تجهیزات استارلینک در ایران چقدر آب می‌خورد؟/ ۱۰۰ یا ۸۰۰؛ بالاخره چند دستگاه استارلینک در ایران فعال است؟

به گزارش اقتصاد ۲۴، رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی و لوازم جانبی تهران روز گذشته خبری داد که با حاشیه‌های بسیار مواجه شده است. مهدی محبی، رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی و لوازم جانبی تهران، در روز‌های اخیر با استناد به گفته‌های یک مقام مسئول، گفته است که دیش‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک فعال در ایران به عدد ۸۰۰ رسیده و خاطرنشان کرده که به‌علت قاچاق این تجهیزات، این رقم مدام بالاتر رفته و امکان استفاده از آن روز به روز راحت‌تر خواهد شد.

انتشار چنین آماری از دیش‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک فعال در ایران با توجه به توئیت یک هفته پیش ایلان ماسک به عنوان مالک شرکت اسپیس ایکس که در واقع مالک و فروشنده دیش‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک است، با واکنش‌های بسیاری در فضای مجازی همراه بوده است.

اینترنت ماهواره‌ای استارلینک پروژه بزرگ شرکت اسپیس ایکس است که در پایان سال ۲۰۲۰ با سرمایه‌گذاری عظیمی به مبلغ ۸۸۵ میلیون دلار (حدود ۳۶ بیلیون تومان) آغاز شد و در دو سال گذشته پیشرفت زیادی داشت. اکنون بیش از ۲ هزار ماهواره استارلینک فعال است و ایلان ماسک در مصاحبه‌ای اعلام کرده اینترنت استارلینک در آینده در تمام نقاط جهان به جز قطب شمال و جنوب و حتی برای مسافران هواپیما‌های مسافربری در دسترس خواهد بود.

ادعای ماسک درباره فعالیت ۱۰۰ دستگاه استارلینک در ایران

ایلان ماسک در تاریخ ۶ دی ماه سال جاری در یک توییت، خبر از فعال شدن ۱۰۰ دستگاه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران داد.

توییت جنجالی این میلیاردر پرحاشیه و مدیرعامل شرکت اسپیس ایکس، اما منجر به واکنش عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات کشور شد که در واکنش به خبر فعال شدن ۱۰۰ دستگاه استارلینک گفته بود اگر استارلینک چهارچوب و قوانین ایران را بپذیرد و در راستای آن گام بردارد، از آن استقبال خواهد شد.

سخنانی که البته باعث تعجب و شگفتی بسیاری از کارشناسان نیز شد، چرا که هر چند حالا دیگر کمتر کسی است که از تمایل مدام مسئولان ایرانی به حضور شرکت‌های بزرگ فناوری در ایران خبر نداشته باشد، اما چنین واکنشی از سوی وزیر ارتباطات درباره استارلینگ بیش از زمانی که به دنبال حضور شرکت هایی چون مالکان فیس بوک و توییتر و اینستاگرام و ... در ایران بودند شگفتی آفرید.

این درخواست برای حضور استارلینک در ایران در حالی بود که یکی از بحث‌های مهم درباره این پروژه جاه طلبانه شرکت اسپیس ایکس، یکی همین خروج قدرت در ارائه خدمات اینترنت از دست دولت هاست.

در واقع وزیر ارتباطات ایران به دنبال همان چیزی بود که ایلان ماسک در پروژه بزرگش سعی در حذف آن دارد؛ کنترل گری دولت‌ها بر ارائه خدمات اینترنت!

رقم ۸۰۰ دستگاه فعال استارلینک از کجا آمد؟

ماجرای توییت ایلان ماسک و فعال شدن استارلینک، اما به همین جا ختم نشد و حالا آمار و ارقام تازه‌ای از دیش‌های استارلینک فعال در ایران منتشر شده است.

در ادامه این روند، مهدی محبی، رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی و لوازم جانبی تهران، با تایید فروش تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در پایتخت، از غیر قانونی بودن خرید و فروش این دستگاه‌ها خبر داد.

محبی در ادامه صحبت‌های خود البته گفت: ورود دستگاه‌ها و تجهیزات استارلینک به داخل کشور، به‌صورت قاچاق و کاملا غیرقانونی صورت می‌گیرد. دستگاه‌های مربوط و افراد ذی‌صلاح وظیفه دارند تا جلوی ورود این تجهیزات را بگیرند. بخش قابل توجهی از این موضوع به وزارت ارتباطات مربوط می‌شود و مسئولین مربوطه در این وزارتخانه، باید اقدامات لازم را انجام دهند.

رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی و لوازم جانبی تهران همچنین در ادامه سخنانش گفت که با استناد به گفته‌های یک مقام مسئول، اکنون دیش‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک فعال در ایران ۸۰۰ عدد است و خاطرنشان کرد که به‌علت قاچاق این تجهیزات، این رقم مدام بالاتر رفته و امکان استفاده از آن روز به روز راحت‌تر خواهد شد!

