اين روزها خبر اصلي اينترنت کشور، اعمال فيلتر و فيلترينگ حتي براي فيلترشکن‌هاست. در این حال، روز گذشته خبري غیرسمی منتشر شد مبني بر اينکه برخي اعضاي دولت و شوراي عالي فضاي مجازي، در نامه‌اي به رئيس شوراي عالي امنيت ملي کشور خواستار رفع فيلتر برخي شبکه‌هاي اجتماعي شدهاند.
در اين خبر که وب‌سايت «عصرخبر» آن را منتشر کرد، آمده است: «شش نفر از اعضاي کابينه که عضو شوراي عالي فضاي مجازي و کارگروه تعيين مصاديق جرائم رايانه‌اي هستند، در نامه‌اي خواستار رفع فيلتر توييتر، يوتيوب و برخي شبکه‌هاي اجتماعي ديگر شدهاند. گفته مي‌شود صالحي، وزير ارشاد، بطحايي، وزير آموزشوپرورش، علوي، وزير اطلاعات و آذري‌جهرمي، وزير ارتباطات، از امضاکنندگان اين نامه هستند».
نزديکان برخي وزرايي که گفته شده اين نامه را امضا کردهاند، در پاسخ به «شرق» صحت و سقم اين نامه را تأييد کردهاند. در شرايطي که بخش زيادي از حاميان دولت روحاني و به‌خصوص نسل جوان فعال در شبکه‌هاي اجتماعي از فيلترکردن پيام‌رسان بسيار فراگير و محبوب تلگرام گله‌مند و معترض هستند، نفس ورود شش عضو بلندپايه دولت براي رفع فيلتر دو شبکه اجتماعي مهم جهاني که سال‌هاست در ايران فيلتر هستند، اتفاقي مهم و تعيين‌کننده است؛ البته به شرطي که اين نامه صرفا در حد همين نامه و نمايشي صرف باقي نماند.
در ميان افرادي که نامشان در زمينه اين درخواست منتشر شده است، سه وزير يعني صالحي، وزير ارشاد، بطحايي، وزير آموزشوپرورش و آذري‌جهرمي، وزير ارتباطات، در توييتر صاحب حساب کاربري هستند و کمي تا قسمتي حضوري فعالانه در اين شبکه اجتماعي دارند.
در اين بين، نام علوي، وزير اطلاعات، در ميان امضاکنندگان نامه درخواست رفع فيلتر توييتر و يوتيوب، اما از همه جالب‌تر و مهم‌تر به نظر مي‌رسد؛ چراکه درخواست او به اين معناست که بلندپايه‌ترين و اصلي‌ترين مقام امنيتي دولت روحاني نیز اين دو شبکه اجتماعي را واجد مشکل امنيتي براي فعاليت در ايران نمي‌داند و معتقد است بايد فعاليت در آن آزاد باشد. اهميت اين نکته وقتي بيشتر مي‌شود که بدانيم همه شبکه‌هاي اجتماعي‌ای که تاکنون در ايران فيلتر شدهاند، بيشتر از همه با استدلال‌هاي امنيتي به محاق فيلترينگ رفته‌اند.
پيشنهاد رفع فيلتر يوتيوب پيش از اين کمتر مطرح شده بود و البته با توجه به حضور رقيبي بومي و قدرتمند مانند آپارات، معلوم نيست به چه سرانجامي خواهد رسيد، اما درباره برداشتن فيلتر توييتر، پيش از اين و دست‌کم در يک سال گذشته، بارها و بارها صحبت‌هاي جسته‌وگريخته‌اي هم در رسانه‌ها و هم در اظهارنظر مسئولان رده‌بالاي کشور مانند شخص وزير ارتباطات مطرح شده بود.
حتي چندين‌بار کاربران داخلي اين شبکه اجتماعي که بخش زيادي از آنها کاربران اصولگرا هستند نيز در هشتگ‌ها و توفان‌هاي توييتري خواستار برداشتن فيلتر توييتر شده بودند. با اين همه، تاکنون هيچ‌کدام از اين اظهارنظرها به نتيجه دلخواه ختم نشده است.
