وضعیت نابسامان بازار خودرو به عنوان یکی از مثال‌های بارز برای اثبات عملکرد منفی وزیر صمت در حالی زیر ذره‌بین کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس قرار داشت که افزایش قیمت ۳ هزار تومانی نرخ ارز طی یک هفته اخیر، بر نوسانات این بازار دامن زده و شاید بتوان گفت که می‌تواند این بازار را به طور کلی از کنترل خارج کند. بررسی‌ها از بازار حاکی از آن است که خودرو که به یمن سیاست‌های نسنجیده دولت طی سال‌های اخیر به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده است، بسیار زودتر از دیگر بازارها نسبت به دلار ۳۶ هزار تومانی واکنش نشان داده است. بر همین اساس شاهد افزایش ۱۰ تا ۱۵۰ میلیون تومانی نرخ انواع خودروها در بازار هستیم.
تشدید رکود در بازار
بر همین اساس برخی فعالان بازار از رکود هرچه بیشتر بازار خبر می‌دهند و اعلام می‌کنند که بازار خودرو به دلایلی همچون کمبود عرضه، کاهش قدرت خرید مردم در مقابل افزایش قیمت‌های قابل توجه و بازی دلالان مدت‌هاست که با رکود همراه بوده اما افزایش قیمت‌های جدید به دلیل نوسانات قابل توجه نرخ ارز موضوعی است که می‌تواند این رکود را تشدید کند.
بازار خرید و فروش خودرو در طول یک ماه اخیر همانند ماه‌های گذشته شاهد رونق معاملات نبود اما این هفته نوسانات قیمت دلار عاملی شده تا رکود بازار خودرو تشدید و به نوعی رکود خرید و فروش بیشتر شود. متاسفانه رشد قیمت‌ها در برخی از خودروها به بیش از ۲۰ میلیون تومان می‌رسد که همین امر بی‌رغبتی مردم را برای خرید افزایش داده است.
در نخستین روز از هفته جاری ۲۰۶ تیپ دو با رشد ۱۱ میلیون تومانی به قیمت ۳۲۲ میلیون تومان رسیده است، هایما نیز از ۹۶۰ میلیون تومان به یک میلیارد و ۹۰ میلیون تومان رسیده است. علاوه بر این دنا پلاس توربو شارژ اتوماتیک رکورد ۵۶۰ میلیون تومانی را به خود اختصاص داده است؛ این در حالی است که این خودرو در دو هفته گذشته قیمت ۵۱۵ میلیون تومانی را ثبت کرده بود.
ارزانی در کار نیست
اگرچه دلایل زیادی برای کاهش تقاضا و تشدید رکود در بازار خودرو وجود دارد اما برخی از فروشندگان خودرو، انتظار مردم برای مشخص شدن تکلیف مذاکرات برجام و همچنین واردات خودرو را نیز در این قضیه سهیم می‌دانستند، چراکه برخی از مصرف‌کنندگان تصور می‌کردند اگر واردات انجام شود، با افزایش تقاضا شاهد کاهش قیمت‌ها نیز خواهیم بود. این در حالی است که حالا کارشناسان اعلام می‌کنند ارزانی در کار نیست.
به اعتقاد فعالان بازار، بازار خودرو بلاتکلیف‌تر از ماه‌های گذشته با توقف معاملات روبه‌رو شده و اخبار آغاز واردات خودرو نیز نتوانسته است رونقی را در بازار به وجود بیاورد چرا که به اعتقاد فروشندگان خودرو اگر قرار بر واردات باشد خودروها راهی بورس می‌شوند و در آنجا قیمت‌های بالایی ثبت می‌کنند، همین امر عاملی می‌شود تا قشر متوسط جامعه نتوانند نسبت به خرید این خودروها اقدام کنند و به نوعی همچنان این خودروها لوکس محسوب می‌شوند. علاوه بر این با وجود طرح‌های فروش مختلفی که توسط خودروسازان انجام می‌شود به دلیل تاخیر در زمان تحویل بازار شاهد افزایش عرضه محصول نیستیم و روی هم رفته مردم در خرید خودرو بلاتکلیف هستند.