این عدد البته در شرایطی بیان می‌شود که ایلان ماسک تنها ۶ روز قبل از این ادعا عدد دستگاه‌های فعال استارلینک را ۱۰۰ اعلام کرده بود.

ادعای روزنامه آمریکایی درباره ورود تنها ۲۰۰ دستگاه به کشور

از سوی دیگر اول دی ماه سال جاری نیز روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی خبر داده بود که حدود ۲۰۰ دستگاه دریافت کننده اینترنت ماهواره‌ای استارلینک برای کمک به دور زدن محدودیت‌های اینترنت در ایران، طی چند محموله به داخل ایران قاچاق شده است.

این روزنامه ادعا کرده بود که با گروهی از فعالان ایرانی-آمریکایی مقیم کالیفرنیا صحبت کرده است که با خریداری و ارسال دستگاه‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به ارتباط با دنیای خارج کمک می‌کنند.

یکی از این افراد به وال استریت ژورنال گفت برای این نقل و انتقال پرمخاطره، گاهی مبلغی معادل قیمت خود دستگاه ۶۰۰ دلار (۲۴ میلیون تومان) یا حتی بیشتر به قاچاق‌بر‌ها پرداخت می‌شود. در عین حال این گروه برای هزینه اشتراک ماهانه ۱۱۰ دلاری (چهار میلیون و ۴۰۰ هزار تومان) خدمات اینترنتی استارلینک از افراد و موسسات داخل آمریکا کمک‌های مالی جمع‌آوری می‌کنند.

گروهی که وال استریت ژورنال مدعی شده بود با آنان گفتگو کرده به این روزنامه گفته بودند که تاکنون ۴۰ دستگاه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را با موفقیت وارد ایران کرده و در حال حاضر ۴۰ دستگاه دیگر را هم برای ارسال به این کشور در دست تهیه و آماده‌سازی دارد. اما آن‌ها می‌گویند تنها گروهی نیستند که تجهیزات استارلینک به ایران می‌فرستند و در مجموع تا به امروز حدود ۲۰۰ دستگاه وارد این کشور شده است.

این در حالی بود که شرکت استارلینک در ۲۰ آذر ماه سال جاری در توییتی اعلام کرد که در حال حاضر بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان از خدمات اینترنت ماهواره‌ای این شرکت استفاده می‌کنند، اما بنا به ادعای وال استریت ژورنال، اسپیس ایکس حاضر نشده درباره فعالیتش در ایران پاسخی به این روزنامه بدهد.

خدمات استارلینک مجانی یا پولی؟

البته ادعا‌های مطرح شده در وال استریت ژورنال در شرایطی بود که ایلان ماسک پیش از این اعلام کرده بود خدمات استارلینک فعلا و تا اعلان بعدی برای دو کشور ایران و اوکراین مجانی است. در واقع بخشی از تجهیزات هدیه شرکت اسپیس ایکس و بخش دیگر توسط حامیان مالی به ایران رسیده، اما درمورد اشتراک ماهانه بنا به ادعای این شرکت پولی از کاربران ایرانی و البته اوکراینی فعلا دریافت نمی‌شود.

حال با توجه به حساسیت‌های عجیب و جالب ایلان ماسک درباره اطلاعات ارائه شده از شرکت هایش البته باید صبر کرد و دید آیا این میلیاردر پرهیاهو به ادعای وجود ۸۰۰ دستگاه‌ فعال استارلینک در ایران واکنشی نشان می‌دهد یا همچون شرکت اسپیس ایکس تنها به سکوت در مقابل این ادعا‌ها بسنده خواهد کرد.

خدمات و اشتراک ماهانه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک هر چند بنا به گفته ایلان ماسک فعلا برای دو کشور ایران و اوکراین مجانی است و پولی از کاربرانش دریافت نمی‌شود، اما این اینترنت را فعلا هر چقدر جدا از نظارت و کنترل گری دولت‌ها می‌دانند، اما تقریبا تجهیزات و خدمات آن را گران نیز ارزیابی می‌کنند.

نرخ خدمات اینترنت ماهواره ای استارلینک

بر اساس اطلاعات موجود برروی تارنمای استارلینک، قیمت تجهیزات معمولی استفاده از اینترنت این شرکت حدود ۵۹۹ دلار (۲۴ میلیون تومان) است و قیمت تجهیزات تجاری استارلینک نیز رقم ۲۵۰۰ دلار (۱۰۰ میلیون تومان) است.کاربران برای استفاده از استارلینک ماهانه ۱۱۰ دلار (چهار میلیون و ۴۰۰ هزار تومان) به عنوان اشتراک پرداخت کنند و اشتراک ماهانه پلن تجاری نیز ۵۰۰ دلار (۲۰ میلیون تومان) در ماه است.

