زنجیره قتل‌های زنان در افغانستان؛ هدف:ایجاد وحشت و سلب انگیزه از زنان برای مبارزه

جسد سه زن که آثار شکنجه نیز بر آن‌ها دیده می‌شود، پنجشنبه و جمعه (۱۳-۱۲ آبان)، در آبرا‌ه‌ها و کنار خیابان‌های کابل پیدا شد.

منابع محلی به ایندیپندنت فارسی گفتند که طالبان پس از تماس مردم محل، به منطقه آمدند، جسدها را با خود بردند و هیچ توضیحی ندادند.

سلما (نام مستعار)، از ساکنان شهرک امید سبز، صبح روز پنجشنبه، ۱۲ آبان، هنگامی که به قصد رفتن به مرکز شهر از خانه‌اش خارج شد، در چند قدمی خانه‌ جمع کوچکی از مردم را دید که نزدیک آبراه جمع شده‌اند و بر سر موضوعی با هم بحث می‌کنند. سلما توجهی نکرد و راهش را ادامه داد، اما صدای جیغ و فریاد کودکی که می‌گفت «مادرجان، مادرجان» او را بازگرداند. سلما به جمع کوچک مردان نزدیک شد و در کمال تعجب دید که آن‌ها دور جسد یک زن جوان که تازه از آبراه بیرون آورده‌ بودند، ایستاده‌اند.

سلما به ایندیپندنت فارسی گفت: «زن شاید حدود ۳۰ سال داشت و آثار کبودی ناشی از ضربه به سر و صورتش هویدا بود. او را کشته بودند و جسدش را در آبراه محل که شاید نزدیک خانه‌اش بود، رها کرده بودند.» به گفته این شاهد عینی، یک پسر هشت یا ۹‌ ساله در نزدیکی جسد گریه و فریاد «مادر مادر» سر داده بود که ظاهرا فرزند مقتول بود، «اما مشخص نشد که دیگر چه کسانی از اعضای خانواده‌اش آنجا بودند. خودروهای پلیس طالبان بلافاصله رسیدند و جسد را در کیسه پلاستیکی پیچیدند و با خود بردند».

به گفته سلما، طالبان مردم را از محل دور کردند و اجازه ندادند که بیشتر پیگیر باشند و توضیحی نیز در مورد این حادثه ارائه نکردند.

اما این تنها واقعه روز پنجشنبه نبود، چند کیلومتر دورتر از این محل، ساکنان فاز شکوفه شهرک امید سبز جسد یک زن دیگر را که سنگ بزرگی نیز روی آن گذاشته شده بود، کنار خیابان پیدا کردند. مردم بلافاصله به طالبان اطلاع دادند و آنان طبق معمول به محل حادثه آمدند و جسد را با خود بردند. منابع محلی به ایندیپندنت فارسی گفتند که هویت مقتول مشخص نشد، اما «آثار خفگی بر گردن او مشخص بود و طالبان به‌محض رسیدن به محل حادثه، مردم را متفرق کردند و جسد را با خود بردند».

در یک سال گذشته، بیش از ده‌ها مورد قتل‌ مرموز دختران و زنان در استان‌های کابل، بلخ، هرات، ننگرهار، بامیان و برخی دیگر نواحی افغانستان رخ داده است. در ۹۹ درصد این موارد، نه دلیل قتل مشخص بوده و نه قاتل شناسایی شده است.

یک منبع آگاه نیز روز جمعه، ۱۳ آبان، از پیدا شدن جسد یک دختر جوان ۱۸ ساله نزدیک مدرسه دخترانه سوریا در ناحیه چهارم شهر کابل خبر داد. این منبع آگاه گفت: «هویت جسد مشخص نشد، مردم محل جسد را از داخل آبراه پیدا کردند و سپس به حوزه امنیتی طالبان خبر دادند.»

قتل زنان به نام خدا و برای عبرت دیگران

حدود یک ماه پیش جسد یک دختر نوجوان درحالی‌که برهنه بود و آثار تجاوز بر بدن داشت، در شهرک جبرئیل هرات پیدا شد. به همین ترتیب هرماه یکی دو جسد در حومه‌های مزارشریف، کابل و برخی دیگر از شهرهای بزرگ پیدا می‌شوند و اغلب طالبان اجساد را از منطقه منتقل می‌کنند. در اغلب موارد آثار شکنجه شدید و تجاوز بر بدن مقتولان دیده می‌شود و اجساد در حالت رقت‌باری در مکان‌های عمومی و در دیدرس مردم رها می‌شوند؛ اما دلیل این قتل‌ها چیست و چرا اجساد اغلب در مکان‌های عمومی پیدا می‌شوند؟

