بررسی ویژگی‌های دو پیام‌رسان خارجی جایگزین احتمالی تلگرام/ دیالوگ و سیگنال به جای هاتگرام و تلگرام طلایی

«هاتگرام» و «طلاگرام» در سکوت رسانه‌ای توانستند کاربران بسیاری را نسبت به پیام‌رسان‌های ایرانی جذب کنند. آنها برای اینکه بستر امن خود را حفظ کنند (هم از طرف کاربر و هم مسئولان) کانال‌هایی که سعی در آشوب و اغتشاش در ایران را دارند، مسدود کردند و شاید همین موضوع سبب شده است برخی مسئولان با فعالیت این دو فیلترشکن مخالفتی نداشته باشند.

تعدادی از فعالان و کارشناسان فضای مجازی و همچنین برخی مدیران پیام‌رسان‌های ایرانی به فعالیت این دو اپلیکیشن اعتراض دارند و می‌گویند دغدغه‌های اصلی فیلتر «تلگرام» همچنان پابرجاست و هرچند که این دو اپلیکیشن دسترسی به برخی کانال‌ها را ببندد ولی هنوز هم «Big Data» از کشور خارج می‌شود و باید فکری به حال ادامه فعالیت هاتگرام و طلاگرام و نحوه سرویس گرفتن آنها از تلگرام کرد.

ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی در حاشیه بازدید از نمایشگاه الکامپ با بیان اینکه کمکی به فیلترشکن‌ها نمی‌شود، گفت: «امیدواریم وزارت ارتباطات مانند گذشته، همان میزانی که باید جلوی فیلترشکن‌ها را بگیرد، این کار را انجام دهد؛ درباره حمایت از هاتگرام و طلاگرام هم در حقیقت از همان ابتدا سیاست خروج از انحصار تلگرام را داشتیم. برای دوران‌گذار پذیرفتیم که تلگرام‌های نسخه فارسی چند ماهی فعال باشد و با آخرین مهلتی که به آنها دادیم یعنی تا ۱۵ شهریور باید به یک پیام‌رسان صد درصد بومی تبدیل شوند.

درمورد جایگزین‌کردن روش فیلتر تولیدکننده محتوای مجرمانه به‌جای سازنده‌ پلتفرم هم باید بدانید که این موضوع مصوبه شورای عالی فضای مجازی است و قرار شد قوه قضائیه در این خصوص آیین‌نامه‌ای بنویسد که توسط رئیس قوه قضائیه چند ماه پیش ابلاغ شد. از آن تاریخ نباید شاهد این باشیم که درباره محتوای مجرمانه، پلت‌فرم مجرم شناخته شود، مگر به صاحب پلت‌فرم اعلام شود که محتوای مجرمانه را بردارد و اگر این کار را نکند، آن وقت مجرم تلقی خواهد شد. »

قبل از این صحبت رئیس مرکز ملی فضای مجازی هم به هاتگرام و طلاگرام مهلت داده شده بود تا خود را به یک پیام‌رسان مستقل تبدیل کنند اما از آنجایی که احتمال جدا شدن سرویس پشتیبانی و فنی را از تلگرام ندارند، باید یک پیام‌رسان امن دیگر جایگزین تلگرام برای این دو اپلیکیشن ایرانی شود.  براساس برخی اخبار رسمی و غیررسمی، دو پیام‌رسان «سیگنال» و «دیالوگ» قرار است پشتیبان این دو اپلیکیشن باشند و دیگر از تلگرام سرویس نگیرند؛ اما سیگنال و دیالوگ متعلق به کدام کشور هستند؟ تیم فنی و سرورهای آنها درکجا است؟ آیا آماده همکاری با ایران هستند یا خیر؟ در ادامه به معرفی دو پیام‌رسان خارجی سیگنال و دیالوگ می‌پردازیم.

سیگنال

پیام‌رسان آمریکایی سیگنال حاصل تیم «اپن ویسپر سیستم» (Open Whisper System) است، در دنیای امنیت و رمزنگاری حرف‌‎های زیادی برای گفتن داشته و به همین دلیل از جمله بهترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان اندروید و‌ آی او اس به شمار می‌رود. گفتنی است این اپلیکیشن دارای رمزگذاری در درجه نظامی برای تمامی پیام‌ها و تماس‌های صوتی است که ایمنی آن را تضمین می‌کند. ارسال پیام متنی، برقراری تماس صوتی، پیام‌رسانی گروهی و همچنین ارسال فایل‌های چند رسانه‌ای از جمله قابلیت‌های پایه پیام‌رسان سیگنال همانند دیگر پیام‌رسان‌ها محسوب می‌شوند. بد نیست بدانید این اپلیکیشن توسط «ادوارد اسنودن» (Edwar Snowden) معروف به‌عنوان اپلیکیشنی ایمن و دارای متد رمزنگاری مطمئن معرفی شده است.

درحالی که از نظر کاربر همه‌چیز با نوشتن متن یا انتخاب عکس و سپس زدن دکمه ارسال تمام می‌شود، فرآیندهای زیادی در پس‌زمینه دست‌به‌دست هم می‌دهند تا امنیت را ممکن کنند. خوشبختانه پیام‌رسان سیگنال تمامی فعالیت‌های خود را ایمن نگه داشته و رمزنگاری را در بالاترین درجه ممکن به کاربران عرضه می‌دارد.

سیگنال یکی از پیام‌رسان‌های موبایل رمزنگاری شده و امن برای پلت‌فرم‌های اندروید و‌ آی او اس بوده و البته به عقیده بسیاری، بهترین اپلیکیشن موجود در این زمینه است.

