از تزئینات رنگی و لوازم جشن‌های میلاد مسیح و کنار پیاده‌روهایش درخت‌های کاج مصنوعی و طبیعی را برای فروش در کنار یکدیگر چیده‌اند. همین موضوع فرصتی شد برای گشت‌وگذار و سرک کشیدن به حال و هوای عیدانه این روزهای هموطنان مسیحی به بازار خوش رنگ و لعاب خرید کریسمس و قیمت‌هایی که گاه سر به فلک کشیده، سری بزنیم.

درخت کاج، نماد اصلی کریسمس

این روزها بیشتر مغازه‌ها و فروشگاه‌های لوازم تزئینی و گل‌فروشی‌ها غرق در وسایل تزئینی سال نو میلادی و درخت کاج معروف کریسمس هستند. همان درختی که در سایز و رنگ‌های مختلف جلوی اکثر این مغازه‌ها دیده می‌شود. ویترین‌هایی پر از ستاره وگوی‌های رنگی طلایی، نقره‌ای، سبز، زرد و بنفش، ریسه‌ها و چراغ‌های فانتزی، مجسمه‌ها و عروسک‌های بابا نوئل و گوزن‌های سورتمه‌کش و آدم برفی‌های فانتزی تزئین شده، انواع حیوانات فانتزی با لباس‌های زمستانی و یا شمع‌های کوچک و بزرگ زیبا. خلاصه تا چشم کار می‌کند در این ویترین‌ها خبر از بابانوئل است و سال نو میلادی.

نماد اصلی این جشن، درخت کاج همراه با لوازم تزیینی پر زرق و برق آن است. حالا بازار فروش این کالا رونق گرفته و در خیابان میرزای شیرازی این درخت در ابعاد و قیمت‌های گوناگون دیده می‌شود. البته این قیمت‌ها با توجه به امکانات جانبی آنها تغییر می‌کند. به عنوان مثال؛ درخت یک متری همراه با چراغ و برف مصنوعی حدود ۵۰۰هزارتومان اما بدون این تزیینات ۳۸۰هزار تومان تمام می‌شود. در خصوص لوازم تزیینی این درخت آیینی باید گفت؛ ستاره‌های بزرگی که در بالای درخت کاج مانند تاج قرار می‌گیرد حدود ۵۰۰ هزار تومان اما ستاره‌های کوچک تر که آویز هستند به قیمت ۱۰۰هزارتومان عرضه می‌شود. 

بابانوئل‌های میلیونی

ویترین مغازه‌ها پر از تزیینات زیبا و خیره‌کننده مخصوص سال نو میلادی است. از عروسک‌های آدم‌برفی گرفته تا درختان مصنوعی، همه کنار هم در ویترین‌ها چیده شده‌اند. در ویترین یکی از این مغازه‌ها ماکت بزرگی از بابانوئل خودنمایی می‌کند که با آن لبختد معروفش سوار بر سورتمه است دو گوزن بزرگ و عروسکی هم هیکل چاق و گوشتالوی بابا نوئل با گاری هدایای کریسمس را می‌کشند. در کنار سورتمه انواع هدایای کوچک و بزرگ قرار گرفته و پدر و مادرها را تشویق می‌کند تا با خرید این هدایا، صبح سال نو میلادی کودکان خود را با یک هدیه کوچک شاد کنند. در خیابان میرزای شیرازی عروسک‌های بابانوئل را در انواع و سایزهای گوناگون می‌توان مشاهده کرد.

عروسک‌های موزیکال این نماد سال نو میلادی در قیمت‌های ۷۰ تا ۹۰۰هزار تومان عرضه می شود. همچنین عروسک‌های پارچه‌ای بابانوئل، آدم برفی و گوزن از ۵۰ تومان تا ۲۰۰هزارتومان و بزرگ‌ترین عروسک این شخصیت ۲متر و به قیمت ۳میلیون تومان در این خیابان موجود است. در این راسته لباس مخصوص این شخصیت افسانه‌ای برای فروش در پیاده‌رو گذاشته شده است و پوشاکی که مرتبط با کریسمس است، کلاه های قرمزی است که در دوسایز بچگانه و بزرگسال به قیمت‌های ۱۵۰ و ۲۰۰ هزارتومان به فروش می‌رسد.

