حذف رسمی نمایندگی‌های غیرمستقیم

 سایت ثبت‌سفارش واردات خودرو بعدازظهر دیروز در حالی برای ثبت خودرو‌های وارداتی برای متقاضیان باز شد که یک مقام مسوول در وزارت صنعت دلیل بسته شدن یک روزه سایت را حذف واردات واسطه‌ای خواند.این موضوع در حالی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت با تغییر دستورالعمل واردات در دوران پساتحریم، از اواخر سال گذشته حذف نمایندگی‌های غیرمستقیم را در دستورکار قرار داد حال آنکه با گذشت حدود ۱۰ ماه از تصویب دستورالعمل مذکور، این وزارتخانه با در پیش گرفتن سیاست‌های یک بام و دو هوا نه‌تنها دستورالعمل مذکور را اجرا نکرد، بلکه با در نظر گرفتن مهلت‌های چندین باره بر آشفتگی بازار وارداتی‌ها دامن زد.

به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که توقف یک روزه این سایت دنباله رو سیاست‌های دوگانه این وزارتخانه در مورد خودروهای وارداتی باشد. بنابر دستورالعمل «نحوه صدور گواهی فعالیت نمایندگی‌ها و دفاتر شعب شرکت‌های خارجی عرضه‌کننده کالاهای سرمایه‌ای» شرکت‌های غیرمستقیم وارد‌کننده خودرو ملزم به اخذ مجوز رسمی از شرکت مادر برای فعالیت در ایران بودند، این در شرایطی است که در آن زمان برخی از شرکت‌های اصلی با توجه به پیش‌‌رو بودن انتخابات آمریکا و تشکیک در تداوم توافق هسته‌ای یا از ارائه مجوز رسمی خودداری کردند یا برخی شرکت‌ها مجوز فعالیت را منوط به تعیین تکلیف انتخابات آمریکا کردند.

با توجه به شرایط موجود وزارت صنعت مهلت ۶ ماهه‌ای را برای واردکنندگان واسطه‌ای در نظر گرفت؛ اما بسیاری از شرکت‌ها، بنا به دلایلی که عنوان شد موفق به دریافت مجوز از شرکت مادر نشدند؛ بر همین ‌اساس مهلت سه ماهه دیگری برای دریافت مجوز از شرکت مادر در نظر گرفته شد که باز هم نتایج موردنظر وزارت صنعت حاصل نشد؛ اما در حالی انجمن وارد‌کنندگان خودرو از مهلت سه‌ماهه دیگر (پایان امسال )، برای اخذ نمایندگی رسمی خبر داد که توقف یک روزه سایت ثبت‌سفارش گویای آن است که مسوولان صنعتی کشور بالاخره تصمیم خود را عزم کرده و تنها نمایندگی‌های مستقیم را برای واردات خودرو به رسمیت شناخته‌اند.

به این ترتیب در شرایطی واردکنندگان خودرو به یکباره بعد از دستورالعمل اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور شاهد بسته شدن ثبت‌سفارش خودرو به کشور بودند که انتظار می‌رفت وزارتخانه طی مهلت‌های در نظر گرفته شده برای واردکنندگان غیرنماینده مقدمات و سازوکارهای لازم برای خروج این شرکت‌ها از سیستم مذکور را مدنظر قرار می‌داد. با وجود این، بسته شدن یک روزه ثبت‌سفارش خودرو به کشور نشان از عدم آمادگی وزارت صنعت در این زمینه داشت. در همین زمینه فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن وارد‌کنندگان به خبرنگار ما می‌گوید که توقف ثبت‌سفارش خودرو به‌دلیل نبود سازوکار لازم برای تایید نمایندگی‌های رسمی در سایت ثبت‌سفارش بوده است. بر این اساس روز گذشته برخی اخبار از افزایش ۵ تا ۸ درصدی قیمت وارداتی‌ها در بازار حکایت داشت.

در این بین اما یدالله صادقی، سرپرست معاونت اقتصادی و بازرگانی و رئیس مرکز امور اصناف وزارت صنعت که صبح روز گذشته با خبرنگار ما گفت‌وگو می‌کرد بدون اطلاع از زمان باز شدن سایت ثبت‌سفارش تاکید داشت که نمایندگی‌های مجاز که خدمات پس از فروش دارند برای فعالیت مشکلی نخواهند داشت. وی با اشاره به بسته بودن ثبت‌سفارش خودروهای وارداتی تاکید کرد: سایت ثبت‌سفارش بسته نمی‌ماند و شرکت‌هایی که نمایندگی رسمی از شرکت مادر دارند می‌توانند همچنان به فعالیت خود ادامه دهند.