قیمت پایه خودرو در کشور بالاست
این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود با اهرم فشار نرخ ارز بر بازار خودرو، همچنان تا پایان سال شاهد افزایش قیمت‌های جدیدی در بازار خودرو باشیم که هر مصرف‌کننده‌ای را از خرید این بازار منصرف می‌کند.
در همین رابطه رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران درباره تاثیر افزایش نرخ ارز بر بازار خودرو گفت: طی چند روز گذشته نرخ ارز بالا رفته و طبیعتا باید منتظر افزایش نرخ خودرو نیز باشیم، زیرا خودرو در کشور ما کالای سرمایه‌ای محسوب می‌شود و وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند، به دنبال آن قیمت خودرو نیز افزایش خواهد یافت.
سعید موتمنی اظهار کرد: وقتی قیمت‌ها را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که خودروهای داخلی ارزان‌قیمت حدود ۱۰ میلیون و خودروهای مونتاژشده حدود ۸۰ میلیون تومان با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند. به عنوان مثال هایما تا ۲۰ روز پیش ۹۶۰ میلیون تومان قیمت داشت در حالی که حالا حدود یک میلیارد و ۴۰ تومان معامله می‌شود.
سعید موتمنی با بیان اینکه قیمت پایه خودرو در کشور بالاست، افزود: ما در کشور محدودیت عرضه داشتیم و به همین دلیل قیمت خودرو در کشور همیشه بالا بوده است. در واقع این محدودیت‌ها باعث شده تا قیمت پایه خودرو بالا برود که در نهایت باعث می‌شود خودرو با قیمت‌های بالاتری به دست مصرف‌کننده برسد. وی در ادامه عنوان کرد: فرض کنید یک مدل خودرو که در بورس کالا یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون فروخته معادل ۲ تا سه هزار دلار عرضه می‌شود، هم‌اکنون در بازار با قیمت حدود یک میلیارد و ۴۶۰ میلیون تومان دست مشتری می‌رسد.
مشتری برای خرید خودرو صف نکشیده!
وی با بیان اینکه در بازار خودرو هم محدودیت عرضه و هم نوسانات قیمت دلار نقش دارد، گفت: مجموع این عوامل باعث می‌شود که بازار همچنان در رکود کامل باشد. همان‌طور هم که ملاحظه می‌کنید به آن صورت مشتری هم برای خرید خودرو صف نکشیده اما اگر کسی ناچار به خرید باشد مجبور است با رقم بالایی خودرو را تهیه کند.
رییس اتحادیه فروشندگان خودروی تهران عنوان کرد: حدود یک سال است که شاهد رکود بازار هستیم و عرضه خودرو کم است. از طرفی یک خودروی ارزان قیمت ۲۰۶ تیپ۲ که ۱۵۵ میلیون تومان فاکتور می‌شود، در بازار ۳۲۲ میلیون تومان به دست مشتری می‌رسد یعنی حدود ۱۷۰ میلیون تومان بالاتر از قیمت مصوب. در حالی که این نرخ برای مصرف‌کننده مبلغ سنگینی است و به دلیل همین افزایش قیمت‌های نجومی است که بازار خودرو در رکود فرو رفته است. علاوه بر آن اینکه قدرت خرید مردم نیز به شدت پایین آمده است و با توجه به روند افسارگسیخته تورم، امیدی به افزایش قدرت خرید مردم هم نیست.
تلاش مردم برای حفظ ارزش سرمایه
موتمنی با تاکید بر اینکه خودرو تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده است، گفت: سال‌هاست که ارزش ریال روند نزولی دارد. وقتی ریال ارزش خودش را از دست می‌دهد، شما به عنوان مصرف‌کننده در تلاش هستید تا نقدینگی خود را از بانک بیرون بیاورید و آن را تبدیل به کالا کنید تا بیشتر از این ضرر نکنید. بنابراین مردم وقتی احساس می‌کنند پول‌شان در بانک آب می‌شود، سر اجبار پول‌های خود را به کالاهایی مثل خودرو یا طلا تبدیل می‌کنند تا ارزش پول خود را حفظ کنند و سرعت بالای تورم جا نماند. وی همچنین در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد اینکه واردات خودرو و اخباری که در ارتباط با آن مطرح می‌شود، تا چه میزان می‌تواند بازار خودرو را به لحاظ قیمتی تحت‌تاثیر قرار دهد، گفت: اگر واردات آزاد شود و تعرفه خودرو صفر شود، قیمت خودرو کاهش می‌یابد. البته این هم در صورتی است که بتوانیم این وضعیت را به درستی ساماندهی کنیم.
