۱۶ روز تا آغاز جام ملت‌های آسیا

به گزارش ورزش سه، جام ملت‌های آسیا معتبرترین رقابت فوتبالی در سطح ملی در این قاره از ۱۵ دی تا ۱۲ بهمن در ۴ شهر و ۸ ورزشگاه کشور امارات برگزار می‌شود. این رقابت‌ها همانند یورو ۲۰۱۶ و فوتبال بازی‌های آسیایی برای نخستین بار با شرکت ۲۴ تیم در شش گروه چهار تیمی برگزار می‌شود. با چنین فرمتی حتی تیم‌های درجه دو و سه آسیایی نیز می‌توانند از طریق قرارگرفتن در جایگاه سوم گروه امید به صعود داشته و با خلق شگفتی در مراحل حذفی برای خود شانسی هر چند ناچیز قائل باشند.

تاکنون سه جام جهانی ۱۹۸۶، ۱۹۹۰ و ۱۹۹۴ نیز با چنین فرمولی برگزار شده که هر سه جزو به یاد ماندنی‌ترین ادوار جام جهانی در خاطر علاقمندان فوتبال هستند. در جذابیت و غیرقابل پیش‌بینی بودن تورنمنت‌های ۲۴ تیمی یادآوری همین نکته بس که پرتغال قهرمان یورو ۲۰۱۶، ایتالیا نایب قهرمان جام جهانی ۱۹۹۴، آرژانتین نایب قهرمان جام جهانی ۱۹۹۰ و بلژیک تیم چهارم جام ۱۹۸۶ جملگی از تیم‌های سوم گروه بودند که شروع چندان پرفروغی در جام نداشتند و در حالی که فاصله چندانی با حذف زودهنگام از جام نداشتند توانستند با خوش‌شانسی به مرحله حذفی صعود کرده و در نهایت با نتیجه‌ای درخشان جام را به پایان برسانند.

اما در آسیا بعد از تجربه‌ی فوتبال بازی‌های آسیایی جاکارتا ۲۰۱۸، این نخستین بار است که تعداد تیم‌ها در جام ملت‌های آسیا (AFC Asian Cup) از ۱۶ تیم به ۲۴ تیم افزایش یافته که به زعم کثیری از کارشناسان به دلیل تعدد تیم‌های ضعیف و بدون شانس می‌تواند منجر به پایین آمدن سطح کیفی مسابقات به ویژه در مرحله گروهی شود. پیش از قرعه‌کشی پیش‌بینی می‌شد حضور امارات میزبان به عنوان تیم رنکینگ ۸۱ فیفا در سید ۱ گروه‌بندی از یک طرف منجر به قرار گرفتن میزبان در گروهی آسان و از طرف دیگر شکل‌گیری حداقل یک گروه سخت در این مسابقات باشد، اما برخلاف پیش‌بینی‌ها در قرعه‌کشی فقط مورد اول یعنی آسان بودن گروه میزبان محقق شد و تعدد تیم‌های درجه سه آسیایی سبب گردید هیچ گروهی سخت‌تر از سایر گروه‌ها در میان این شش گروه نباشد. البته در نگاه اول مطابق جدول زیر چنانچه رنکینگ فیفا را ملاک ارزیابی قرار دهیم شاید بتوان گفت گروه‌های B  و C اندکی سخت‌تر از سایر گروه‌ها باشند اما با ملاحظه گروهC جایی که دو تیم تازه وارد فیلیپین و قرقیزستان حضور دارند متوجه می‌شویم که این ادعا کاملاً مردود است. این دو تیم برای نخستین بار است که به مرحله نهایی جام ملت‌های آسیا صعود کرده‌اند.

همه بازی‌های حساس در روز آخر

نکته مهم دیگری که در نحوه قرعه‌کشی این مسابقات وجود داشته این است که برخلاف جام جهانی و دیگر تورنمنت‌های معتبر اروپا و جهان، جایگاه تیم‌ها در گروه و به تبع آن ترتیب بازی‌های مرحله گروهی قرعه‌کشی نشده و برنامه بازی‌ها به ترتیبی است که دو تیم قدرتمندتر در تمام گروه‌ها (تیم‌های سید یک و دو) در روز سوم و آخر دور گروهی با یکدیگر بازی می‌کنند که حساسیت روز آخر مرحله گروهی را دو چندان کرده و از جذابیت دو دور نخست بازی‌های گروهی می‌کاهد. به عبارت دیگر هیچ یک از بازی‌های رودرروی دو تیم قدرتمندتر گروه‌ها (استرالیا-سوریه، کره جنوبی–چین، ایران-عراق، عربستان-قطر و ژاپن-ازبکستان) در دو دور اول (۱۰ روز اول این مسابقات) انجام نمی‌شود.

