زمینه سازی فیلترینگ تلگرام ممنوع

طی دو روز گذشته، ادمین‌های کانال‌های بسیاری از مدیران حکومتی و دولتی کشورمان به فعالیت خود خاتمه داده و خبر آن را به‌طور رسمی در خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری منتشر کردند. این در حالی است که تمامی مدیران حکومتی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دولتمردان و مسوولان دولتی در شبکه‌های مجازی فیلترشده‌ای مانند فیس‌بوک و توئیتر صفحه‌های رسمی دارند و حتی بسیاری از اخبار مهم خود را نخست در توئیتری که دسترسی به آن نیاز به فیلترشکن دارد منتشر می‌کنند، گویی آنها نیز دنباله‌رو مردم شده و با استفاده از فیلترشکن از این شبکه‌های مجازی استفاده می‌کنند و مسدودیت آنها را به این هدف رفع نمی‌کنند که به این شبکه‌های مجازی مشروعیت ندهند. با این همه کوچ دولتمردان و مدیران حکومتی از تلگرام حق طبیعی آنها به شمار می‌رود. از سوی دیگر به نظر می‌رسد یکی از اهداف اصلی از این اقدام افزایش مشترکین پیام‌رسان سروش باشد و یا اینکه احتمالا دولت از کوچ مردم به پیام‌رسان سروش ناامید شده است بنابراین تصمیم گرفته خود اقدام به کوچ از تلگرام کند تا بتواند مردم را ترغیب کند به جای تلگرام از پیام‌رسان سروش استفاده کنند. از سوی دیگر این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز فیلترینگ تلگرام باشد. اگرچه دولت حق دارد نهادهای خود را به پیام‌رسان‌های داخلی منتقل کند اما حق فیلتر کردن پیام‌رسان‌های جهانی را ندارد. از سوی دیگر توقف فعالیت نهادهای دولتی تنها محدود به تلگرام می‌شود یا اینکه قرار است در تمامی شبکه‌های مجازی و پیام‌رسان‌های خارجی به ویژه آن دسته‌ای که فیلتر هستند، اقدام مشابهی صورت بگیرد؟

خبرها حاکی از آن است که دولت روسیه در فیلترینگ تلگرام ناکام مانده است. بنابر ادعای پاول دورف، موسس و مدیر تلگرام و شواهد موجود از فعالیت کاربران روسی در تلگرام، این پیام‌رسان موفق شد فیلترینگ را دور بزند و دولت روسیه موفق به مسدود کردن این پیام‌رسان نشد. بنا بر خبرهای منتشر شده در فضای مجازی، کمیته نظارت روسیه بیش از نیم میلیون «آی پی آدرس» سرورهای «آمازون» را به امید ازکاراندازی تلگرام مسدود کرد اما معلوم شد که این اقدام، کار بسیاری از دیگر شرکت‌ها را مختل می‌کند که اطلاعات خود را در سرورهای «آمازون» آپلود می‌کنند. تلگرام توانست با دور زدن فیلترینگ به‌طور کامل دوباره برای کاربران روسیه قابل دسترس باشد. این سرویس بدون استفاده از «وی پی ان» کار می‌کند و فقط گزینه وب مسنجر قابل دسترس نیست. با وجود این موفقیت، محبوبیت تلگرام بیش از گذشته شد و در عین حال پافشاری مسوولان و دولتمردان ایرانی بر فیلتر کردن این پیام‌رسان افزایش یافت.

تایید و تکذیب تاریخ فیلترینگ تلگرام 

خبرهای ضد و نقیض درباره مسدودیت تلگرام همچنان ادامه دارد. یک نماینده مجلس اعلام می‌کند که تلگرام فیلتر خواهد شد و نماینده دیگر نظر متفاوتی می‌دهد‌. مدیران فضای مجازی اعلام می‌کنند تلگرام به زودی فیلتر خواهد شد و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلامیه‌ای صادر و تاریخ تعیین‌شده را تکذیب می‌کند‌. به تازگی نیز ابوالفضل ابوترابی نماینده نجف‌آباد و عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه در حالی از اجرای فیلترینگ پیام‌رسان تلگرام از اوایل اردیبهشت‌ماه سال‌جاری خبر داد که تاکنون هیچ مقام دولتی آن را تایید نکرده‌ است‌. 

او گفت که متعاقب آن، برخی پیام‌رسان‌های دیگر خارجی هم فیلتر خواهند شد‌. پیش از این، اظهارنظری دیگر از ابوالحسن فیروزآبادی‌، مرکز ملی فضای مجازی را ناگزیر از صدور اصلاحیه کرده بود‌. اصلاحیه اخیر مرکز ملی فضای مجازی کشور خبر از روزهای پایانی حیات تلگرام در فضای مجازی ایران می‌داد‌. فیروزآبادی در صحبت‌هایی که احتمالا بد شنیده شد گفت: فعلا تاریخی برای مسدود کردن تلگرام مشخص نشده است‌. 

اما این حرف این‌طور انعکاس یافت: دبیر شورای‌عالی فضای مجازی می‌گوید تلگرام فیلتر نمی‌شود‌. ساعتی بعد مرکز ملی فضای مجازی در اطلاعیه‌ای درباره سخنان دبیر شورای عالی فضای مجازی توضیحاتی ارائه داد‌. 

