دانستنی های ضروری برای معامله خودرو

شاید بتوان گفت یکی از شایع‌ترین شکایت‌هایی که در مراجع قضایی تحت رسیدگی قرار دارد مربوط به پرونده‌های کلاهبرداری در معامله خودرو است. در این نوشتار بر آن شدیم تا برخی روش‌های شایع کلاهبرداری در خرید و فروش خودرو را به خوانندگان گوشزد کنیم.

خودروهای دو تکه

برخی کلاهبرداران اقدام به بازسازی خودروهایی می‌کنند که در تصادفات رانندگی تا حدودی آسیب دیده‌اند و آن را به اصطلاح دو تکه می‌نمایند.آنها قسمتی از اتاق که آسیب دیده را با برش عرضی جدا کرده و با استفاده از صافکاران حرفه‌ای به نحوی خودرو را بازسازی می‌کنند که تشخیص آن فقط از عهدۀ کارشناسان مراکز تعویض پلاک برآمده و افراد عادی توانایی تشخیص آن را ندارند. این قبیل خریداران نیز در مراجعه به مراکز تعویض پلاک قادر به شماره‌گذاری خودرو خود نخواهند بود.

فروش وکالتی

برخی افراد بدون مراجعه به مراکز تعویض پلاک اقدام به فروش قولنامه‌ای یا وکالتی وسیله نقلیه می‌کنند که مشکلات قضایی و قانونی مختلفی برای فروشنده ایجاد می‌کند.

- تحت تعقیب قرار گرفتن فروشنده از سوی مراجع قانونی به‌ خاطر ارتکاب جرم راننده خودرویی که وکالتی فروخته شده است.

- ارسال قبوض جریمه نظارتی صادره (ویا ابلاغ پیامک آن) برای صاحب پلاک و ایجاد مزاحمت برای وی در حالی که تخلف را راننده‌ای که خودرو را وکالتی خریده مرتکب شده است.

- الزام به تسویه حساب جرایم رانندگی پرداخت نشده از سوی خریدار، در هنگامی که فروشنده قصد خرید دوباره خودروی دیگری داشته باشد.

- ملزم شدن به تقدیم دادخواست به مراجع قضایی برای صدور دستور (توقیف موقت) خودرو که لازمه‌اش تودیع وجه تأمین خواسته با دادگستری از سوی خواهان است که هزینه سنگینی به وی تحمیل می‌شود یا اینکه ملزم به تنظیم دادخواست برای الزام خریدار به فک پلاک و انتقال سند می‌شود که حتی پس از سیر مراحل قضایی و صدور حکم قطعی، در صورت حضور نداشتن خریدار و خودرو در مراکز تعویض پلاک برای اجرای ضوابط ماده ۲۹ قانون مورد نظر، از ناحیه راهور، امکان ایجاب راننده به حضور در مراکز تعویض پلاک سخت می‌شود.

خرید وکالتی

خریدارانی هم که بدون مراجعه به مراکز تعویض پلاک اقدام به خرید خودرو با تنظیم قولنامه یا وکالتنامه می‌نمایند به مشکلات زیر برخواهند خورد.

- رانندگی با وسیله نقلیه‌ای که پلاک آن متعلق به مالک قبلی است، تخلف محسوب شده و مبلغ ۵۰ هزار تومان جریمه دارد.

- چنانچه خریدار به هر دلیل بویژه در مواقع ترخیص خودرو از توقفگاه، نیاز به خدمات ترافیکی داشته باشد، در صورت مشکوک بودن به عدم مالکیت، باید مالک اصلی پلاک حضور داشته باشد که همیشه و مخصوصاً در مواقع مسافرت، بیماری یا دلایل دیگر، امکان حضور فروشنده، وجود نخواهد داشت.

- اوراق جرایم صادره به روش نظارتی و اطلاع‌رسانی پلیس راهور برای خدمات ترافیکی خودرو، به آدرس و شماره تلفن همراه ارائه شده توسط صاحب پلاک ارسال می‌شود که ممکن است خریدار از آن مطلع نشود. در نتیجه ضمن انباشته شدن مبالغ جرایم رانندگی ارتکاب شده، با رسیدن آن به مبلغ یک میلیون تومان، وفق تبصره ماده ۸ دستور توقیف خودرو در سیستم اجرائیات صادر و اجرا می‌شود.

- ممکن است بنا به تقاضای فروشنده از مراجع قضایی بر اساس مستندات، دستور توقیف سیستمی پلاک خودرو برای تعویض پلاک صادر و تحت تعقیب قرار گیرد.

امکان خرید وسیله نقلیه فاقد اصالت از نظر فنی یا دارای سند مجعول نیز وجود دارد.

این موارد را رعایت کنید

- از پذیرفتن هرگونه قول و قرار شفاهی خودداری کرده و شرایط معامله را با تنظیم قولنامه منقوش به اثر انگشت و با گواهی دو شاهد معتبر کتبی کنید.

- پیش از خرید خودرو نسبت به بررسی اصالت و صحت خودرو به دقت توجه کنید و آگاه باشید که جمله «مورد معامله عیناً به رؤیت خریدار رسید» به معنی پذیرفتن مورد معامله با شرایط پیدا و پنهان آن است.

- تا زمان مراجعه به مراکز تعویض پلاک، بازدید خودرو توسط کارشناسان عالی تصادفات مستقر در این مراکز و تأیید اصالت خودرو و احراز ممنوع المعامله نبودن فروشنده و خریدار، رفع مشکلات احتمالی و همچنین  پرداخت جرایم معوقه و دیون دولتی از سوی فروشنده از تسویه حساب و پرداخت کامل پول معامله خودداری کنید.

- مراقب حقه‌های کلاهبرداران باشید. در خرید یا فروش خودرو عجله نکنید و از قرار گرفتن در دام کلاهبرداران به بهانه‌هایی مانند نبود وقت، اعتماد بیجا، رودربایستی بی‌مورد و... پرهیز کنید.

- در دریافت و پرداخت‌های خود دقت کنید. صدور چک بلامحل، وعده واریز به کارت و... از عمده شگردهای کلاهبرداران است پس تا زمانی که حق و حقوق شما پرداخت نشده از انتقال مالکیت خودداری کنید.

- تا حد امکان از خرید و فروش قولنامه‌ای و وکالتی خودرو خودداری و پیش از قطعی شدن انتقال خودرو در مراکز تعویض پلاک از تسویه حساب با طرف مقابل یا واگذاری خودرو خودداری کنید.

- در مراکز تعویض پلاک وابسته به نیروی انتظامی امکانات لازم به منظور اطمینان طرفین معامله از صحت مورد معامله، ممنوع المعامله نبودن طرفین، تسویه جرایم معوق و... به صورت متمرکز فراهم شده و کافی است هموطنان پیش از تسویه با تعامل ابتدا در مراکز تعویض پلاک حاضر شده و پس از احراز اصالت وسیله نقلیه و سلامت معامله و فک پلاک متعلق به فروشنده و نصب پلاک جدید، دریافت اسناد مالکیت خود نسبت به تسویه با طرف مقابل اقدام کنند تا از بروز مشکلات پیشگیری شود.

 سرگرد محمد بختیاری