همچنین استارلینک با وجود افت سرعت در سال ۲۰۲۲ به دلیل افزایش تعداد کاربران، بر اساس آخرین گزارش اسپیدتست توانسته در مناطقی همچون نروژ سرعتی بیش از ۱۱۳ مگابیت بر ثانیه را برای دانلود و ۱۶.۶۷ مگابیت بر ثانیه را برای آپلود با لتنسی ۷۳ میلی‌ثانیه به ثبت برساند.

پیگیری‌ها برای رسیدن به قیمت نهایی و یا امکان دسترسی به تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک نیز، اما چندان رقم دقیقی را به دست نمی‌دهد.

قیمت استارلینک در ایران از ۲۰ میلیون تا ۷۰ میلیون تومان 

در حالی که بنا بوده این تجهیزات بدون پرداخت وجهی به ایران برسد و حتی بنا بر ادعا‌های مطرح شده هزینه حمل نیز پرداخت شده است، اما به ارقامی از ۲۳ میلیون تومان تا ۶۰ میلیون تومان برای دسترسی به این تجهیزات می‌توان برخورد کرد.

برای مثال شخصی ادعا می‌کرد که برای وارد کردن تجهیزات استارلینک به کشور در ابتدا ۳۵۰ دلار (۱۴ میلیون تومان) دریافت می‌کند و پس از ۱۵ روز تجهیزات را در ازای ۱۵۰۰ دلار (۶۰ میلیون تومان) دیگر تحویل می‌دهد و این به آن معناست که رقمی حدود ۷۱ میلیون تومان خرید تجهیزات هزینه خواهد داشت.

در مورد دیگری نیز شخص در ابتدا ۵۰۰ دلار دریافت می‌کند و در زمان تحویل ۱۰۰۰ دلار دیگر می‌خواهد و این یعنی تجهیزات رقمی حدود ۶۰ میلیون تومان هزینه دربرخواهد داشت.

البته در شبکه‌های اجتماعی نیز بار‌ها دیده شده است کاربرانی ادعا کرده اند که تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای را با قیمت‌های پایین تری خریداری و از آن استفاده می‌کنند و برای مثال استوری که می بینید متعلق به کاربری است که در آن مدعی شده است تجهیزات استارلینک را توانسته با ۳۲ میلیون تومان تهیه کند.

تجهیزات استارلینک از کجا می آیند؟ 

البته مسیر رسیدن تجهیزات استارلینک نیز بسیار متفاوت و متنوع بیان می‌شود. برای مثال در حالی اولین گزینه در روز‌های نخست مسیر رسیدن تجهیزات از کردستان بیان می‌شد که اخیرا از آبادان و بندرعباس و چابهار و حتی مسیر سیستان و بلوچستان نیز به عنوان مسیر‌های رسیدن تجهیزات به ایران یاد می‌شود.

این مسیر‌ها در حالی به عنوان راه رسیدن تجهیزات به ایران بیان می‌شوند که اخیرا ادعایی نیز مطرح شده بود که افرادی در بندرعباس استارلینک را با ۲۵ میلیون تومان به فروش می‌رسانند و البته با توجه به اینکه قیمت مستقیم استارلینک که ۵۹۹ دلار حدود ۲۴ میلیون تومان است، قیمت تعیین شده ۲۵ میلیون تومان خیلی منطقی‌تر به نظر می‌رسد. البته با همه این شرایط هم چنان پیش بینی می‌شود با افزایش ورود تجهیزات استارلینک به ایران قیمت نهایی آن پایین‌تر بیاید.

از سوی دیگر شاید برای بسیاری در ابتدای امر هزینه چند میلیون تومانی برای تهیه اینترنت ماهواره‌ای بسیار گران حساب شود و اکثر ایرانیان قادر به پرداخت تجهیزات آن نباشند، اما نکته مهم که باید به آن توجه شود این است که با تهیه هر دستگاه استارلینک قابلیت اتصال برای حدود ۱۰۰ دستگاه کامپیوتر یا موبایل و حتی بیشتر وجود دارد و عملا حتی اگر یک مجتمع مسکونی تنها با ۳۰ واحد این دستگاه را خریداری کنند رقمی حدود ۲ میلیون تومان هزینه برای آنان در بر خواهد داشت و از سوی دیگر هزینه اشتراک ماهانه هم می‌تواند بین این تعداد در نهایت تقسیم شود.

از سوی دیگر باید به این مساله نیز توجه داشت که قیمت تجهیزات اینترنت استارلینک و اشتراک ماهانه آن حداقل در ایران رابطه مستقیمی با قیمت دلار دارد و قیمت‌های فعلی نیز با دلار ۴۰ هزار تومانی محاسبه شده است و در صورت تغییر رقم دلار این ارقام می‌تواند بیشتر یا کمتر شود.

همه این شرایط و قیمت ها البته در حالی است که ارقام ارائه شده در ایران چه برای دسترسی به تجهیزات استارلینک و چه از بابت اشتراک ماهانه به صورت دلاری مطرح می‌شود و به نظر می‌رسد فروشندگان و وارد کنندگان نیز مساله قیمت دلار را در این معادله محاسبه کرده اند.