در متن این اطلاعیه آمده است: در پی سخنان دبیر شورای عالی فضای مجازی در برنامه رادیویی ذره‌بین به اطلاع می‌رساند به اشتباه از سخنان دکتر فیروزآبادی در رسانه‌ها تعبیر به عدم انسداد پیام‌رسان تلگرام شده است، در صورتی که وی در این گفت‌وگو اعلام کرد: «تاریخی برای مسدود کردن تلگرام مطرح نشده و اصلا بحث مسدود شدن برای تصمیم‌گیری مطرح نشده است‌. در دی‌ماه نیز برای مدت دو هفته مسدود شد و هر آن ممکن است اگر شرایطی پیش بیاید این انسداد در تلگرام رخ دهد‌. با این همه اکنون تصمیمی در رابطه با انسداد گرفته نشده و تلاش می‌کنیم تا از راه تشویق و اقناع هم مردم و هم کسانی که کانال‌ها و گروه‌های پرترافیک دارند، کسب و کارها، سازمان‌ها و موسساتی که کانال دارند، نسبت به کوچ اقدام کنند‌.»

کانال‌های رسمی دولتی فعالیت‌های خود را متوقف کردند

نخستین کانال رسمی ایرانی که اعلام خروج از تلگرام کرد کانال حضرت آیت‌الله خامنه‌ای KHAMENEI.IR بود که روز گذشته اعلام کرد فعالیت در تلگرام را متوقف می‌کند‌. 

در متن پیام این کانال آمده است: در راستای پاسداشت منافع ملی و برای رفع انحصار از پیام‌رسان تلگرام، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (KHAMENEI.IR) فعالیت خود را در این پیام‌رسان، از این لحظه متوقف می‌کند‌. 

این اقدام KHAMENEI.IR که پیش از شروع برنامه رسمی نهادهای کشور در توقف استفاده از تلگرام انجام می‌شود، برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی و رفع انحصار فضای مجازی از پیام‌رسان‌های غیرایرانی است‌. 

خروج معاون اول رییس‌جمهور از تلگرام

در میان دستگاه‌های دولتی، کانال تلگرامی معاون اول رییس‌جمهور پیش از همه اعلام خروج کرد‌. روز گذشته کانال تلگرامی معاون اول رییس‌جمهور اعلام کرد در چارچوب قوانین و مقررات کشور از امروز مطلبی در این کانال منتشر نخواهد شد و اطلاع‌رسانی برنامه‌ها و خبرهای این معاونت به پیام‌رسان‌های داخلی منتقل خواهد شد‌. 

انتقال کانال خبری سخنگوی وزارت امور خارجه 

مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه نیز در پیامی اعلام کرد که از این پس پیگیری اخبار و مواضع رسمی وزارت امور خارجه به موازات کانال سخنگوی این وزارتخانه در پیام‌رسان داخلی سروش امکان پذیر است اما کانال «سخنگو» در تلگرام همچنان به کار خود ادامه خواهد داد و به‌روزرسانی خواهد شد‌. 

توقف فعالیت کانال مجلس خبرگان رهبری در تلگرام

کانال تلگرامی مجلس خبرگان رهبری نیز اعلام کرد: در چارچوب قوانین و مقررات نظام و در راستای پاسداشت منافع ملی و رفع انحصار از پیام‌رسان تلگرام، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری فعالیت خود را در این پیام‌رسان، از این لحظه متوقف می‌کند‌. 

در این مطلب از اعضای کانال خواسته شده اخبار و‌ مطالب مربوط به مجلس خبرگان رهبری را از پیام‌رسان‌های سروش،‌ ای گپ و ایتا پیگیری کنند‌. 

انتقال کانال تلگرامی وزیر ورزش به پیام‌رسان داخلی

رییس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌‌رسانی وزارت ورزش و جوانان هم به ایرنا اعلام کرد: کانال تلگرامی مسعود سلطانی‌فر وزیر ورزش و جوانان و این وزارتخانه از شنبه اول اردیبهشت‌ماه به پیام‌رسان سروش منتقل می‌شود‌. 

مازیار ناظمی گفت: بخش‌های مختلف این وزارتخانه از ۱۰ روز گذشته فعالیت‌های خبری خود را در پیام‌رسان سروش آغاز کرده است اما از اول اردیبهشت‌‌ماه به‌طور کامل فعالیت خود را در پیام‌رسان سروش دنبال می‌کند‌. 

ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی در دستگاه‌های دولتی

خروج فعالیت کانال‌های دولتی در شرایطی رخ داد که مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست‌جمهوری در بخشنامه‌ای به دستگاه‌های دولتی، ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی در دستگاه‌‌های دولتی را اعلام کرد‌. 

به گزارش مرکز مدیریت راهبردی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات ریاست‌جمهوری، رضا جواهری، رییس مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست‌جمهوری در بخشنامه‌ای به کلیه دستگاه‌های اجرایی، استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی در تمامی نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی را ممنوع اعلام کرده است‌. 

در متن این بخشنامه آمده است: «به استناد بند ۷ مصوبه شورای عالی فضای مجازی با موضوع سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی، باید کلیه نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی هرگونه تبلیغات خود در محیط پیام‌رسان‌های اجتماعی را صرفا از طریق پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی که به صورت رسمی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام می‌شود انجام دهند‌. بدیهی است هرگونه استفاده از پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی برای مکاتبات اداری و ارائه خدمات اداری کماکان ممنوع است‌.»