دوربین‌های دوگانه موبایل چگونه کار می‌کنند و چه تفاوتی با هم دارند؟

کنگره جهانی امسال موبایل در اسپانیا به روشنی نشان داد که یک روند جدید در دنیای تلفن‌های همراه در حال شکل گرفتن است. این روند چیزی نیست جز استفاده از دوربین دوگانه. اما در واقع اگر راستش را بخواهید این ایده اصلا جدید نیست و به سال ۲۰۱۱ و یکی از محصولات hTC و البته ال‌جی برمی‌گردد.

HTC Evo 3D یکی از اولین تلفن‌های همراهی بود که توانایی ضبط ویدیوهای ۳D را داشت. البته این نوع ویدیو هرگز به صورت جدی مورد توجه قرار نگرفت اما تولید کنندگان به فکر کاربردهای دیگر دوربین دوگانه افتادند و ایده های مختلفی شکل گرفت که توفیق یا شکست آنها را در پرچمداران آینده قضاوت خواهیم نمود.

حتی اگر ایده اصلی ثبت یک عکس واحد توسط دو سنسور در گوشی‌های مختلف یکسان باشد، هر کدام از کمپانی‌ها راه و روش و رویکرد مخصوص به خودش را برای این کار دارد و این شباهت فقط در تعداد دوربین خلاصه می‌شود. متاسفانه این موضوع باعث ایجاد سردرگمی شده است اما امروز می‌خواهیم از این فناوری رفع ابهام کنیم تا اگر به فکر خرید یک گوشی با دوربین دوگانه افتادید دقیقا بدانید چه می‌خواهید و داشتن دوربین دوگانه برایتان شگفت‌انگیز نباشد.

رویکرد اپل

اجازه بدهید با آی‌فون ۷ پلاس شروع کنیم که در سال گذشته معرفی شد؛ یکی از ویژگی‌های نسخه بزرگتر پرچمدار اپل بسیار مورد توجه قرار گرفت؛ در پشت این گوشی دو لنز دوربین مشاهده می‌شود که نسخه اصلی فاقد این قابلیت است.

با این کار اپل فقدان زوم اپتیکال را که یکی از مشکلات کوچک اما مهم دوربین‌هایش بود، برطرف کرد. البته زوم دیجیتال همیشه امکان پذیر بود اما همانطور که می‌دانید استفاده از آن اصلا کاربردی نبوده و تاثیر مخربی بر کیفیت عکس دارد.

اپل در آیفون ۷ پلاس مشکل زوم اپتیکال را به شکلی نه چندان زیبا ولی مبتکرانه حل کرد. دوربین دوم این گوشی نقش یک لنز تله را ایفا می‌کند و هر زمانی که لازم باشد ارتباط بین لنز‌ها به منظور زوم ایجاد می‌شود. با این که این راهکار ناشیانه به نظر می‌رسد احتمالا به لطف نرم‌افزار بی‌نظیر اپل، عملکرد بسیار خوبی دارد و جابجایی بین لنزها به خوبی انجام می‌گیرد.

یک کارکرد جانبی دوربین آی‌فون ۷ پلاس این است که لنزها فاصله‌های کانونی متفاوتی دارند و اپل با بهره‌گیری از این موضوع قابلیت ثبت عکس‌های پرتره عالی را به این گوشی اضافه کرده است. با وجود این که این قابلیت پس از عرضه آیفون ۷ پلاس و به صورت آپدیت به آن اضافه شد به عنوان یکی از مشخصات اصلی گوشی در نظر گرفته می‌شود. حالت پرتره به صورت خلاصه به این روش کار می‌کند: دو دوربین از صحنه عکس می‌گیرند، یکی از آنها روی شخص یا جسم سوژه فوکوس می‌کند و دیگری روی پس زمینه؛ به این ترتیب امکان تغییر فوکوس بین پس زمینه یا سوژه اصلی و ثبت عکس‌های هنری فراهم می‌شود. این قابلیت به صورت نرم‌افزاری در تعدادی از گوشی‌ها وجود دارد اما روش اپل نتایج بسیار بهتری ارایه می‌دهد که تاکنون مشاهده نشده است.

آیفون ۷ پلاس معروف‌ترین گوشی است که دوربین دوگانه به این روش استفاده می‌کند اما ایسوس هم در نمایشگاه CES امسال از Zenfone 3 Zoom رونمایی کرد که از روشی مشابه اپل استفاده می‌کند اما زوم ۳ گانه و توانایی فوکوس بهینه شده را دارد. همچنین به قابلیت عکسبرداری پرتره مجهز شده است. برای دیدن عملکرد واقعی و مقایسه این مدل با محصول اپل، باید تا زمان عرضه در بازار منتظر بمانیم.

رویکرد ال‌جی

شاید بسیاری از این موضوع آگاه نباشند که قبل معرفی آیفون ۷، ال‌جی دوربین دوگانه را در  G5 به کار برده بود اما ال‌جی G5 در بازار با شکست روبرو شد. به هرحال این کمپانی ایده دوربین دوگانه را رها نکرده و نمونه بهینه آن را با سنسور ارتقا یافته در  پرچمدار آینده‌اش، G6 به کار برده است. رویکرد ال‌جی در مدیریت دوربین دوگانه دقیقا برعکس اپل است.