روش ثبت‌نام در آن همانند همیشه است؛ استفاده از این پیام‌رسان و ثبت‌نام در آن مثل دیگر پیام‌رسان‌ها با واردکردن شماره موبایل ممکن است. بعد از اتمام ثبت‌نام با جست‌وجو در دیتابیس، دیگر افرادی که نام آنها در لیست مخاطبان گوشی شما وجود داشته و پیشتر به عضویت سیگنال درآمده‌اند، نمایش داده می‌شوند.

گفت‌وگوها شباهت زیادی با آی‌مسیج (iMessage) داشته و این امکان وجود دارد تا به ارسال متن یا تصویر بپردازید.

از دیگر قابلیت‌هایی که پیام‌رسان سیگنال برای کاربران فراهم کرده، امکان برقراری تماس صوتی ایمن از طریق بستر اینترنت است. به هر کاربر به صورت تصادفی یک جفت از کلمات نشان داده می‌شود که از آنها می‌توان برای اطمینان از ایمن‌بودن تماس برقرارشده استفاده کرد.

دیالوگ

پیام‌رسان دیالوگ که احتمال بسیار داده می‌شود، به‌جای تلگرام پشتیبان و سرویس‌دهنده برای دو اپلیکیشن هاتگرام و طلاگرام باشد، متعلق به کشور روسیه است و درباره امنیت آن که اولین دغدغه کاربران می‌تواند باشد باید گفت که هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست اما تاکنون گزارش‌هایی مبنی‌بر اینکه از چت‌های کاربران سوءاستفاده شده است یا اینکه کاربری که این اپلیکیشن را روی گوشی خود داشته است، اعلام کند به واسطه این اپلیکیشن هک شده، اعلام نشده است. سکرت‌چت در پیام‌رسان دیالوگ وجود ندارد اما وقتی تماس صوتی می‌گیرید، کلید تبادل همانند تلگرام برای هر دو طرف نمایش داده می‌شود و با استفاده از پیام‌رسان دیالوگ می‌توانید یک گفت‌وگوی صوتی امن را تجربه کنید.

تماس تصویری آن اما ویژگی‌های جالبی دارد؛ مثلا همانند گوگل دو (Google DUO) شما می‌توانید محتوای نمایش داده شده روی نمایشگر دستگاه خود را به طرف مقابل نمایش دهید، اصطلاحا قابلیت «Screen Sharing» دارید. همچنین امکان کنفرانس ویدئویی هم وجود دارد. کیفیت تماس تصویری و صوتی بسیار خوب ارزیابی شده است.

قابلیت ایجاد کانال در پیام‌رسان دیالوگ ویژگی مهم آن است که سبب می‌شود بتوانید روی آن به‌عنوان جایگزین تلگرام‌ حساب کنید. همچنین گروه نیز می‌توانید در آن بسازید اما ویژگی سوپرگروه در آن وجود ندارد.

در پیام‌رسان دیالوگ قابلیتی به نام «Discover» وجود دارد که چت‌های عمومی‌ قابل مشاهده‌اند. این فضاها مانند انجمن‌ها هستند که اینجا خیلی راحت‌تر می‌توانید استفاده کنید؛ مثلا یک بخش دیالوگ فارسی هم در آن دیده می‌شود.

شما در پیام‌رسان دیالوگ می‌توانید همانند تلگرام فایل ارسال کنید و تمام اطلاعات شما ابری ذخیره می‌شود و می‌توانید چندین حساب کاربری را روی چندین دستگاه مدیریت کنید.

همان‌طور که در بالا این دو پیام‌رسان معرفی شد، می‌توان گفت هرکدام از این پیام‌رسان‌ها قابلیت جایگزین‌شدن تلگرام به‌عنوان پشتیبان هاتگرام و طلاگرام را دارند اما این جایگزین‌شدن خود دارای چند شرط است والا تفاوتی با فعالیت تلگرام ندارند، این شرط‌ها عبارتند از:

 ترافیک مصرفی در داخل کشور بماند و از کشور خارج نشود.

 تیم فنی هرکدام از این پیام‌رسان‌ها در داخل کشور وجود داشته و تبادل فنی با افراد فنی ایرانی را داشته باشند که اگر روزی بر فرض مثال این تیم فنی تصمیم بر ترک کشور داشت، توان توسعه آن پیام‌رسان از سوی ایرانی‌ها وجود داشته باشد.

 مطابق با قانون اساسی و داخلی ایران رفتار کند و درصورت لزوم بتواند به مشکلاتی که از سوی مسئولان ایرانی اعلام می‌شود، پاسخگو باشد.

براساس برخی اخبار غیررسمی یک مجموعه ایرانی با پیام‌رسان دیالوگ به‌منظور همکاری صحبت کرده است و خواسته ایران از این تیم روسی این بوده که تیم فنی و زیرساخت‌ها باید داخل ایران باشد. هرچند براساس برخی شنیده‌ها مدیر طلاگرام و هاتگرام گفته است قصد داریم با رایزنی و صحبت با برخی مسئولان این فرصت را از ۱۵ شهریور به ۱۵ اسفند تغییر دهیم و خود را به یک پیام‌رسان مستقل مانند دیگر پیام‌رسان‌های ایرانی تبدیل کنیم و به هیچ عنوان موافق اینکه دیالوگ یا هر پیام‌رسان دیگری به جای تلگرام پشتیبان یا ارائه‌دهنده سرویس به ما باشد نیستیم، یا یک پیام‌رسان مستقل می‌شویم یا اصلا فعالیت خود را متوقف می‌کنیم.

مهسا شمس‌کلائی