افزایش قیمت خودرو در بازار با وجود آرامش نسبی در بازار ارز!

آن طور که از بازار خبر می رسد ، نرخ خودروهای تولید داخل طی این هفته برای چندمین بار در سال جاری ، افزایش یافته، با این حال خرید و فروش چندانی صورت نمی گیرد. به عبارت بهتر، در عین حال که سایه رکود بر سر بازار خودرو سنگینی می کند و خرید و فروش زیادی صورت نمی گیرد و طبعا نرخ ها باید پائین آمده یا لااقل به ثبات برسند، عکس این اتفاق رخ داده و نمودار قیمت صعودی شده است. 

این در حالیست که مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودرو سازان قصد داشتند به واسطه انجام قرعه کشی در بین ثبت نام کنندگان خودرو، بازار را از التهاب به آرامش برسانند. اردیبهشت امسال که بازار خودرو اوجی شدید را به خود دید، نه تنها مرجع قیمت گذاری خودروهای داخلی تغییر کرد، بلکه روش های فروش نیز متحول و پای قرعه کشی به میان آمد. اولین اتفاق، بازگشت شورای رقابت به پروسه قیمت گذاری خودرو بود که پس از حدود ۲۰ ماه غیبت رخ داد. اتفاق بعدی اما تغییر روش های فروش بود که طبق آن قرار شد محدودیت زمانی ثبت نام در طرح های فروش خودروسازان برداشته شده و مشتریان نهایی به واسطه قرعه کشی انتخاب شوند.

 وزارت صمت و خودروسازان تاکید داشتند که با انجام قرعه کشی، بازار خودرو مدیریت و از التهاب آن کاسته خواهد شد. آنها همچنین معتقد بودند با توجه به محدودیت های در نظر گرفته شده برای شرکت در طرح های فروش، از تقاضای کاذب کاسته و مصرف کنندگان واقعی بیش از پیش فرصت عرض اندام خواهند داشت. این در حالی است که تا به امروز ۹ مرحله قرعه کشی توسط دو خودروساز بزرگ کشور انجام شده، با این حال نه بازار به سمت آرامشی پایدار رفته و نه با اطمینان می توان گفت دلالی و واسطه گری کاهشی چشمگیر داشته است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند طی قرعه کشی طرح های فروش، عملا توزیع رانت موجود در بازار خودرو، شانسی شده و اصل رانت از بین نرفته است. این رانت ریشه در اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروها دارد که خود از عوامل مختلف به ویژه نرخ گذاری دستوری سرچشمه می گیرد. تا پیش از باب شدن روش قرعه کشی، ظرفیت فروش خودروسازان با چشم بر هم زدنی پر می شد، چه آنکه هر کس می توانست در فروش های فوری موفق به ثبت نام شود، سودی هنگفت از ناحیه فروش خودروی خود در بازار آزاد، به جیب می زد. در آن مقطع بسیاری از شهروندان نسبت به این موضوع که امکان ثبت نام نیافته اند، معترض و این شائبه را مطرح می کردند که فروش ها صوری است و افرادی خاص موفق به ثبت نام می شوند. از آن سو با توجه به مسائل مختلف از جمله افت تولید، رشد نرخ ارز و همچنین تورم انتظاری، نرخ خودرو روندی افزایشی به خود می دید و از همین رو مسوولان وزارت صمت به این نتیجه رسیدند که قرعه کشی را باب کنند.

