موبایل موردنظر در دسترس نیست

هیچ سیم‌کارتی از جمعه ٢٨ مهر دیگر روی موبایل‌ها و تبلت‌های قاچاق کار نمی‌کند. طرحی که یک‌بار دیگر حدود ١١‌سال پیش اجرا شد، اما شکست خورده است. با این وجود گویا حالا ماجرا فرق دارد و رجیستری گوشی، کارشناسی‌شده‌تر و دقیق‌تر اجرا می‌شود. بنا به اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حدود ٩٠‌درصد بازار موبایل ایران مملو از گوشی‌ها و تبلت‌های قاچاق است.

رقم کلانی که سالانه تقریبا ٢‌هزار‌ میلیارد تومان درآمد گمرکی دولت را می‌بلعد و به جیب قاچاقچیان می‌ریزد. رقمی که گفته می‌شود چند برابر بودجه برخی وزارتخانه‌هاست. علاوه بر این، مشتریان ایرانی سال‌هاست با خدمات پس از فروش و گارانتی بیگانه‌اند.

بیشتر برندهای گوشی و تبلت در ایران هیچ‌گونه نمایندگی رسمی ندارند و همین موضوع سبب شده است تا مشتریان ایرانی نه‌تنها گوشی‌های موبایل را گاهی تا چند برابر قیمت بازار جهانی خریداری کنند بلکه از هیچ‌گونه خدماتی برخوردار نباشند. به جز این، بسیاری از گوشی‌های بازار ایران امکان ردیابی ندارند و همین مسأله دست سارقان را باز گذاشته است.

براساس گفته علیرضا صمیمی، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی به «شهروند» درحال حاضر برندهای سامسونگ، هوآوی و ایسوس در ایران نمایندگی رسمی از شرکت مادر دارند و برندهای اچ‌تی‌سی و سونی هم در کش‌وقوس دریافت نمایندگی رسمی هستند. به گفته صمیمی، برندهای اپل، موتورولا و بلک‌بری در ایران نمایندگی رسمی از شرکت مادر ندارند.

حالا پس از دوسال برنامه‌ریزی دوباره قرار است رجیستری در ایران اجرا شود و تنها موبایل‌ها و تبلت‌هایی که مبادی قانونی وارد کشور می‌شوند، شناسه‌شان برای اپراتورها ارسال شود تا به آنها خدمات ارتباطی بدهند. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته است؛ رجیستری شامل گوشی‌های قاچاق قدیمی نمی‌شود و کاربرانی که تا قبل از روز جمعه ٢٨ مهر از گوشی‌های قاچاق استفاده می‌کردند، همچنان می‌توانند از گوشی‌هایشان استفاده کنند.

میزان تشعشات گوشی‌های قاچاق ١٤ برابر استاندارد

براساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز سالانه حدود ١٠ تا ١٢‌میلیون دستگاه موبایل و تبلت در بازار ایران خریدوفروش می‌شود که حدود ٩‌میلیون دستگاه از طریق واردات و حدود یک‌میلیون آن از طریق تولید داخل تأمین می‌شود. از این میان حدود ٩٠‌درصد گوشی‌های خارجی که به بازار کشور وارد می‌شوند، از طریق قاچاق آمده‌اند.

گوشی‌هایی که به گفته حمیدرضا دهقانی‌پور، مدیرکل فناوری ارتباطات و اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ١٤برابر میزان استاندارد نرخ جذب ویژه اشعه دارند که این موضوع بشدت برای سلامتی مصرف‌کنندگان مضر است.

این نکته‌ای است که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده و توضیح می‌دهد؛ گوشی‌های وارداتی باید به صورت سالانه آزمون سلامت شوند و نرخ ویژه جذب اشعه آنها، هرساله اندازه‌گیری شود و براساس استاندارد اجازه واردات آن به کشور داده شود. درحالی‌ که قاچاق کالا امکان نظارت را از دستگاه‌های متولی سلب می‌کنند. گفتنی است؛ استاندارد تشعشعات مضر (SAR) گوشی‌های تلفن‌همراه بین ١,٤ تا ١.٦وات در هر کیلوگرم است.