با وجود این عمده انتقاد واردکنندگان به بی‌برنامه بودن وزارت صنعت است. به اعتقاد آنها اگر هدف اصلی حذف واردکنندگان واسطه‌ای است، این وزارتخانه باید طی مدت مشخص به تدوین سازوکاری به‌منظور خروج غیرمستقیم‌ها از واردات می‌پرداخت تا ثبت‌سفارش برای همه خودروها بسته نشود. این موضوع در شرایطی است که بررسی‌ها نشان از آن دارد که بسیاری از شرکت‌های نمایندگی اصلی نیز تاکنون گواهی تمدید فعالیت خود از شرکت مادر را به مرکز امور اصناف ارائه نداده‌اند. باوجود این یدالله صادقی تاکید دارد: برخی از نمایندگی‌ها ممکن است تاریخ فعالیت یا قراردادشان با شرکت مادر منقضی شده باشد؛ بنابراین باید مجوز خود را تمدید کنند که مجاز به فعالیت شوند و در صورتی که تمدید نکنند اجازه واردات ندارند، اما برخی ممکن است مایل به گرفتن نمایندگی باشند، اما این امکان برای آنها فراهم نیست. وی تاکید کرد، در حاضر حاضر حدود ۴۰ درصد از شرکت‌ها توانسته‌اند مجوز فعالیت از شرکت مادر را اخذ کنند اما توقف ثبت‌سفارش واردات خودرو برای اولین بار نیست که اتفاق می‌افتد؛ چراکه در دو سال ۱۳۸۹و ۱۳۹۱ نیز سایت ثبت‌سفارش خودرو بسته شد و تنها برخی از وارد‌کنندگان آن هم با در نظر گرفتن امکانات ویژه قادر به ثبت‌سفارش شدند.

حذف و اضافه خودروهای وارداتی

ثبت‌سفارش خودروهای وارداتی در حالی بعد از ۲۴ ساعت بسته ماندن، عصر دیروز باز شد که لیست خودروهای مجاز برای ورود به کشور با تغییراتی همراه بوده است. مهمترین نکته در این بین حذف واردکنندگانی است که تاکنون گواهی تمدید فعالیت خود از شرکت مادر را به مرکز امور اصناف ارائه نداده‌اند. شرکت‌هایی همچون کیا و هیوندایی در این دسته قرار دارند. دسته دومی که در این لیست حذف شده‌اند، شرکت‌های واردکننده واسطه‌ای هستند که بنا به گفته مسوولان صنعتی مهلتی برای ارائه مجوز از شرکت مادر برای آنها در نظر گرفته شده بود، اما آنها نتوانستند در مهلت مقرر مجوز خود را ارائه کنند.

برندهای اوپل، هوندا، اشکودا، ب‌ام و، سیئات و آئودی در این رده قرار می‌گیرند. بنابر لیست قبلی تعداد ۶۶ مدل خودرو اجازه ثبت‌سفارش داشتند؛ حال آنکه لیست کنونی به ۳۶ مدل خودرو کاهش یافته است. آب رفتن مدل‌های خودروها نشان از کاهش تعداد شرکت‌های واردکننده خودرو دارد. به‌طوری که در حال حاضر تنها ۱۴ شرکت اجازه ثبت‌سفارش خودرو دارند. بنا بر لیست کنونی ثبت‌سفارش برای برندهایی چون بنز، رنو، تویوتا، پورشه، نیسان، ترامچی، گریت وال، میتسوبیشی، ام‌جی، دی‌اس (برند لوکس پژو)، سوناتا هیبریدی و جی‌آی سی که دارای نمایندگی رسمی از سوی شرکت مادر هستند باز است و این شرکت‌ها اجازه واردات خودرو به کشور را دارند. فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در این زمینه می‌گوید: برخی شرکت‌ها در مرحله تمدید گواهی هستند؛ بنابراین در صورتی که آنها به لیست ثبت‌سفارش اضافه شوند، وضعیت ورود خودرو به کشور بهتر خواهد شد، اما در غیر این صورت و با کاهش تنوع مدل‌ها قطعا بازار دچار اختلال خواهد شد.