آشنایی با روز بزرگداشت حکیم عمر خیام

روز بزرگداشت حکیم عمر خیام ۲۸ اردیبهشت ماه میباشد

روز بزرگداشت حکیم عمر خیام

همه ساله روز ۲۸ اردیبهشت ماه را بعنوان روز بزرگداشت حکیم عمر خیام گرامی می دارند .رباعیات خیام به بیشترِ زبان های زنده برگردان شده است.

حکیم عمر خیام، مهارت بسیاری در مباحثی از جمله علم ستاره شناسی، طب، فلسفه و ریاضی داشته و بر روی هر کدام از این علوم، اثرات بسیار عمیقی گذاشته است. مهمترین اقدامات عمر خیام، نظیر تصحیح تقویم و ساختن تقویم جلالی، اثبات فرمول های مختلف ریاضی، ساخت رصدخانه ملکشاهی، نوشتن کتب مختلف ریاضی و فیزیک و سراییدن رباعیات زیبا می باشد.

بیوگرافی حکیم عمر خیام

از عمر خیام بعنوان فیلسوف، ستاره شناس ، ریاضی دان و رباعی سرای معروف دوره ی سلجوقیان یاد میشود. تاریخ تولد وی در نیشابور در ٢٨ اردیبهشت ۴۲۷ و تاریخ وفات او در نیشابور در ١٢ آذر ماه ۵۱۰می باشد. او را به نام های خیامی دیگری میشناسند که از آن ها می توان به خیام نیشابوری و خیامی النیساری اشاره کرد.

پس از اینکه حکیم عمر خیام، تحصیلات خود را در رشته ریاضیات و نجوم تمام کرد به تبحر خاصی دست یافت و مسایل مختلف این حوزه را به شیوه ای خاص ابداع کرد. حکیم عمر خیام به دلیل تبحرش در این دو علم، توسط ملکشاه سلجوقی بسوی در بار فراخوانده شد. خیام، کارهای علمی بسیاری را در نزد ملکشاه انجام داد که یکی از آن ها نگارش تقویم جلالی بود.

در روز بزرگداشت حکیم عمر خیام مراسم های مختلفی در شهرهای مختلف ایران برگزار میشود

قبلا در حوزه تقویم مسیحی، شش گونه تقویم به کار گرفته میشد که قدیمی ترین آنها، تقویم" چرخه خورشیدی" بود که مبدا آن سال ۵۷۷۷ پیش از میلاد است. همچنین یک از تقویم های دیگر، تقویم دوره ژولیان با مبدا ۴۷۱۴ قبل از میلاد است.

از دیگر تقویم های مسیحی می توان به تقویم سزار اسپانیا با مبدا سال ۳۸ پیش از میلاد اشاره کرد. مبدأ تاریخ اکسیون هم سال اول قبل از میلاد است والبته مبدأ تقویم پیسا نیز سال یک قبل از میلاد است. در حال حاضر تقویم گریگوری در اکثر کشور های جهان، حاکم است و بیشتر کشورها این تقویم را به منظور تطبیق خود با مبنای اقتصادی دیگر کشور، مبنای کارشان قرار داده اند.

سال قمری نسبت به سال شمسی، ده روز و شش ساعت و یازده ثانیه کوتاهتر است. پس از این که تقویم جلالی، تنظیم شد؛ هر چهار سال، یک روز بر تعداد روزهای سال افزوده شد و سال چهارم را ۳۶۶ روز حساب کردند و پس از هر ۲۸ سال( هفت دوره چهار ساله) به جای آنکه یک روز به آخرین ماه سال بیافزایند این روز را در نخستین دوره بعد( دوره نهم) اضافه کردند. بنابراین نزدیکترین سالهای جهان به سال شمسی، سال جلالی می باشد .

آثار حکیم عمر خیام

آثار حکیم عمر خیام عبارتند از:

* میزان الحکمه

* رباعیات خیام

* رساله کون و تکلیف

* القول علی اجناس التی بالاربعا

* لوازم الامکنه

* رساله فی براهین علی مسائل الجبر و المقابله

* رساله ای در بیان زیج ماکشاهی

* رساله فی شرح ما اشکل من مصادرات کتاب اقلیدس

حکیم عمر خیام ریاضیدان ، فیلسوف و رباعی سرای معروف دوره ی سلجوقیان میباشد

شهرت خیام نیشابوری

خیام در دوران زندگی اش به دلیل تبحر در حکمت، طب، نجوم و ریاضیات، شهرت پیدا کرده بود لیکن امروزه او به سبب رباعیات فلسفی لطیفش در جهان شناخته میشود. این رباعی‏ها بسیار ساده و مقرون به کمال فصاحت و بلاغت و همچنین شامل معانی عالی در الفاظ موجز و استوار است.

خیام، چند اثر معروف در حوزه ریاضیات دارد که مشهورترین آن ها کتاب جبر و مقابله می باشد. همچنین او به عنوان مأمور اصلاح تقویم ایرانی انتخاب شد و اقدام به تاسیس رصدخانه ‏ای نمود.

مراسم روز بزرگداشت عمر خیام

مراسم های مختلفی به مناسبت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام در شهرهای مختلف ایران برگزار می شود و در این مراسم به غیر از خواندن آثار عمر خیام، به صحبت درباره علم، هنر و ادبیات او می پردازند. در آرامگاه خیام در شهر نیشابور، بهترین و جالب ترین مراسم بزرگداشت عمر خیام را برگزار می کنند.

معماری آرامگاه خیام، بسیار جالب است و این معماری، هنر دست هوشنگ سیحون، یکی از بزرگ ترين معماران ایران زمین می باشد. روز ۲۸ اردیبهشت یعنی روز بزرگداشت عمر خیام به عنوان بهترین روز بازدید از این آرامگاه محسوب میشود؛ به این دلیل که در این روز، علاوه بر گلباران کردن آرامگاه خیام، ضیافت جالبی در آن برگزار می شود و خیام شناسان در باب این شخصیت برجسته، همایش های جالبی برگزار می کنند.

آرامگاه خیام نیشابوری

حکیم عمر خیام در حدود سال ۵۱۵ الی ۵۲۵ ق فوت کرد. آرامگاه او در نیشابور در جوار امامزاده محمد محروق نیشابور، میعادگاه ادب دوستان و علاقمندان زبان و ادبیات پارسی می باشد.

شهرت حکیم عمر خیام در دوران زندگی او بیشتر در حکمت، طب، نجوم و ریاضیات بود

گردآوری: بخش تونل زمان سرپوش