افزایش عمر باتری لپ تاپ میتواند عملکرد بهتری از این دستگاه را به ما ارائه دهد. ما زمان زیادی را در حرکت هستیم و این روزها یک لپتاپ بخشی حیاتی از لوازم سفر هر فرد است. استفاده کامل از توان باتریهای لیتیومی در لپ تاپ ها یکی از چالشهای مهم قرن ۲۱ است.
یک سوال همیشگی درباره باتری وجود دارد. آیا استفاده از لپتاپ هنگامی که به برق متصل است به باتری لپ تاپ آسیب میرساند؟ علاوه بر این، آیا باید برای افزایش طول عمر باتری لپ تاپ آن را از دستگاه جدا کنیم؟
برای پیدا کردن پاسخها و راهنماییهای مفید درباره باتری لپتاپها در ادامه این مطلب با همراه باشید.
باتری لپ تاپ چگونه کار میکند؟
قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم که آیا جداسازی باتری لپ تاپ میتواند در طول عمر آن تاثیر داشته باشد یا خیر، بیایید نحوه کار باتری لپتاپ را بهطور دقیق بررسی کنیم.
در حال حاضر دو نوع کلی از باتری لپ تاپ وجود دارد:
لیتیوم یون
لیتیم پلیمر
باتریهای لپتاپ نیکل کادمیوم و هیدرید نیکل فلزی نیز قبلا وجود داشتند، اما مدلهای مناسبتر و قابل اعتمادتر لیتیومی جایگزین آنها شدند. عملکرد لیتیوم یون و لیتیوم پلیمربا وجود تفاوتهای فنی، بسیار مشابه یکدیگراند،. هردو آنها دارای نقاط قوت و نقاط ضعف مختلفی هستند.
به عنوان مثال، باتری لیتیوم یون به طورکلی قدرت بیشتری دارد، اما از تخریب شدن ترکیبات (مایع داخل باتری) رنج میبرد. برعکس، یک باتری لیتیوم پلیمری مقاومتر است، اما به طور کلی قدرت کمتری دارد.
برای هر دو نوع باتری، دو نکته وجود دارد:
باتری نمیتواند بیش از حد شارژ شود: اگرلپتاپ خود را در دائم به برق متصل کنید، بیش از حد شارژ نخواهد شد. هنگامی که میزان شارژ به ۱۰۰ درصد برسد، شارژ متوقف شده و تا هنگامی که شارژ آن کم نشود، شروع به شارژ شدن نمیکند.
تخلیه کامل باتری آن را تخریب میکند: بر خلاف باتریهای نیکلی قدیمی، باتریهای مبتنی بر لیتیوم پروفایل شارژی ندارند. تخلیه کامل باتری می تواند به طور دائمی به باتری آسیب برساند.
توان تولیدی باتری چیست و چگونه به دست میآید؟
در باتری های مبتنی بر لیتیوم، یون لیتیوم به طور آزاد در آند (الکترودهای منفی) کربن متخلخل جاسازی شده است. هنگامیکه کلید روشن کردن را فشار میدهید، یونها در الکترولیت (به طور کلی یک نمک لیتیوم در یک حلال آلی) از آند به کاتد (الکترود مثبت) جریان مییابند.
این فرآیند انرژی آزاد میکند و باعث تخلیهی باتری میشود. هنگام شارژ، انرژیای که به دستگاه اعمال میشود باعث میشود یونها در جهت مخالف جریان یابند و روند برعکس میشود. بنابراین، در نهایت یونها به آندها باز میگردند و دستگاه آمادهی استفاده میشود.
آیا باید باتری را جدا کنم؟
بله، ولی همراه با یک “اما”. بگذارید توضیح دهم.
باتریهای مدرن نسبت به همتایان قدیمی خود بسیا عالی هستند. آنها بیش از حد شارژ نمیشوند و از مشکلات پروفایل شارژ رنج نمیبرند. با این حال، آنها هنوز برخی از مشکلات مشابه را دارند. گرما یک مشکل خاص است.
در یک استفادهی فشرده، یک لپتاپ متصل به برق به طور بالقوه گرمای بیشتری تولید میکند. گرمای زیاد یکی از دلایل اصلی آسیب رسیدن به باتری لیتیومی در دراز مدت است. پس اگر قصد استفاده طولانی مدت از لپتاپ برای بازی یا ویرایش ویدئو (یا سایر فعالیتهای طولانی مدت و فشرده) را دارید و باید آن را به برق متصل کنید، بهتر است باتری آن را قبل از شروع به کار جدا کنید. این کار باعث افزایش طول عمر باتری لپ تاپ خواهد شد.
