انواع رنگ روغن ترمز به همراه مزایا و معایب آنها

انواع رنگ روغن ترمز

سیستم ترمز خودرو

سیستم ترمز خودرو یکی از حیاتی ترین اجزای آن به شمار می رود. توقف به موقع و ایمن خودرو در گرو عملکرد صحیح این سیستم است. در مرکزیت سیستم ترمز، انواع رنگ روغن ترمز قرار دارند که وظیفه انتقال نیرو از پدال ترمز به چرخ ها را بر عهده دارند. انتخاب درست انواع رنگ روغن ترمز مناسب برای هر خودرو، نقشی اساسی در حفظ ایمنی سرنشینان و سلامت کلی وسیله نقلیه ایفا می کند.

نقش حیاتی روغن ترمز در سیستم ترمز

روغن ترمز، مایعی هیدرولیکی و غیرقابل تراکم است که نیروی اعمال شده بر پدال ترمز را به لنت های ترمز در چرخ ها منتقل می کند. هنگامی که راننده پدال ترمز را فشار می دهد، این فشار روغن ترمز را به سیلندر اصلی (Master Cylinder) وارد می کند، سپس روغن ترمز از طریق لوله های مخصوص به سمت کالیپرهای ترمز (Calipers) در چرخ ها هدایت می شود. در کالیپرها، فشار روغن باعث حرکت دادن پیستون ها به سمت بیرون و در نتیجه، ایجاد فشار بر روی لنت های ترمز می شود. در نهایت، لنت های ترمز با دیسک چرخ درگیر شده و اصطکاک ایجاد شده، سبب کاهش سرعت و توقف خودرو می گردد.

انواع رنگ روغن ترمز؛ نقش روغن ترمز

انواع رنگ روغن ترمز بر اساس استاندارد DOT

انواع رنگ روغن ترمز بر اساس استاندارد وزارت حمل و نقل آمریکا (DOT) طبقه بندی می شوند. این استاندارد، حداقل دمای جوش روغن ترمز را در شرایط خشک و مرطوب تعیین می کند. هر چه عدد DOT بالاتر باشد، نشان دهنده مقاومت بیشتر روغن ترمز در برابر حرارت و عملکرد بهتر آن در سیستم های ترمز پر فشار است.

روغن ترمز DOT 3:

رایج ترین نوع انواع رنگ روغن ترمز در بازار، روغن ترمز DOT 3 است. این روغن ترمز معمولا به رنگ زرد رنگ بوده و حداقل دمای جوش آن در شرایط خشک ۲۰۵ درجه سانتی گراد و در شرایط مرطوب ۱۴۰ درجه سانتی گراد می باشد.

روغن ترمز DOT 3 به دلیل قیمت مناسب و کارایی متوسط، برای بسیاری از خودروهای سواری شهری گزینه مناسبی به شمار می رود. اما نکته قابل توجه این است که روغن ترمز DOT 3 خاصیت جذب رطوبت بالایی دارد. جذب رطوبت سبب کاهش تدریجی دمای جوش روغن ترمز شده و عملکرد آن را در انتقال نیرو به لنت های ترمز ضعیف می کند. به همین دلیل، تعویض روغن ترمز DOT 3 هر ۲ تا ۳ سال یا طی مسافت ۵۰,۰۰۰ کیلومتر پیمایش توصیه می شود.

از معایب این دسته روغن ترمز ها میتوان به توانایی فوق العاده آن در انحلال رنگ و توانایی زیاد آنها در جذب آب را نام برد.

رنگ این نوع روغن ترمز به طور معمول در سایه های شفاف، زرد، آبی و قرمز است.

روغن ترمز DOT 4:

روغن ترمز DOT 4 نسبت به روغن ترمز DOT 3، از نظر ساختار شیمیایی کمی متفاوت بوده و خاصیت جذب رطوبت پایین تری دارد. این روغن ترمز معمولا به رنگ آبی رنگ بوده و حداقل دمای جوش آن در شرایط خشک ۲۳۰ درجه سانتی گراد و در شرایط مرطوب ۱۵۵ درجه سانتی گراد می باشد.

از جمله مزایای این روغن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- توانایی کمتر جذب آب نسبت به روغن ترمز DOT3 

- راحت تر در بازار پیدا می شود

- عملکرد بهتر در دمای بالا

این روغن در کنار مزایا، معایبی نیز دارد که شامل موارد زیر می باشند:

- قدرت انحلال رنگی بالا، درنتیجه احتمال زنگ زندگی بدنه را بیشتر خواهد کرد.

- قیمت بالاتری نسبت به نوع DOT3 دارد.

- قابلیت جذب آب دارد و درنتیجه ممکن است به خوردگی سیستم ترمز منجر شود.

