خودروهای وارداتی بر سر دوراهی

پس از برجام ۶ قرارداد خودرويي ميان خودروسازي‌هاي ايران با شركت‌هاي خودروسازي مهم دنيا منعقد شد.

«یان مارتین» قائم مقام شرکت سایپا – سیتروئن: هدف فرانسه باقی ماندن در برجام است.

صنعت خودروي كشور از جمله بخش‌هايي بود كه پس از امضاي قرارداد برجام دچار تحولاتي مثبت شد؛ به گونه‌اي كه پس از برجام ۶ قرارداد خودرويي ميان خودروسازي‌هاي ايران با شركت‌هاي خودروسازي مهم دنيا از جمله پژو و سيتروئن، قراردادهای فولکس واگن با ماموت، هیوندا با کرمان موتور، ایران خودرو با بنز، اسکانیا با عقاب افشان و قرارداد شرکت رنو با ایدرو منعقد شد. حال كه كشور آمريكا تصميم به خروج از برجام گرفته و موضع خود را در اين زمينه به طور رسمي به دنيا اعلام كرده است، نگراني‌هاي بسياري در خصوص برهم خوردن توافقات پس از برجامي براي كشور ما وجود دارد؛ يكي از اين نگراني‌ها نيز در زمينه قراردادهاي خودرويي است.

در اين زمينه كارشناسان نظرات متفاوتي را ارائه مي‌دهند. برخي كارشناسان معتقدند تحريم‌هاي مربوط به صنعت خودرو به دنبال خروج آمريكا از برجام به سرعت بازخواهند گشت. از طرفي برخي ديگر از كارشناسان نيز معتقدند كه مشكلي براي قراردادهاي خودرويي پيش نخواهد آمد. اين‌گونه كه به نظر مي‌رسد در شرايط فعلي با دو ديدگاه در اين باره روبه‌رو هستيم؛ يكي ديدگاهي خوش‌بينانه و ادامه همكاري با اروپايي‌ها اما در سطحي پايين‌تر، ديگري ديدگاه بدبينانه و قطع همكاري با شركت‌هاي اروپايي. اما با اين اوصاف روز گذشته شركت سيتروئن فرانسه اعلام كرده كه بازار ايران اولويت اول اين شركت است؛ هر چند هنوز اظهار نظر خاصي در خصوص خروج آمريكا از برجام نكرده‌اند اما شايد بتوان اين موضوع را به فال نيك گرفت.

اولویت نخست سیتروئن؛ بازار ايران

روز گذشته«یان مارتین» قائم مقام شرکت سایپا – سیتروئن در حاشیه برنامه تست رانندگی خودروی سیتروئن C3 گفت: شرکت فرانسوی سیتروئن به تصمیمات اتحادیه اروپا احترام گذاشته و بر پایه قوانین این اتحادیه عمل خواهد کرد. وقتی پژو به دلیل تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی و سیاسی مجبور به ترک ایران شد، فرانسوی‌ها روزهای سختی را سپری کردند اما امروز از ارتباطات قوی با طرف ایرانی برخورداریم و اولویت نخست ما نیز این است که برای تجارت در بازار ایران باقی بمانیم.

منتظر تصميم اتحاديه هستيم

وی در خصوص خروج آمريكا از برجام بيان كرد: هنوز پیش‌بینی خاصی برای موضوع خروج آمریکا از برجام نداشته ایم و منتظر تصمیم اتحادیه اروپا هستیم؛ هرچند بقیه کشورها از جمله انگلستان و آلمان مواضع خود را اعلام کرده‌اند و هدف فرانسه نیز باقی ماندن در برجام است. ما دست‌کم دو هفته زمان نیاز داریم تا صبر کنیم و ببینیم در نهایت چه اتفاقی خواهد افتاد. این شرکت درصدد کمک به قطعه سازان ایرانی برای ارتقای سطح کیفی کارشان است زیرا ایرانی ها از دانش بالایی برخوردارند و شرکت‌هايی با دانش بالا در بین آن‌ها وجود دارد. سطح تفکر بالای ایرانی‌ها زمینه ساز هدف اصلی این شرکت یعنی «احترام به مشتری» خواهد بود.

سرمایه گذاری ۳۰۰ میلیون یورویی

قائم مقام شرکت سایپا – سیتروئن از سرمایه گذاری ۳۰۰ میلیون یورویی سیتروئن در این شرکت مشترک خبر داد و گفت: بیش از ۴۵ هزار ساعت صرف آموزش نیروها در این پروژه شده است و علاوه بر آن بیش از ۴۰ کارشناس از کشورهایی چون فرانسه و سوئد در سایت کاشان حضور دارند.