بسم‌الله تابان، رئیس تحقیقات و مبارزه با جرائم جنایی دولت پیشین افغانستان، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی تفاوت‌هایی را میان قتل‌ها در حکومت پیشین و در یک‌سال سلطه طالبان برشمرد. تابان گفت: «بر اساس تجارب من از کار در کابل در زمان حکومت جمهوری، قتل زنان معمولا به‌مراتب کمتر از مردان بود. علت آن‌هم در بیشتر موارد خشونت‌های خانگی یا دشمنی‌های شخصی بود.» او همچنین اظهار داشت محل قتل و پیدا شدن جسد زنان در بیشتر یا حتی قریب به کل موارد، منازل و محیط‌های سرپوشیده بود. او گفت: «کمتر اتفاق می‌افتاد که محل قتل یا پیدا شدن جسد زن مقتول در مکان‌های عمومی باشد.»

اما در یک سال گذشته و پس از بازگشت طالبان به قدرت‌، ده‌ها جسد سلاخی‌شده زنان در مکان‌های عمومی، خیابان‌ها، کوچه‌های مسکونی، آبراه‌ها و حومه‌های پررفت‌وآمد شهر پیدا شده‌اند. به باور آگاهان مسائل امنیتی، این کار نشان می‌دهد که دلیل این قتل‌ها اغلب سیاسی و انتقام‌جویانه است تا شخصی و ناشی از خشونت‌های خانگی.

بسم‌الله تابان با اشاره به این موضوع گفت قرار دادن اجساد در مکان‌های عمومی نشان می‌دهد که هدف قاتل بیشتر ایجاد رعب و وحشت است. او افزود: «بنابراین این فرض می‌تواند صادق باشد که پشت ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای زنان، گروه طالبان قرار دارند. هدف آن‌ها نیز ایجاد وحشت، تحکیم حاکمیت طالبانی، سرکوب بیشتر زنان و سلب انگیزه از آنان برای مبارزه و حضور در اجتماع است.»

از سوی دیگر، برخی منابع آگاه در شهر مزارشریف به ایندیپندنت فارسی گفتند طالبان اغلب زنانی را که قبلا به اشکال مختلف با اداره امنیت ملی و استخبارات (اطلاعات) دولت پیشین در ارتباط بودند، یا به نحوی در آنجا کار می‌کردند، ردیابی می‌کنند و به قتل می‌رسانند. این منبع آگاه افزود، در یک سال گذشته اجساد زیادی از زنان و دختران جوان در شهر مزارشریف و حومه‌ها پیدا شده‌اند که مردم از ترس سکوت کرده‌اند و طالبان سرانجام اجساد را از محل برداشته‌اند.

در فهرست قتل‌های متعدد زنان در یک سال گذشته که آمار دقیق آن هنوز مشخص نیست، از فعالان جامعه مدنی و زنان شرکت‌کننده در اعتراض‌ها علیه طالبان تا خبرنگاران، زنان عضو پیشین پلیس و ارتش، کارکنان بخش‌های بهداشت و درمان و زنانی که هویتشان هرگز مشخص نشده است، وجود دارند.

یک منبع آگاه در بیمارستانی در شهر مزارشریف به ایندیپندنت فارسی گفت در بسیاری از موارد، اجساد پس از آنکه در دید مردم محل قرار می‌گیرند‌‌، به بیمارستان منتقل می‌شوند، «اما هیچ کسی به‌عنوان عضو خانواده برای تحویل‌گرفتن اجساد نمی‌آید و پیکر مقتولان ماه‌ها در سردخانه بیمارستان می‌مانند تا سرانجام به‌دست شهرداری دفن شوند».

به نظر می‌رسد برخی از خانواده‌های قربانیان از ترس افشا شدن هویتشان و انتقام‌جویی بیشتر طالبان جرات نمی‌کنند برای تحویل‌گرفتن اجساد به بیمارستان مراجعه کنند. در همین حال، با گذشت یک سال از این اتفاق‌های وحشتناک، هنوز هیچ موردی که نشان دهد پلیس طالبان قاتل حتی یکی از این زنان را شناسایی و محکوم به مجازات کرده باشد، مشاهده نشده است. این به آن معناست که قتل زنان در حاکمیت طالبانی، یا برنامه‌ریزی‌‌شده است و یا دست‌کم هیچ اهمیتی ندارد.

از سوی دیگر، افزایش نفوذ تفکر طالبانی و افراطی گروه‌های تروریستی در جامعه افغانستان در یک سال گذشته، فضا را به‌شدت مسموم کرده است و افراد زیادی با اندیشه‌های تندرو تصور می‌کنند کشتن انسان‌ها، به‌ویژه زنان جزو افتخارات و نشانه ایمانشان است و راهی برای حفاظت از ارزش‌های دینی محسوب می‌شود.