نگاهي به سابقه اخبار درباره تلاش‌ها يا گمانه‌زني‌ها درباره رفع فيلتر توييتر، نشان مي‌دهد يکي از فعال‌ترين و نقل‌قول‌ترين افراد در‌اين‌باره، شخص محمدجواد آذري‌جهرمي، وزير جوان ارتباطات، بود که البته اين روزها نامش دست‌کم بين کاربران شبکه‌هاي اجتماعي بيشتر با فيلترينگ گره خورده است. او در اين مدت بارها در اين زمينه اظهارنظر کرده بود. اسفند سال گذشته وزير ارتباطات در اولين جلسه نشست خبري آنلاين خود درباره برداشته‌شدن فيلترينگ وب‌سايت‌هاي پربازديد، اين‌طور گفته بود: «رفع فيلتر شبکه‌هاي اجتماعي يوتيوب و توييتر مستلزم تصميم‌گيري سه قوه است و در اين زمينه شوراي عالي فضاي مجازي اين فرايند را نهايي مي‌کند».
به گفته او، فيلترکردن و رفع فيلتر سرويس‌هاي اينترنتي ازجمله يوتيوب و توييتر به صورت مستقيم در مسئوليت وزارت ارتباطات نيست و اين وزارتخانه در کميته فيلترينگ يک رأي دارد. با اين وجود، جهرمي از پيگيري موضوع رفع فيلتر يوتیوب و توييتر خبر داد و البته اعلام کرد به صورت کلي اين فرايند در مرکز ملي فضاي مجازي در حال بحث است و بايد از سوي سه قوه مجريه، مقننه و قضائيه تصميم‌گيري شود.
در همين حال، همان روزها، سعيد مهديون، معاون تنظيم مقررات مرکز ملي فضاي مجازي، در اظهارنظري در‌اين‌باره به ايلنا گفته بود: «مسئله رفع فيلتر شبکه اجتماعي توييتر، در معاونت امنيت مرکز ملي فضاي مجازي در حال بررسي است». او همچنين افزود: «توييتر يا شبکه‌هاي اجتماعي فيلتر‌شده در ايران، هيچ مسئله‌اي در زمينه مقررات‌گذاري يا تدوين مقررات براي رفع فيلترينگ ندارند و مسئله فيلترينگ آنها به دليل مسائل امنيتي و مصاديق مجرمانه است که نياز است سطوح عالي نظام در کنار مرکز ملي فضاي مجازي براي رفع فيلتر تلاش کنند».
به گفته اين مقام مسئول، مسئله رفع فيلتر شبکه اجتماعي توييتر از سوي وزير ارتباطات همواره پيگيري شده است و در شوراي عالي فضاي مجازي نيز با نگاه مثبتي مطرح شده. به نظر مي‌رسد انتشار نامه اخير را هم بايد بخشي از تلاش‌ها در همين زمينه دانست.
آذري‌جهرمي خود يکي از کساني است که حضوري فعالانه و جدي در توييتر دارد و به بسياري از موضوعات و پرسش‌هاي کاربران اين شبکه اجتماعي، در همان‌جا پاسخ و توضيحاتي ارائه مي‌دهد. شهريور سال گذشته خبري منتشر شد مبني بر اينکه وزير براي دسترسي به توييتر از فيلترشکن استفاده نمي‌کند.
جهرمي در يک برنامه تلويزيوني گفته بود: «از فيلترشکن استفاده نمي‌کنم؛ زيرا ما در چارچوب مقررات مي‌توانيم به کارگروه تعيين مصاديق درخواست بدهيم تا مجوز دهند براي اينکه فيلتر نداشته باشيم». او البته در همان شهريور بر اساس اظهارنظري که در برنامه «حالا خورشيد» مطرح کرد نيز گفته بود: «رفع فيلتر توييتر در سراسر کشور پيگيري مي‌شود».
صدرا محقق
- 18
- 1