اثر مستقيم مالي

اما با تمام اين اوصاف همان‌‌گونه كه يان مارتين گفته كشورهاي اروپايي منتظر تصميم نهايي اتحاديه اروپا هستند و همين امر سرنوشت قراردادهاي خودرويي را نيز در هاله‌اي از ابهام نگه مي‌دارد. در خصوص موضوع خروج آمريكا از برجام و سرنوشت قراردادهاي خودرويي فربد زاوه، كارشناس صنعت خودرو به «قانون» مي‌گويد: اثر مستقيم مساله خروج آمريكا از برجام در واقع به صورت اثر مالي در اقتصاد ايران خود را نشان خواهد داد. اگر سيتروئن تهديداتي را كه بر اين شركت در خصوص اوپل از سوي آمريكا وجود دارد، در نظر نگيرد، بايد نگران ترنزنكشن‌هاي مالي باشد كه با ايران پيدا مي‌كند، به اين ترتيب كه مشمول تحريم‌هاي نقل و انتقالات دلاري و خزانه‌داري آمريكا خواهد شد.

چراكه اگر اين اتفاق بيفتد، بازار خود را در دنيا از دست خواهد داد و در مسائل بازاريابي و فروش خود دچار مشكل خواهد شد. آنچه كه در اين ميان اهميت پيدا مي‌كند، اين است كه اتحاديه اروپا بايد براي اين ترنزنكشن‌ها راه‌حلي پيدا كند كه مشمول تحريم‌هاي دلاري آمريكا نشوند. اين يك داستان پيچيده، چه به لحاظ فني و چه سياسي است زيرا ابتدا مساله پيدا شدن راه‌حل و پس از آن پايدار بودن آن راه حل مطرح است. تصور بنده اين است كه اتحاديه اروپا براي اين مساله به هر حال راه‌حلي پيدا خواهد كرد اما نه به اين خاطر كه كشور ما نقش مهمي در حيات و ممات شركت‌هاي اروپايي دارد زيرا به طور حتم اين‌گونه نيست. حجم ترنزنكشن‌هاي مالي ما در سطح جهاني به قدري كم است كه به راحتي مي‌شود ما را حذف كرد زيرا هيچ شركتي به خاطر عدم حضور در ايران از بين نخواهد رفت بلكه تنها ممكن است تا حدي ضرر كند و در عين حال حذف ايران نيز هيچ زنجيره توزيعي را در دنيا به خطر نخواهد انداخت.

ضرر به خودروهاي پر تيراژ

اين كارشناس خودرو ادامه مي‌دهد: اگر از كشوري توسط كشورهاي ديگر خريد صورت نگيرد در واقع بازار داخلي خود آن كشور است كه دچار آسيب مي‌شود و فشار داخلي منجر به كوتاه آمدن طرف مي‌شود. اگر بخواهيم مثالي در اين زمينه ارائه دهيم بايد به مساله تحريم تركيه توسط روسيه اشاره كنيم.

اين تحريم تنها يك سال دوام آورد؛ البته نه به اين خاطر كه اقتصاد تركيه از بين رفت بلكه به اين دليل كه روسيه به دليل تحريم تركيه دچار تورم شد و باعث شد كه كوتاه بيايد و اجازه دهد مواد غذايي ترك وارد بازار اين كشور شود. متاسفانه كشور ما چنين نفوذي را در اقتصاد جهاني ندارد؛ به طور مثال در خودروسازي كشور ما به اين صورت است كه كشوري در دنيا وجود ندارد كه اگر از ايران قطعات خودرو تهيه نكند با مشكلات مالي مواجه شود؛ بنابراين به راحتي قابل حذف هستيم. به نظر من اتحاديه اروپا به واسطه مسائل پرستيژي راه حلي براي بحث قراردادهاي خودرويي پيدا خواهد كرد كه فشارها را كاهش دهد و روابط را تا حد امكان حفظ كند. البته بايد دقت كرد كه اهميت اين راه‌حلي كه پيدا مي‌شود براي كشور ما بيش از بحث چند قرارداد خودرويي است زيرا پژو ۲۰۰۸ اگر توليد نشود يا سيتروئن c3 اگر در بازار نباشد، نقشي در بازار خودرو ايران ندارد. قراردادهاي پسابرجامي روي هم رفته اگر هيوندا را هم به آن‌ها اضافه كنيم به ۱۰هزارتا نخواهد رسيد زيرا در ميان يك‌ميليون و ۶۰۰ هزار خودرو جايگاهي ندارد؛ يعني حتي به اندازه واردات سهمي از صنعت خودروي كشور ندارند. آنچه كه در اين خصوص مي‌تواند براي صنعت خودروي كشور ما آزاردهنده باشد، در زمينه خودروهاي پرتيراژ است. همچنين براي قراردادهاي قديمي و محصولاتي كه با برند ايران‌خودرو و سايپا در حال توليد شدن است؛ زيرا اين خودروها وابستگي قطعه به خارج از كشور دارند و اگر اين جريان مالي دچار مشكل شود، محصولات پرتيراژ دچار آسيب مي‌شوند و شرايط بازار بسيار پيچيده و بغرنج خواهد شد.

محبوبه محمدي