چالش تازه؛ فيلتر فيلترشكن‌ها؟

یک روز موضوع رفع فیلتر توئیتر، روزی خبر فیلتر اینستاگرام و دیروز هم موضوع مسدود نشدن فیلترشکن‌ها! این روزها اظهارات مبتنی بر حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی است که ظاهرا کمتر از حد انتظار محل رجوع مخاطبان فضای مجازی است و بخشی از کاربران تلگرام کماکان ترجیح می‌دهند با استفاده از فیلترشکن‌ها به حضور خود در تلگرام ادامه دهند. ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه چیزی تحت عنوان کمکی به فیلترشکن‌ها وجود ندارد، افزود: «شرکت ارتباطات زیرساخت باید برای ممانعت از فعالیت فیلترشکن‌ها در کشور،

ایمن‌سازی و مصون‌سازی شبکه مخابراتی کشور را با دقت بیشتری انجام دهد که البته در این زمینه این اواخر نقص‌هایی دیده می‌شود که امیدواریم وزارت ارتباطات مانند گذشته به شرایط قبل از یک ماه اخیر برگردد و همان میزانی که باید، جلوی فیلترشکن‌ها را بگیرد»، اما وزیر ارتباطات نظر دیگری دارد. محمدجواد آذری جهرمی در واکنش به اینکه درباره برخورد کافی و جدی نکردن با فیلترشکن‌ها به وزارت ارتباطات انتقاد می‌شود و می‌گویند وزارت ارتباطات در تکلیف بستن فیلترشکن‌ها به وظیفه خود عمل نمی‌کند و پای کار نیست، گفت:‌

اینکه پای کار هستیم یا نیستیم، مکانیسم و تصمیم‌گیری آن جای دیگری است، درباره فیلترشکن‌ها موضوع خودتحریمی نیز داریم، آقایان بیایند پای میز بنشینند و نیاز مردم را ببینند. جهرمی ادامه داد: نیازسنجی کردیم و اختیارات مردم را درآوردیم که زمانی که بسیاری از سایت‌های خارجی ما را فیلتر کردند و مردم به آنها دسترسی ندارند، از طریق همین مکانیسم به این سایت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند، با این شرایط چگونه یک عده صرفا می‌گویند باید با یک نگاه این اتفاق را دید؟

طبیعتا همه این مباحث در مرکز ملی فضای مجازی مورد بحث قرار گرفته است و طبیعتا خود را موظف می‌دانیم از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت کنیم و تاکنون نیز این کار را کرده‌ایم و بیش از این نیز خواهیم کرد، اما مرجع واحد برای ارزیابی را مرکز ملی فضای مجازی بگذاریم، ما نیز این مرکز را قبول داریم، البته افراد مختلف با دیدگاه‌های مختلف در صحنه حضور دارند، حرف‌های آنها را نیز می‌شنویم زیرا معتقدیم خالی از عیب نیستیم و ممکن است اشکالاتی در مسیرمان باشد که باید به آنها توجه کنیم.

انتقاد آذری جهرمی از دوگانگی

وزیر ارتباطات در توضیح اینکه در چندگانگی بازار پیام‌رسان‌ها در کشور که از یکسو هاتگرام و تلگرام طلایی امکان دسترسی تلگرام را فراهم می‌کنند و از سوی دیگر پیام‌رسان‌های داخلی در تلاش برای جذب مخاطب هستند و همچنین امکان دسترسی به تلگرام از طریق فیلترشکن فراهم است، انتقادهایی از پای کار نبودن وزارت ارتباطات در برخورد با فیلترشکن‌ها مطرح می‌شود، اظهار کرد: در کشور ما دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و فضای نقد و اظهارنظر نیز باز است که فضای خوبی است و همه اظهارنظر می‌کنند و به مساله می‌پردازند. هرکس نظرش را می‌دهد