و دربارهی “اما”:
شما باید تصمیم بگیرید که آیا ارزش دارد که باتری را خارج کنید، یا زمان برای انجام اینکار را ندارید.
چه زمانی باتری لپ تاپ را جدا کنیم؟
همانطور که گفتهشد، اگر قصد استفاده از لپتاپ برای مدت زمان طولانی دارید در حالی که به برق متصل است، جدا کردن باتری ایدهی بسیار خوبی برای افزایش طول عمر باتری لپ تاپ است.
اما زمانی که فقط میخواهید یک ساعت در یک کافه برای چک کردن ایمیلها از لپتاپ استفاده کنید، میتوانید باتری لپ تاپ را جدا نکنید. استفاده از باتری گاهی اوقات واقعا مفید است، به ویژه اگر در طول روز در حال حرکت هستید.
هنگام شارژ باتری از لپتاپ استفاده نکنید، ولی اگر اینکار را میکنید، حتما باتری را از دستگاه جدا کنید.
یکی دیگر از دلایل برداشتن باتری لپ تاپ هنگامی است که در زمانی طولانی از دستگاه خود استفاده نمیکنید. مثلا اگر قصد ندارید از لپتاپ برای چند هفته استفاده کنید، باتری لپتاپ را بردارید. کارشناسان پیشنهاد میدهند که باتری لپ تاپ را قبل از جدا کردن، به میزان حداقل ۴۰٪ شارژ کنید. این باعث میشود که شارژ کافی در باتری باقی بماند و از آسیب رسیدن به ترکیبات شیمیایی سلول لیتیمی جلوگیری شود.
(برخی پیشنهاد میکنند که اگر میخواهید باتری خود را برای مدت زمان بسیار طولانی غیر فعال نگه دارید، آن را در یخچال نگهداری کنید، اما اینکار می تواند به باتری لپ تاپ شما آسیب برساند.)
عمر باتریهای لیتیومی کاهش مییابد
باتریهای لیتیوم یون یک عضو اصلی از لوازم الکترونیکی قابل حمل هستند. آنها تقریبا در هر گوشی هوشمند، آیپد و لپتاپی که داشتهاید، وجود دارند. اما این باتریها به مرور زمان کارایی خود را از دست میدهند و یونهای آن غیرقابل استفاده میشوند.
در حال حاضر ۲۰ کارخانه تولید باتری لیتیومی وجود دارد که تا سال ۲۰۲۱ ، ۳۲۵ گیگاوات ساعت توان ایجاد خواهند کرد، این مقدار در سال ۲۰۱۴ برابر ۳ کارخانه و ۵۰ گیگاوات ساعت توان بوده است.
در عمل، عمر باتری لپتاپ محدود است. به مرور زمان یونها به دام میافتند و دیگر از آند به کاتد جریان نمییابند و به نوبه خود ظرفیت باتری را کاهش میدهند. در حقیقت، باتریهای مبتنی بر لیتیوم از موقع ساخت و اولین شارژ ( بسیاری از لوازم الکترونیکی شارژ اولیه دارند) شروع به ضعیف شدن میکنند.
برای ۱۰۰ درصد شدن شارژ باید در هر سلول باتریهای لیتیومی ۴.۲۰ ولت اختلاف پتانسیل ایجاد شود. اگر هر بار دستگاه را تا ۱۰۰ درصد شارژ کنیم میتوان از باتری تا ۳۰۰ الی ۵۰۰ چرخه شارژ / تخلیه استفاده کرد. اگرچه اکثر تولیدکنندگان برآوردهای محافظه کارانهای ارائه میدهند.
افت ظرفیت معمولا به شکل درصدی از ظرفیت پس از مقدار مشخصی از چرخه شارژ و تخلیه و به عنوان عمق تخلیهی شارژ بیان میشود. جدول زیر یک جدول تخلیه بسیار مفید برای اندازه گیری چرخه شارژ / تخلیه است.