  بر اساس این روش البته پيشتر در دهه ۶۰ نیز به کار گرفته شده بود، سایت های فروش خودروسازان برای مدتی مشخص باز و بی آنکه ظرفیت خاصی برای ثبت نام داشته باشند، همه با رعایت شرایط موجود می توانستند نسبت به ثبت نام اقدام کنند. در نهایت نیز با انجام قرعه کشی، نام منتخبان اعلام می شد، منتخبانی که احتمالا فقط شانس شان بیش از دیگران بوده و بس. در حال حاضر نزدیک به سه ماه از برگزاری اولین قرعه کشی خودروسازان می گذرد و با وجود انجام ۹ مرحله، بازار خودرو هنوز آرامشی پایدار را به خود نمی بیند. به اعتقاد کارشناسان، ریشه التهابات بازار خودرو در مسائلی مانند نرخ گذاری دستوری، کمبود عرضه، تورم انتظاری و نوسان بازارهای ارز و سکه است، بنابراین تحول طرح های فروش و اجرای روش قرعه کشی، کمکی چشم‌گیر به آرامش بازار و کاهش یا ثبات قیمت نکرده و نخواهد کرد.

اما آن طور که از بازار خودرو خبر می رسد ، منحنی قیمت طی این هفته روندی رو به رشد داشته، آن هم با وجود آرامش نسبی در بازار ارز. در باب اینکه چرا قیمت خودرو طی هفته جاری بالا رفته، دلایل مختلفی مطرح می شود، از جمله کمبود عرضه که البته شاید با توجه به رکود تقاضا، دلیل اصلی اوج گیری قیمت نباشد. با این حال اما بحث کمبود عرضه می تواند با موضوع تعطیلی خودروسازان طی هفته های گذشته در ارتباط باشد، هرچند البته وضع تولید نیز چندان چنگی به دل نمی زند. شرایط به شکلی است که بخش چشمگیر از تولیدات روزانه خودروسازان بزرگ کشور به دلیل کمبود قطعات راهی پارکینگ ها می شود. طبق آخرین آمارها، بالغ بر ۹۰ هزار خودروی ناقص در پارکینگ خودروسازان دپو شده و این در حالی است که برخی قطعه سازان مدعی وجود ۱۵۰ هزار خودروی ناقص هستند. هرچه هست، با وجود خودروهای ناقص، امکان عرضه تمام محصولات تولیدی خودرو سازان وجود ندارد و ناقصی ها باید منتظر بمانند تا قطعات تکمیلی از راه برسد و آنگاه روانه بازار شوند.

اما آن گونه که فعالان بازار گزارش می کنند، اکنون پراید مدل ۱۱۱ قیمتی برابر با ۹۵ میلیون تومان دارد و برای خرید مدل ۱۳۱ آن نیز باید ۸۴ میلیون تومان هزینه کرد. همینطور پراید ۱۳۲ را نیز با کمتر از ۸۳ میلیون تومان نمی توان خرید. پراید در حالی چنین قیمت هایی را تجربه می کند که چند هفته پیش سایپایی ها رسما پایان تولید آن را اعلام کردند. در بین دیگر خودروها اما سمند LX به نزدیکی های ۱۵۰ میلیون تومان رسیده و پژو ۴۰۵ نیز خودرویی ۱۴۸ میلیون تومانی شده است.

از بازار پژو پارس TU۵ هم خبر می رسد این محصول ۲۱۵ میلیون تومان قیمت دارد، هرچند مدل ساده این خودرو ۱۸۰ میلیون تومان خرید و فروش می شود. همچنین نرخ پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نیز به ۱۶۷ میلیون تومان رسیده و تیپ ۵ هم ۲۰۳ میلیون تومان قیمت خورده است. برای خرید پژو ۲۰۶ صندوقدار مدل V۸ نیز باید ۱۹۶ میلیون تومان هزینه کرد، ضمن آنکه رانا هم تبدیل به خودرویی ۱۶۸ میلیون تومانی شده است. همینطور تیبا ۲ به قیمت ۱۱۱ میلیون تومان رسیده و ساینا و کوئیک نیز به ترتیب ۱۱۲ و ۱۲۶ میلیون تومان قیمت دارند. در نهایت اما از بازار ساندرو استپ وی هم خبر می رسد این خودرو ۴۱۰ میلیون تومان قیمت خورده است.