روغن ترمز DOT 4 به دلیل مقاومت حرارتی بالاتر، برای خودروهای با عملکرد بالا و سیستم ترمزهای پر فشار مناسب تر است. با وجود جذب رطوبت کمتر نسبت به DOT 3، همچنان تعویض روغن ترمز DOT 4 هر ۳ تا ۴ سال یا طی مسافت ۷۰,۰۰۰ کیلومتر پیمایش توصیه می شود.

رنگ این نوع روغن ترمز معمولاً در سایه های زرد روشن یا قرمز زرشکی است.

روغن ترمز DOT 5:

Dot5 نوعی روغن ترمز است که در بازار عرضه می شود و توانایی جذب رطوب ندارد همچنین دمای جوش بسیار بالایی دارد و براساس سیلیکون ساخته می شود. این روغن را نمی توان به روغن های Dot4, Dot3 ترکیب کرد. 

روغن Dot5 رنگ بنفش دارد و به هیچ عنوان برای اتومبیل های معمولی توصیه نمی شود همچنین با قابلیت عدم جذب رطوبت خود از تخریب سیستم خودرو جلوگیری خواهد کرد. به هیچ عنوان نباید از روغن های Dot5 برای خودرو های سیستم ترمز ABS (ضد قفل) استفاده کرد. این روغن ترمز بیشتر برای استفاده در ماشین آلات نظامی طراحی و تولید شده است.

روغن ترمز ۱.DOT 5:

این نوع روغن ترمز که به صورت ساده از نوع DOT 4 است البته خصوصیات روغن ترمز DOT 5 را نیز دارد. پس می توان گفت  این روغن ترمز را می­توان به روغن های Dot4, Dot3 ترکیب کرد. در بعضی موارد از این روغن ترمز به عنوان روغن ترمز Dot4 پلاس و DOT 4 سوپر نام­ می ­برند.

رنگ این نوع روغن ترمز معمولاً در سایه های شفاف، زرد و آبی است.

انواع رنگ های مختلف روغن ترمز

انتخاب رنگ روغن ترمز مناسب خودرو

علاوه بر انواع رنگ روغن ترمز با استاندارد DOT، روغن ترمزهای دیگری نیز بر پایه سیلیکون یا ترکیبات مصنوعی تولید می شوند که در دسته بندی DOT قرار نمی گیرند.

انتخاب انواع رنگ روغن ترمز مناسب برای هر خودرو، به عوامل مختلفی مانند نوع سیستم ترمز، شرایط آب و هوایی و نوع کاربری خودرو بستگی دارد. به طور کلی، برای خودروهای سواری معمولی، استفاده از روغن ترمز DOT 3 یا DOT 4 کفایت می کند. اما برای خودروهای با عملکرد بالا، سیستم های ترمز ABS و ESP، و یا رانندگی در شرایط آب و هوایی سخت، استفاده از روغن ترمزهای با کیفیت تر و با دمای جوش بالاتر مانند DOT 5.1 یا روغن ترمزهای سیلیکونی توصیه می شود. توجه به دفترچه راهنمای خودرو و همچنین مشورت با متخصصان مکانیک، بهترین راه برای انتخاب انواع رنگ روغن ترمز مناسب برای هر خودرو خواهد بود.

انواع رنگ روغن ترمز و انتخاب روغن ترمز

نکات مهم در خصوص استفاده از روغن ترمز

- عدم مخلوط کردن انواع مختلف روغن ترمز.

- به هیچ عنوان نباید انواع رنگ روغن ترمز با استانداردهای مختلف را با یکدیگر مخلوط کرد.

- مخلوط کردن روغن ترمزها می تواند منجر به رسوب گذاری، خوردگی اجزای سیستم ترمز و در نهایت، نقص در عملکرد سیستم ترمز شود.

- تعویض منظم روغن ترمز بر اساس توصیه های سازنده خودرو و یا حداکثر هر ۲ تا ۴ سال یکبار، ضروری است. عدم تعویض به موقع روغن ترمز، رطوبت و آلودگی را به مرور زمان افزایش داده و عملکرد سیستم ترمز را به خطر می اندازد.

- هنگام کار با انواع رنگ روغن ترمز، باید از دستکش و عینک محافظ استفاده کرد. روغن ترمز می تواند به پوست و چشم آسیب برساند.

- سطح روغن ترمز را به طور منظم بررسی کنید. پایین بودن سطح روغن ترمز می تواند نشان دهنده نشتی در سیستم ترمز باشد.

نکات مهم درباره انواع رنگ روغن ترمز

سخن پایانی درباره انواع رنگ روغن ترمز

انتخاب انواع رنگ روغن ترمز مناسب و استفاده صحیح از آن، نقشی حیاتی در حفظ سلامت سیستم ترمز و ایمنی سرنشینان خودرو ایفا می کند. با در نظر گرفتن تنوع انواع رنگ روغن ترمز در بازار، توجه به استانداردها، ویژگی ها و نیازهای خودرو، کلید انتخابی درست و تضمین کننده عملکردی مطمئن در سیستم ترمز خواهد بود.

گردآوری: بخش خودرو سرپوش