عمق تخلیه شارژ | چرخههای تخلیه شارژ |
۱۰۰% | ۳۰۰/۶۰۰~ |
۸۰% | ۴۰۰/۹۰۰~ |
۶۰% | ۶۰۰/۱۵۰۰~ |
۴۰% | ۱۵۰۰/۳۰۰۰~ |
۲۰% | ۱۵۰۰/۹۰۰۰~ |
۱۰% | ۱۰۰۰۰/۱۵۰۰۰~ |
هنگامی که عمق تخلیه به ۱۰٪ میرسد، تا ۱۵۰۰۰ چرخه شارژ/تخلیه در دسترس خواهد بود. اما لپتاپ شما به دلیل عمر باتری پایین، بسیار کم کار میکند.
چه عواملی باعث کاهش عمر باتری لپ تاپ میشوند؟
عوامل زیر میتوانند عمر باتری لپ تاپ را کاهش دهند:
ولتاژ بالا: در حالی که باتری لپتاپ های مدرن نمی توانند بیش از حد شارژ شوند، نگه داشتن آنها در حالت دائمی با شارژ کامل باعث ایجاد عامل استرس دیگری میشود. خالی شدن عادی شارژ( نه تخلیهی کامل) باعث میشود باتری سالمتر بماند.
دمای بالاتر از ۲۱ درجه سانتیگراد موجب واکنش شیمیایی در باتری میشود. اگر باتری خود را در داخل دستگاه بگذارید یا در محیطی با درجه حرارت بالا قرار دهید، ظرفیت آن از بین میرود.
دمای پایین: درجه حرارت بین ۰ تا ۵ درجه سانتیگراد می تواند به قطعات باتری آسیب برساند، ظرفیت را کاهش دهد و در هنگام شارژ باعث ایجاد مشکلاتی شود.
برداشتن طولانی مدت باتری: باتری لیتیوم یونی در دمای ۲۱ درجه سانتیگراد در حدود ۸ درصد در هر ماه تخلیه میشود. این سرعت در دماهای بالاتر افزایش مییابد. دورههای طولانی برداشتن باتری میتواند منجر به تخلیهی عمیق آن شود ( البته باتریهای جدید نهایتا ۹۲ تا ۹۸ درصد تخلیه میشوند).
شوک فیزیکی: باتریها معمولا با لپتاپ همراهتان هستند، اما آنها شکنندهاند و میتوانند از لحاظ فیزیکی آسیب ببینند.
آیا میتوانم عمر باتری لپ تاپ خود را افزایش دهم؟
شما نمیتوانید عمر باتری لپ تاپ خود را افزایش دهید. همانطور که گفتیم، یک باتری مبتنی بر لیتیوم از لحظهای که برای اولین بار شارژ میشود، شروع به ضعیف شدن میکند. اما شما می توانید اقداماتی برای محافظت از ظرفیت باتری و کیفیت آن انجام دهید. در اینجا میتوانید خلاصه ای از نحوه استفاده بهتر از باتری لیتیومی را بخوانید:
هیچگاه نگذارید شارژ آن کاملا تخلیه شود
همیشه بگذارید بخشی از شارژ تخلیه شود سپس دوباره آن را شارژ کنید
از مواجه زیاد باتری با درجه حرارت بالا اجتناب کنید
با ولتاژ پایینتر شارژ کنید (اگر این کار برایتان مقدور است)
هنگام اتصال طولانی مدت لپتاپ به برق، باتری را جدا کنید
باتری را با چرخههای جزئی شارژ کنید (۲۰ تا ۸۰-۸۵ درصد ایدهآل است)
وقتی میخواهید باتری را برای مدتی طولانی بردارید آن را ۴۰ درصد شارژ کنید و هر چند وقت یک بار این کار را تکرار کنید.
اگر خواستید که باتری خود را در یخچال نگه دارید، از یک کیسه قفل فشرده ضدآب استفاده کنید تا باتری را از رطوبت حفظ کند. علاوه بر این، اجازه دهید باتری قبل از استفاده از آن به دمای اتاق بازگردد.
باتریهای لیتیومی همهجا هستند. امروزه یکی از بزرگترین مشکلات، عمر کم باتری گوشی های هوشمند و لپ تاپ ها است. نکات گفته شده را به خاطر داشته باشید تا بتوانید از باتری اصلی لپتاپ خود چندین سال استفاده کنید.
علی محمدپور
- 16
- 3