در کنار عروسک‌های بی‌شمار بابانوئل مجسمه‌های بسیار زیادی نیز از این نماد کریسمس در بازار موجود است که می‌توان به مجسمه‌های ۱۲هزار تومانی اشاره کرد. البته مجسمه‌های مریم مقدس که شخصیت مذهبی این ایام است به قیمت ۲۰۰هزار تومان نیز دیده می شود. بابانوئل به میان ظروف چینی نیز راه یافته است؛ بشقاب‌ها و پیاله‌های بسیاری با طرح‌های کریسمس و زمستان از۳۰۰هزارتومان تا۷۰۰ تومان در بازار به فروش می‌رسد.

ظروفی نیز مخصوص کودکان شامل لیوان، قاشق و چنگال روی ویترین‌ها خودنمایی می‌کند. در این میان لیوان‌های بزرگ یا همان ماگ‌ها را نباید فراموش کرد که همیشه متناسب با هر مناسبتی با طرح‌های مخصوص آن وارد بازار می‌شود؛ ماگ‌هایی با طرح آدم برفی، بابانوئل و درخت کریسمس در این بازار موجود است. صدای زنگوله‌ها را هم نباید فراموش کرد که جز لاینفک این جشن هستند؛ زنگوله‌های چینی در سایز متوسط در فروشگاه‌های این خیابان عرضه می شود.

شیرینی مخصوص شب عید

به خیابان «سعدی» می‌روم. تقاطع خیابان سعدی، یک قنادی معروف و قدیمی که صاحب آن از هموطنان ارمنی است که همیشه در این ایام سال پر می‌شود از شیرینی‌های معروف سال نو. شیرینی و شکلات‌های دست‌ساز و خانگی که به قول خودشان مخصوص شب‌های عید است. حتی از بیرون قنادی هم بوی دلچسب قهوه تازه و کیک معروف شکلاتی تمام خیابان را پر کرده. قنادی هم غرق در مشتریانی است که مشغول خرید این شیرینی‌ها هستند.

یکی از شیرینی‌های معروف و مخصوص سال نو ارامنه، «گاتا» نام دارد. مشتریان معمولا یا گاتا می‌برند یا شکلات‌های شیری و مغزدار. عده‌ای هم کیک مخصوص شب سال نو سفارش می‌دهند. شیرینی‌ها متنوع هستند، بیشتر بستگی به ذائقه مشتری‌ها دارد که کدام را ببرند. اما معمولاً شیرینی پذیرایی از مهمان‌ها گاتا و شیرینی‌های مغزدار است. نکته جالب اینکه حتی شکلات‌ها و شیرینی‌ها هم شبیه بابانوئل و سورتمه و درخت کاج هستند.

کوکوسبزی ‌وماهی، غذای ارامنه ایران

غذای عید کریسمس ارمنی‌های ایران با غذای کریسمس مسیحیان دیگرمتفاوت است. غذای ارمنی‌ها برنج و کوکوسبزی و ماهی است. برخی از آنها این تفاوت در غذا را متاثر از فرهنگ و سنت ایرانی می‌دانند. آنها معمولاً روز کریسمس را بعد از بازگشت از کلیسا در خانه و در کنار اعضای خانواده جشن می‌گیرند. البته گاهی نیز جوان‌ها به صورت دسته‌جمعی به رستوران می‌روند.

کارهای مربوط به تزئینات خانه و درخت کریسمس طوری تقسیم می‌شود که خرید و حمل درختان و بستن سیم‌ها و چراغ‌های درخت‌ها بر عهده آقایان و کارهای ظریف‌تر و تزئینات دیوارها و تهیه و تدارک هدایای زیر درخت کریسمس، بر عهده خانم‌ها باشد. مرسوم است که خانواده‌هایی که یکی از عزیزان‌شان را قبل از عید کریسمس از دست داده‌اند، آن سال کریسمس را جشن نمی‌گیرند و آرایش خانه و درخت کریسمس را انجام نمی‌دهند.

سخن آخر اینکه در آیین مسیحیت کریسمس جشنی است که به منظور گرامی‌داشت زادروز مسیح برگزار می‌شود. بسیاری از اعضای کلیسای کاتولیک روم و پیروان آیین پروتستان، کریسمس را در روز ۲۵ دسامبر جشن گرفته و بسیاری آنرا در شامگاه ۲۴ دسامبر نیز برگزار می‌کنند. اعضای بیشتر کلیساهای ارتودوکس در سراسر دنیا نیز روز ۲۵ دسامبر را به عنوان میلاد مسیح جشن می‌گیرند. حالا یک روز بیشتر به آغاز سال نو میلادی نمانده و طبق آیین و رسوم، مسیحیان برای تولد حضرت عیسی و جشن کریسمس در کلیسای مهد؛ در «بیت‌لحم» در کرانه باختری رود اردن در سرزمین‌های اشغالی گردهم می‌آیند.

آسو محمدی