به‌جز این، اجرای طرح رجیستری ثبت کد رهگیری موبایل و تبلت امکان سرقت موبایل را محدود می‌کند زیرا هر گوشی تلفن ‌همراه با یک شناسه منحصر ‌به آن گوشی معرفی می‌شود و به این ترتیب گوشی تلفن‌ همراه قابل پیگیری و شناسایی است. شناسه‌ای که گفته می‌شود به هیچ عنوان قابل جعل نیست و الگوی پیچیده‌ای برای طراحی آن در نظر گرفته شده است.

نحوه تشخیص گوشی‌های قاچاق

حالا قرار است این حجم سنگین قاچاق موبایل و تبلت کنترل شود. بنا به گفته متولیان اجرای این طرح رجیستری با دو برند آغاز می‌شود و در گام‌های بعدی برندهای بیشتری مشمول این طرح می‌شود.

حمیدرضا دهقانی‌پور، مدیرکل فناوری ارتباطات و اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این‌باره در یک نشست خبری توضیح داده است از ٢٨ مهرماه که طرح رجیستری موبایل آغاز می‌شود، خریداران استعلام کنند و در صورت دریافت پیام «تجهیز شما تأیید می‌شود» اقدام به خرید گوشی تلفن ‌همراه کنند.

نحوه استعلام به این صورت است که مشتری برای خریداری موبایل ابتدا باید کد IMEI پشت گوشی یا باتری را مشاهده کند که البته برخی تجهیزات تلفن ‌همراه این برچسب را ندارند، اما به همراه کد دستوری کد IMEI ارسال می‌شود. کد IMEI را می‌توان با کد دستوری #٠٦#* به دست آورد. کد IMEI باید با کد ثبت‌شده روی جعبه یکسان باشد و شبکه براساس کد دستوری که اعلام می‌شود دستگاه را تشخیص می‌دهد و پیامکی برای آن ارسال می‌شود.

اگر تجهیز هنگام استعلام پاسخ مثبت از شبکه گرفت، آن دستگاه رسمی است و می‌توان آن را خریداری کرد. بنابراین اگر مشتری پیام بگیرد که تجهیز شما تأیید می‌شود، نسبت به خرید اقدام کند و اگر این پیام را دریافت نکرد، خود را با خرید آن گوشی وارد لیست خاکستری نکند، زیرا در صورت خرید فقط یک ماه فرصت استفاده از آن گوشی را دارد و پس از آن دیگر نمی‌تواند از آن گوشی استفاده کند.

حمیدرضا دهقانی‌پور، مدیرکل فناوری ارتباطات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گوید: فرصت یک‌ماهه را به این دلیل ایجاد کرده‌ایم، تا اگر مسافری به کشور وارد می‌شود، بتواند با گوشی تلفن ‌همراه خود از سیم‌کارتش استفاده کند.

البته نکته‌ای که دایم این روزها بر آن تأکید شده، این است که تحت هیچ عنوان مردم نباید هیچ هزینه‌ای برای طرح رجیستری پرداخت کنند و هر فروشنده یا فرد دیگری اگر از آنها پول طلب کرد از پرداخت وجه به او خودداری کنند.

آیفون‌دارها نگران نباشند

اپل حدود ١١‌درصد از بازار ایران را در اختیار دارد. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که این کمپانی آمریکایی هیچ‌گونه نمایندگی رسمی در ایران ندارد و حالا بسیاری نگران هستند که با اجرای طرح رجیستری دیگر نتوانند گوشی‌ها و تبلت‌های اپل را خریداری کنند اما ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز دیروز اعلام کرد: از آن‌جا که برند آیفون در ایران هیچ‌گونه نمایندگی رسمی ندارد و در داخل کشور تولید نمی‌شود، سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان براساس قواعد خود به برخی از شرکت‌ها مجوز واردات گوشی‌های آیفون را داده که بر این اساس، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم این نمایندگی‌ها را به رسمیت می‌شناسد.

براساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ٣٠ شرکت واردکننده برند اپل در کشور وجود دارد.ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز همچنین اعلام کرده است که مردم برای اطلاعات بیشتر می‌توانند از طریق سامانه تلگرامی @hamta_ntsw و اصناف از طریق @hamta_asnaf و بازرگان هم از طریق @hamta_bazarghan در جریان مسائل باشند تا نگرانی در بازار ایجاد نشود. همچنین وزارت ارتباطات و سایر مسئولان ذیربط در طرح رجیستری موبایل نیز این مدل‌های انتخابی را اعلام می‌کنند.