چکیده ای از زندگینامه اردشیر چهارم:
نام کامل: ارشک
تاریخ تولد: ۳۵۷ پیش از میلاد
محل تولد: ایران
دین: مزدیسنا
پیشین: اردشیر سوم
جانشین: داریوش سوم
والدین: اردشیر سوم، آتوسا
درگذشت: ۳۳۶ پیش از میلاد
زندگینامه اردشیر چهارم:
اردشیر چهارم با نام پارسی ارشک دوازدهیمن پادشاه هخامنشی بوده است که در بین سال های ۳۳۶ تا ۳۳۸ پیش از میلاد از دنیا رفته است. این پادشاه بعد از مسموم شدن اردشیر سوم؛ پدرش با تلاش های بسیاری توانست حیات امپراطوری ایران را تجدید کند و به جای پدر به تخت پادشاهی تکیه زد.
قتل اردشیر سوم به دست باگواس خواجه صورت گرفت به این امید که با نشستن ارشک بر تخت پادشاهی بتواند وی را کنترل کند، اما بعد از این ماجرا ارشک تلاش های بسیاری کرد تا بتواند از تاثیرات باگواس رها شود برای مثال سعی کرد تا خواجه را مسموم کند البته این موضوع با موفقیت همراه نبود درمقابل خودش به دستور باگواس مسموم و درگذشت. بعد از آن داریوش سوم پسرعموی ارشک به خواست باگواس به تخت نشست.
تفسیر نام اردشیر چهارم:
در منابع یونانی اردشیر چهارم را به نام ارشک می شناسند در کتیبه سه زبانه ای هم که در لیکیه یافت شده است؛ وی را اردشیر می نامند. احتمال می رود ارشک نام شخصی این پادشاه باشد و بعد از رسیدن به شاهنشاهی اردشیر چهارم خطاب می شده است. ارشک به صورت آرشام هم تلفظ می شود و شکل اوستای آن آرشان می باشد، این اسم به معنای مردانه است.
خانواده اردشیر چهارم:
پدر و مادر اردشیر چهارم آتوسا و اردشیر سوم بودند، از زمان تولد ایشان اطلاعات چندانی در دسترس نیست تنها می دانیم که وی پسر آخز اردشیر سوم بوده است. زمانی که ارشک به سلطنت می رسد بسیار جوان بوده است.
ایشان یک خواهر تنی به نام پروشات داشته است که بعدها با اسکندر مقدونی اردواج می کند همچنین از یکی از برادران ناتنی او به نام بیسدانس در منابع یونانی صحبت می شود. این احتمال وجود دارد که ارشک چند فرزند داشته است که همه آنها همراه با پدرشان به قتل می رسند.
سلطنت اردشیر چهارم:
زمانی که اردشیر چهارم به تخت نشست مجددا دولت هخامنشی احیا شد، وی توانست شورش هایی را در چندین بخش حکومت هخامنشی سرکوب کند و برای باردیگر مصر را ضمیمه امپراطوری خود کرد. زمانی که اردشیر سوم در پاییز ۳۳۸ یا ۳۳۶ پیش از میلاد با دست باگواس خواجه به قتل رسید تمام امیدها به اتمام رسید. با مسموم شدن اردشیر سوم اوضاع شاهنشاهی هخامنشی روبه افول رفت. باگواس قصد داشت اوضاع را تحت کنترل خود دربیاورد به همین دلیل تمامی پسران اردشیر سوم را به جز ارشک و بیسدانس را به قتل رساند، بعد از آن ارشک جوان را تحت عنوان اردشیر چهارم به تخت نشاند.
در آن زمان باگواس اوضاع دربار ایران را تحت کنترل داشت اما در یونان وضعیتی متفاوت ایجاد شده بود. پدر اسکندر مقدونی به نام فیلیپ دوم مقدونی متوجه اوضاع ایجاد شده در ایران بود به همین دلیل تقریبا همه شهرهای یونانی را زیر پرچم مقدونیه متحد کرد. این پادشاه از حکومت هخامنشی به دلیل پشتیبانی از شهر پرینتوس علیه مقدونیه در زمان اردشیر سوم غرامت می خواست که این موضوع توسط اردشیر چهارم رد شد.
همین رد درخواست بهانه ای برای فیلیپ بود تا در سال ۳۳۶ پیش از میلاد سپاهی متشکل از ۱۰ هزار سرباز مقدونی به سمت آسیا روانه کند. در همین زمان ارشک که مشغول خلاص کردن خود از نفوذ باگواس بود، تلاش کرد تا خواجه را مسموم کند اما این نقشه موفقیت آمیز نبود و در پاسخ این کار ارشک؛ باگواس پادشاه و تمام خانواده اش را با سم کشت و بعد از آن داریوش سوم پسرعموی ارشک را به تخت پادشاهی نشاند.
در تبلیغاتی که بعد از جنگ مقدونیه انجام شد برای مشروع نشان دادن حکومت اسکندر مقدونی بر ایران عنوان کردند که آخرین شاهنشاه هخامنشی، داریوش سوم، یکی از همدستان باگواس در طرح ترور اردشیر چهارم بودهاست.
سکهشناسی در زمان اردشیر چهارم:
هیچ سکه با تصور و نام اردشیر چهارم در خاک ایران پیدا نشده است، با این وجود احتمال می رود؛ نگاره فرمانروای جوانی که با تاج فراعنه در پشت تعدادی از سکههایی که مازادیوس، ساتراپ کیلیکیه ضبط کردهاست، به چشم بخورد.
سکه ضرب شده که در ساتراپی کیلیکیه است و احتمال می رود نشان دهنده اردشیر چهارم باشد.
گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش
- 12
- 2