و نظرات همه نیز محترم است. وی افزود: در کشور برای ارزیابی عملکردها سیستم، سامانه و جایگاهی وجود دارد و آن جایگاه برای ما مرکز ملی فضای مجازی است. شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای در رابطه با پیام‌رسان‌ها داشته است و مرجع نظارت بر انجام شدن یا نشدن یا پای کار بودن یا نبودن وزارت ارتباطات برعهده مرجعی است که مسئولیت نظارت دارد. وی ادامه داد: اینکه هرکس به سلیقه خود بگوید کار انجام شده یا نشده بحث دیگری است. همین گروه بعد از اینکه پیام‌رسان‌های داخلی بیانیه دادند و گفتند وزارت ارتباطات به تکالیفش عمل کرده خیلی راحت گفتند خیر! وزارت ارتباطات عمل نکرده است، در حالی که وقتی خود پیام‌رسان‌ها می‌گویند عمل کرده شما چه مکانیزمی را مدنظر دارید که می‌گویید عمل نکرده است؟ جهرمی تأکید کرد: البته همواره معتقدیم که باید حمایت جدی‌تری از پیام‌رسان‌ها صورت گیرد و از ظرفیت‌های داخلی باید حمایت کنیم و پای کار هم حتما هستیم.

تلگرام طلایی و هاتگرام

در حالی وزیر ارتباطات این گلایه‌ها را مطرح می‌کند که دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: ۱۵ شهریور ماه امسال آخرین مهلت برای بومی شدن تلگرام طلایی و هاتگرام «نسخه‌های تلگرام فارسی» است. ابوالحسن فیروزآبادی افزود: از ابتدا در سیاست‌های خروج از انحصار تلگرام، دوران گذاری را برای فعالیت نسخه‌های فارسی این شبکه در کشور قائل شدیم و پذیرفتیم که شبکه‌های هاتگرام و تلگرام طلایی بدون فیلتر چندماهی در کشور فعال باشند. فیروزآبادی همچنین در پاسخ به تعدد تصمیم‌گیران در زمینه فیلترینگ تصریح کرد: شورای عالی فضای مجازی تاکنون تصمیم نگرفته است که در این زمینه ورود کند و هم اکنون موضوع فیلترینگ به کارگروه تعیین مصادیق فیلترینگ مربوط می‌شود در همین حال اگر موضوعی شاکی خصوصی داشته باشد قوه قضائیه درباره فیلترینگ آن تصمیم می‌گیرد.

امکانات ویژه برای داخلی‌ها

رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت هم خط قرمزی بر عدم حمایت این وزارتخانه از پیام‌رسان‌های داخلی کشید. ویسپی، بیسفون پلاس، سروش، آی‌گپ، لنزور، جیک‌وپیک، گپ، بله و بی‌تالک؛ ۹ پیام‌رسان داخلی هستند که به گفته مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت ایران امکانات رایگان و زیرساخت‌های لازم را دریافت کرده‌اند. صادق عباسی شاهکوه دراین باره گفت: امکانات رایگان تنها به ۹ پیام‌رسانی که مرکز ملی فضای مجازی معرفی کرده، تعلق گرفته است و هیچ‌کس یا نهادی غیر از اینها امکانات رایگان دریافت نکرده و نخواهد کرد. وی تاکید کرد:

به هر کدام از این پیام‌رسان‌ها پنج میلیارد تومان داده شد که در حدود مقدورات و مصوبه شورای عالی فضای مجازی بوده است، اما اگر درخواست جدیدی مطرح شود و براساس مصوبه باشد، امکان دارد مبلغی اختصاص داده شود. عباسی شاهکوه افزود: همه پیام‌رسان‌هایی که مورد تایید مرکز ملی فضای مجازی هستند، از امکانات این مرکز بهره‌مند شده‌اند. شرکت ارتباطات زیرساخت به همه اپراتورهای دارای مجوز امکانات ارائه می‌دهد و تاکنون به هیچ غیر اپراتوری امکانات زیرساختی داده نشده است.