۲۴ تیم هر یک متشکل از ۲۳ بازیکن در شش گروه از ۱۵ دی ماه تا ۱۲ بهمن مسابقات خود را برگزار می‌کنند. این بازی‌ها در چهار امیرنشین ابوظبی، دوبی، العین و شارجه در ۸ ورزشگاه برگزار می‌شود.

ورزشگاه‌ها عبارتند از:

استادیوم زاید ابوظبی (Zayed Sports City Stadium)

استادیوم محمد بن زاید ابوظبی (Mohammed bin Zayed Stadium)

استادیوم آل نهیان ابوظبی (Al Nahyan Stadium)

استادیوم مکتوم بن راشد آل مکتوم دوبی (Maktoum bin Rashid Al Maktoum Stadium)

استادیوم آل مکتوم دوبی (Al-Maktoum Stadium)

استادیوم هزاع بن زاید العین (Hazza bin Zayed Stadium)

استادیوم خلیفه بن زاید العین (Khalifa bin Zayed Stadium)

استادیوم شارجه (Sharjah Stadium)

در این ۲۸ روز تا روز پایانی مجموعاً ۵۱ بازی انجام می‌شود. این نخستین بار است که AFC مانند یوفا قید بازی رده‌بندی را زده و از برنامه مسابقات حذف شده است.

کنفدراسیون فوتبال آسیا AFC برای هریک از تیم‌های راه‌یافته به این جام مبلغ دویست هزار دلار جایزه در نظر گرفته است که تیم قهرمان علاوه بر آن ۵ میلیون دلار، تیم نایب قهرمان ۳ میلیون دلار و بازندگان نیمه‌نهایی نیز هر یک، ۱ میلیون دلار پاداش دریافت می‌کنند.

آمار و ارقام تاریخ جام ملت‌های آسیا

ایران صاحب عناوین بیشترین حضور، پرتکرارترین بازی، بهترین گلزن و سریع‌ترین هت‌تریک

امارات ۲۰۱۹ هفدهمین دوره برگزاری جام ملت‌های آسیا از سال ۱۹۵۶ می‌باشد.

تاکنون کشورهای ایران، تایلند، قطر و امارات هر کدام دو دوره از جام را میزبانی کرده‌اند.

آمار کل بازی‌ها و گل‌ها

در تاریخ جام ملت‌های آسیا در شانزده دوره گذشته، ۳۱۹ بازی انجام شده که در این تعداد بازی مجموعاً ۸۵۷ گل به ثمر رسیده است. جام ۸۸ قطر با ۶۷/۱ گل در هر مسابقه کم گل‌ترین و جام ۱۹۵۶ با ۵/۴ گل در هر بازی پرگل‌ترین مسابقات بوده است.

پرتکرارترین بازی

پرتکرارترین بازی تاریخ جام ملت‌های آسیا با احتساب بازی‌های دور مقدماتی، جدال ایران و کره جنوبی بوده که ۹ بار تکرار شده است. سهم ایران ۳ برد (۱۹۹۶، ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶)، کره جنوبی یک برد (۱۹۸۸) و پنج بازی نیز در ۹۰ دقیقه به تساوی رسیده که یک بازی در دور گروهی مرحله مقدماتی بوده (۲۰۰۶) و چهار بازی دیگر در مراحل حذفی به انجام رسیده است. در بازی‌های مراحل حذفی، ایران تنها در یک بازی پیروز شده (فینال ۱۹۷۲) و سه بازی دیگر را کره در وقت اضافه یا پنالتی برده است (۲۰۰۰، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱).

پرافتخارترین مربی

کارلوس آلبرتو پریه‌رای برزیلی با دو بار عنوان قهرمانی پرافتخارترین مربی جام ملت‌های آسیاست. او بار اول کویت میزبان را در سال ۱۹۸۰ به قهرمانی آسیا رساند و در سال ۱۹۹۶ در امارات توانست این عنوان را با تیم ملی فوتبال عربستان تکرار کند. ژوروان ویه‌را (عراق ۲۰۰۷) و زیکو (ژاپن ۲۰۰۴) دیگر مربیان برزیلی فاتح جام هستند.

بهترین گلزن

علی دایی با ۱۴ گل زده بهترین گلزن تاریخ مسابقات است.

سریع‌ترین هت‌تریک

علی جباری در سال ۱۹۷۲ سریع‌ترین هت‌تریک تاریخ مسابقات را در ۸ دقیقه مقابل تایلند به ثبت رسانده است.

بیشترین حضور به عنوان بازیکن

۹ بازیکن از جمله مهدی مهدوی کیا و جواد نکونام با ۴ دوره حضور بیشترین حضور در جام ملت‌های آسیا را داشته‌اند. در حال حاضر تمام این ۹ بازیکن از فوتبال خداحافظی کرده‌اند.

عملکرد تیم‌ها در ۵ دوره گذشته

ابوالحسن مدرس‌زاده