اپل از مجموعه دوربین‌های خود برای زوم کردن و دیدن فاصله طولی بیشتر استفاده می‌کند اما ال‌جی برای ثبت تصاویر عریض و دیدن فاصله عرضی بیشتر؛ به عبارت دیگر دوربین اپل تله و دوربین ال‌جی واید محسوب می‌شود. در واقع این روش تاکنون به صورت گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است اما انتظار می‌رود ال‌جی G6 این معادله را تغییر داده و فروش خوبی داشته باشد. البته برخی از کاربران هم ممکن است از نتایج این راهکار راضی نباشند چون میدان دید وسیع‌تر موجب تحریف عکس بخصوص در حاشیه‌ها می‌شود.

رویکرد هواوی

ایده‌ای که در تعدادی از پرچمداران هواوی از جمله P10 به کار رفته است از نظر تکنیکی یکی از پیچیده‌ترین روش‌ها برای استفاده از دوربین دوگانه است. در این روش یکی از دوربین‌ها فقط تصاویر سیاه و سفید ثبت می‌کند، به این ترتیب حساسیت دوربین به نور افزایش می‌یابد و تصاویر بهتری در نور کم به دست می‌آید. یک مزیت دیگر این راهکار این است که سنسور تک رنگ، عکس‌های سیاه و سفید به مراتب بهتری از سنسورهای رنگی ثبت می‌کند و این موضوع برای علاقه‌مندان تصاویر سیاه و سفید جالب خواهد بود.

متاسفانه در بررسی P9 – که تکنولوژی مشابه P10 دارد-  متوجه شدیم که ویدیوها با افت کیفیت مواجه شده‌اند در حالی که کیفیت عکس‌ها همچنان عالی بودند. هرچند که هواوی پیشگام به کارگیری این رویکرد خاص است، حالا تنها استفاده کننده از آن نیست. در ماه سپتامبر گذشته کمپانی Qualcomm از یک تکنولوژی به نام Clear Sight رونمایی کرد که جنبه دیگری از همین رویکرد است اما بسیار ارزانتر بوده و به آسانی در دسترس تولیدکنندگان قرار می‌گیرد. شیاومی در Mi 5s Plus از Clear Sight استفاده کرده و به نظر می‌رسد به زودی شاهد گسترش هرچه بیشتر گوشی‌های مجهز به این دوربین باشیم.

گذشته، حال و آینده

هر چند که ایده‌های محبوب و مفید تاکنون حفظ شده و در حال حاضر به کار می‌روند، همیشه این روال اتفاق نمی‌افتد. به عنوان مثال HTC Evo 3D طراحی شده بود تا از دوربین دوگانه خود برای ثبت تصاویر ۳D برجسته استفاده کند و به صفحه نمایش سه بعدی بدون نیاز به عینک مجهز شده بود (مشابه نینتندو ۳DS) اما محبوبیت ۳D در میان مردم دوام نیافت و موجب دست کشیدن از این ایده شد.

یک رویکرد کمتر شناخته شده هم  برای استفاده از دوربین دوگانه وجود دارد که در تلفن میان‌رده honor 6X به کار رفته و مشابه با پرچمداران قدیمی hTC است. در این روش سنسورها سایزهای متفاوتی دارند و سنسور دوم با رزولوشن پایین، فقط به منظور ایجاد افکت‌هایی مانند بوکه به کار می‌رود. این نوع دوربین بیشتر از این که کاربردی باشد به عنوان یک راه ارزان برای سرگرمی و ایجاد تصاویر جالب مورد استفاده قرار می گیرد.

اخیرا  Oppo رویکردی به نام ۵x را معرفی کرد که در تکنولوژی آینده دوربین‌های دوگانه به کار خواهد رفت. این دوربین به دو سنسور مجهز شده اما روش کار متفاوت است.  یکی از سنسورها به یک لنز تله‌فوتو متصل شده و در داخل دستگاه جمع شده است، با این کار امکان زوم اپتیکال ۵ برابر بدون از دست دادن جزئیات وجود دارد و به نظر می‌رسد عملکرد بسیار بهتری نسبت به تکنولوژی‌های فعلی داشته باشد. البته فقط پس از استفاده عملی می‌توان در این مورد قضاوت کرد و ما هم امیدواریم Oppo مدت زیادی ما را در انتظار نگذارد.

یک کاربرد دیگر دوربین دوگانه در پلتفرم واقعیت افزوده تانگوی گوگل مطرح شده است. البته تانگو برای عملکرد درست نیاز به ۳ سنسور یا بیشتر دارد اما به هر حال این ایده هم دقیقا مشابه قبلی‌ها یعنی استفاده از چند سنسور دوربین برای یک هدف واحد است. این پلتفرم هنوز به پایان نرسیده است، هرچند تعدادی از دستگاه‌ها در حال حاضر از تانگو پشتیبانی می‌کنند، ممکن است به زودی همه چیز تغییر کند و مشکلات استفاده از دوربین‌های چندگانه برطرف شود. ما همچنان منتظر آینده هستیم.