موتمنی با تاکید بر اینکه اینها مواردی هستند که مسوولان وزارت صمت باید توجه ویژه‌ای به آنها داشته باشند، افزود: همچنین باید نرخ خودروهایی که در بورس عرضه می‌شود، منطقی و با احتساب سود قانونی تولیدکننده باشد و نه بیشتر از آن تا بازار سر‌و‌سامان بگیرد و به مصرف‌کننده هم ظلم نشود.
افزایش یک تا ۳ درصدی نرخ خودرو
در این خصوص همچنین نایب‌رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی تهران با تایید افزایش نرخ خودرو در ابتدای هفته جاری گفت: در روزهای گذشته شاهد نوسان‌های نرخ ارز در بازار بودیم و از آنجایی که ارز یک فاکتور مهم در نرخ خودرو محسوب می‌شود شاهد افزایش یک تا ۳ درصدی نرخ خودرو در بازار هستیم.
اسد کرمی ادامه داد: خودروی شاهین ۷ میلیون تومان، پراید یک تا ۲ میلیون تومان و پژو ۲۰۶ حدود ۵ میلیون تومان گران شده‌اند.
به گفته این فعال صنفی؛ کمبود عرضه خودرو را می‌توان به عنوان یک عامل مهم برای افزایش نرخ خودرو در نظر گرفت؛ اما شرایط بازار به سمتی هدایت شده است که نمی‌توان دلیل و منطق خاصی برای چرایی واقع پیش‌آمده در آن مطرح کرد.
وی با اشاره به کاهش تقاضا برای خرید خودرو از سوی مصرف‌کنندگان گفت: این روزها مردم نبض بازار را در دست دارند و به این دانش رسیده‌اند که در زمان اوج قیمت‌ها خرید را متوقف کنند چراکه این احتمال را می‌دهند که در روزهای آینده قیمت‌ها افت کند البته کاهش توان خرید مردم در افت تقاضا نیز تاثیرگذار است.
توقف فروش لیزینگی یک خودروساز
کرمی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال کلاهبرداری در فروش‌های لیزینگی وجود دارد و مردم از این شیوه فروش خودرو استقبال کرده‌اند؟ گفت: خودروهای چینی مانند ام‌‌‌وی‌ام فروش لیزینگی دارند. سودهای فروش لیزینگی سرسام‌آور است و ممکن است برای خودروی ۴۰۰ میلیونی خریدار ۳۰۰ میلیون تومان سود به فروشنده پرداخت کند از این‌رو لیزینگ در بازار شکل خوبی ندارد.
نایب رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو ادامه داد: در هفته‌های گذشته سایپا در مدت کوتاهی فروش لیزینگی شاهین و کوئیک را آغاز کرد اما ۲ روز است که سایت فروش لیزینگی این خودروها بسته شده است. به نظر می‌رسد مشکلاتی که سایپا با وزارت صمت دارد باعث شده است که فروش لیزینگی متوقف شود. در حال حاضر تکلیف کارخانه‌ها مشخص نیست و نمی‌دانند به چه شیوه باید عمل کنند.
وی با بیان اینکه واردات خودرو در بازار داخلی تاثیری نخواهد گذاشت، گفت: به نظر می‌رسد اگر وارداتی انجام شود خودروهای چینی و خودروهای یک میلیارد تومانی وارد کشور شود که این خودروهای بدون تردید در بازار تاثیری نمی‌گذارد. به گفته کرمی؛ بعید است که ایران‌خودرو تا پایان سال فرآیند قرعه‌کشی را حذف کند؛ هر مدیری در ابتدای روی کار آمدن قولی‌هایی به مردم می‌دهد اما به مرور زمان قول‌هایی که داده است را فراموش می‌کند.
- 16
- 6
