بازار متشکل ارزی چگونه کار می کند

پس از متشکل شدن بازار پول و ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی، بانک مرکزی متشکل کردن بازار ارز را در دستور کار خود قرار داده است. برهمین اساس بزودی بازار متشکل ارزی کار خود را به عنوان یکی از بخش‌های اصلی این بازار آغاز می‌کند.در سال‌های اخیر بازار ارز آزاد ایران تحت تأثیر بازار و نرخ کشورهای منطقه از جمله امارات، عراق و افغانستان قرار داشته است. این درحالی است که بازارساز (بانک مرکزی) با ابزاری که دراختیار دارد تلاش کرده است تا این نقش‌آفرینی را به داخل مرزها بازگرداند.درکنار سامانه نیما که ارز حاصل از صادرات را به متقاضیان واردات می‌فروشد، یکی از مهم‌ترین بخش‌های بازار ارز، بازار متشکل ارزی است.

درهمین راستا فرهاد دژپسند وزیر اموراقتصادی و دارایی نیز از آغاز به کار فعالیت این بازار طی هفته جاری خبر داده است.به گزارش خانه ملت، به گفته وی فعالیت این بازار تأثیر مثبتی در بازار ارز  به زودی بر جای می‌گذارد. دژپسند، با اشاره به اطلاعیه بانک مرکزی درباره تشکیل بازار متشکل ارزی، گفت: انشاء‌الله قیمت واقعی دلار نیز در این بازار کشف می‌شود.مدیرعامل بازار متشکل ارزی درگفت‌و‌گو با «ایران» جزئیات مکانیزم و کارکرد این بازار را تشریح کرد. محمود شکسته‌بند با اشاره به این که ثبت این شرکت نهایی شده است، گفت: هم‌اکنون طراحی سیستم‌های این بازار انجام شده است و طی روزهای آینده فعالیت رسمی این بازار آغاز خواهد شد.

وی درباره زمان دقیق راه‌اندازی این بازار توضیح داد: تمام همکاران این بازار به صورت شبانه‌روزی درحال آماده کردن زیرساخت‌های مورد نیاز هستند و تمام تلاش این است که در هفته جاری راه‌اندازی صورت گیرد. با این حال پیش از راه‌اندازی رسمی این بازار باید چند روز به صورت پایلوت و آزمایشی فعالیت کند.

هدف کشف نرخ واقعی

مدیرعامل بازار مشتکل ارزی در پاسخ به این پرسش که هدف اصلی این بازار چیست اظهارکرد: هدف اصلی این شرکت کشف نرخ واقعی ارز است.

وی توضیح داد: در ماه‌های اخیر نرخ‌های غیرواقعی در کانال‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود که فاصله زیادی تا واقعیت دارد.

برهمین اساس با راه‌اندازی این بازار می‌توان قیمت واقعی ارز را کشف کرد تا بازار ارز بر مبنای این نرخ حرکت کند.به گفته وی هدف دیگر این بازار ایجاد شفافیت و امنیت در بازار ارز است به‌طوری که دراین بازار خریدار و فروشنده با خیال راحت اقدام به خرید و فروش می‌کنند.

وی تأکید کرد: راه‌اندازی این بازار باعث می‌شود تا نرخ معاملات عمده ارز در کشور یکسان شود. این درحالی است که نرخ‌های عمده بر روی نرخ ارز خرد نیز تأثیر‌گذار است.

اعلام نرخ‌های مختلف آنلاین

شکسته‌بند اضافه کرد: در این بازار تنها یک نرخ واحد از ارز اعلام نمی‌شود بلکه نرخ‌های مختلفی اعلام می‌شود که این قیمت‌ها می‌تواند میانگین وزنی، لحظه‌ای و... باشد.

 بنابراین روزانه چندین نرخ مختلف از ارزهای پذیرفته شده در بازار اعلام می‌شود تا فعالان بازار بر اساس نیاز خود از این نرخ‌ها استفاده کنند.

گام اول؛یورو و دلار

مدیرعامل بازار متشکل ارزی درباره ارزهایی که دراین بازار مبادله می‌شود گفت: براساس برنامه‌ریزی‌ها در فاز نخست دو ارز دلار و یورو مبادله می‌شود و در فازهای بعدی سایر ارزهای عمده بازار هم می‌تواند به این بازار وارد شود. براساس گفته‌های این مقام مسئول دراین بازار تنها معاملات عمده صورت می‌گیرد.

خرید و فروش ارز خرد به روش سابق

وی ادامه داد: همانگونه که اشاره شد این بازار مختص به معاملات عمده ارزی است بنابراین معاملات خرد به روش گذشته صورت می‌گیرد. به معنای دیگر مردم برای تأمین نیازهای خرد نیازی به ورود به این بازارندارند و همچون سابق می‌توانند از طریق صرافی‌ها و در قالب دستورالعمل‌های بانک مرکزی اقدام به خرید و فروش ارز کنند.

تمام صرافی‌ها و بانک‌ها در بازار متشکل

طبق گفته‌های این مقام مسئول تمام صرافی‌های مجاز، صرافی‌های بانکی و بانک‌های کشور در این بازار حضور دارند و فعالیت می‌کنند. با راه‌اندازی این بازار این بازیگران معاملات عمده خود را از طریق این بازار انجام می‌دهند.

ارتباط با سامانه نیما

شکسته‌بند تأکید کرد: هم‌اکنون بازار متشکل ارزی ارتباطی با سامانه نیما که در آن صادرکنندگان و واردکنندگان اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند ندارد ولی در فازهای بعدی ممکن است این ارتباط شکل بگیرد.

اطلاعات تکمیلی

بازیگران اصلی بازار متشکل ارزی، صرافی‌های مجاز، بانک‌ها و صرافی‌های بانک‌ها هستند؛ تمام بازیگران موظف به معرفی حساب ارزی به بانک مرکزی هستند. صرافی‌هایی که در این بازار خرید و فروش عمده را انجام می‌دهند باید یک درصد بالاتر از نرخ بازار متشکل، نیازهای خُرد ارزی را براساس فهرست مصارف ۲۴ گانه پوشش دهند.

همزمان با آغاز به کار بازار متشکل ارزی، نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد و در پایان هر روز نیز براساس میانگین قیمت ارز در همان روز، نرخ پایه ارز برای روز بعد تعیین می‌شود. بناست نرخ‌های معاملاتی در این بازار آنلاین برای اطلاع مردم نمایش داده شود.

قیمت ارز در این بازار، براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود؛ این بازار، امنیتی به بازیگران می‌دهد که براساس آن، وجوه بین خریدار و فروشنده به صورت ضمانت یافته رد و بدل می‌شود.صرافی‌های عمده فروش در بازار متشکل ارزی می‌توانند ارز خود را عرضه نمایند؛ در سایت این بازار فقط مبلغ و قیمت نمایش داده خواهد شد. سامانه بازار به گونه‌ای طراحی شده است که پایین‌ترین قیمت فروش را در بالاترین سطح نمایش قرار می‌دهد و در عین حال، بالاترین قیمت خرید را در بالاترین سطح نمایش می‌دهد. برهمین اساس قیمت‌ها به صورت آنلاین در سیستم مَچ می‌شود و کشف نرخ صورت می‌گیرد.راهکار بانک مرکزی برای جلوگیری از ثبت نرخ‌های کاذب در این بازار تدوین آیین‌نامه معاملاتی از سوی بازیگران اصلی است؛ در آیین‌نامه به هیأت مدیره بازار متشکل اجازه داده می‌شود نرخ را براساس کلوز آخر وقت روز قبل با نوسان ۵ درصد تعیین کند.