قدیمی‌ترین موزه‌های آفریقا؛ از خانه بردگان تا جنبش ضد آپارتاید/ تصاویر

به گزارش فارس، در قاره آفریقا موزه‌های بسیاری فعال هستند، اما قدیمی‌ترین آن‌ها را در آفریقای جنوبی می‌توان یافت. به عنوان نمونه، «موزه ایزیکو» در کیپ‌تاون (پایتخت آفریقای جنوبی) ۱۹۶ سال قدمت دارد.

ایزیکو در زبان محلی به معنای «کوره» است، این موزه توسط لُرد چارلز سامرست (سیاستمدار انگلیسی در قرن نوزدهم) ساخته شد. 

این موزه در چهار سطح سازمان یافته است و نمایشگاه‌های مختلفی از هنر سنگ تا فسیل، حیوانات دریایی و شهاب‌سنگ‌ها را شامل می‌شود. در واقع، در این موزه بیش از ۱.۵ میلیون نمونه ـ ازجانورشناسی و دیرینه‌شناسی تا مردم‌شناسی ـ وجود دارد.

یکی از بخش‌های جذاب این موزه، بخش مربوط به «بوشمن»هاست. آن‌ها قبایل شکارچی و صحرانشین در جنوب قاره آفریقا هستند. در سال‌های ۱۹۰۷ تا ۱۹۲۴، لوئیس پرینگویی مدیر وقت موزه یک پروژه قالب‌گیری و ساخت مدل از بوشمن‌ها را آغاز کرد و در آن ۶۸ ماکت از نژاد خالص بوشمن‌ها قالب‌گیری و تهیه شد. البته که این شیوه برای بوشمن‌های شرکت‌کننده در این طرح تحقیرآمیز و دردناک بود.

ساختمان کنونی موزه ایزیکو در ۴ سطح دسته‌بندی شده است: طبقه همکف شامل انسان‌های آفریقایی از گذشته تا حال و مصنوعات ساخته‌شده توسط آن‌هاست. همچنین دنیای زیر آب هم در معرض تماشاست.

سطح اول به دنیای کوسه‌ها، کهکشان و شهاب‌سنگ‌ها اختصاص دارد. سطح دوم به پستانداران، شگفتی‌ها طبیعت، دانش بومی آفریقایی‌ها در استفاده از منابع طبیعی و کانی‌ها اختصاص یافته است. در سطح سوم هم فسیل‌هایی از ۲۵۰ میلیون‌ سال قبل و استخوان‌های سنگی یافت‌شده در آفریقای جنوبی قرار دارد.

* موزه آلبانی، دومین موزه قدیمی آفریقای جنوبی

موزه آلبانی آفریقای جنوبی در گراهامس تاون در آفریقای جنوبی واقع شده، و وابسته به دانشگاه رودز است و قدمت آن به سال ۱۸۵۵ بازمی‌گردد. این موزه دومین موزه قدیمی آفریقای جنوبی به شمار می‌رود.

مجموعه‌های تاریخ طبیعی و زمین‌شناسی انجمن ادبی، علمی و پزشکی استان شرقی به عنوان هسته اصلی آن استفاده شده است. این گیاهخانه توسط موسسه ملی تنوع زیستی آفریقای جنوبی اداره می‌شود و دارای گونه‌هایی از گیاهان است که تاریخ آن به سال ۱۸۱۲ باز می‌گردد. این مجموعه شامل گیاهان جمع‌آوری شده توسط ویلیام جان بورچل و مجموعه‌ای از ۲۴۰ نمونه اهدا شده توسط کنستانس جورجینا آدامزدر سال ۱۹۱۹ و همچنین نمونه های زمین شناسی جمع آوری شده توسط اندرو گیدس بِین و دبلیو. جی. آترستون است.

در موزه آلبانی، مجموعه بزرگی از فسیل‌های مهره‌داران و نرم‌تنان آفریقای جنوبی و ابزارهای سنگی کهنه است که توسط توماس هولدن بووکر (۱۸۰۸-۱۸۸۵) در نزدیکی رودخانه گریت فیش کشف شده است. این موزه در حال حاضر در هفت ساختمان موزه علوم طبیعی، موزه تاریخ، موزه رصدخانه، فورت سلویین، زندان نظامی قدیمی پرووست، طاق دروستی و خانه کشیش پیر گسترش یافته است.

اولین مدیر موزه بی. جِی. گلانویل بود که در بین سال‌های ۱۸۵۵ و ۱۸۸۲، به صورت افتخاری فعالیت کرد. سپس کمک مالی کمی ارائه شد و این سمت به مری گلانویل رسید. در سال ۱۸۸۸، اس. ماندی، به صورت موقت، این مسئولیت را به عهده گرفت و در سال ۱۸۸۹، سلمار شونلند جایگزین او شد. تا سال ۱۹۱۰، شونلند به کار خود ادامه داد. پس از آن، مسئولیت خود را بر عهده جان هیویت گذاشت که برای مدت زمانی بسیار طولانی، از سال ۱۹۱۰ تا سال ۱۹۵۸، موزه را اداره می‌کرد.

* موزه بردگان

خانه‌ بردگان یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌ها در کیپ‌تاون است که در گذشته از آن برای اسکان برده‌های شرکت هند شرقی هلند، بین سال‌های ۱۶۷۹ تا ۱۸۱۱، استفاده می‌شد. پس از سال ۱۸۱۱، این ساختمان مورد مرمت قرار گرفت و تبدیل به دفاتر اداری دولتی شد. خانه‌ بردگان در سال ۱۹۶۰ با تغییر کاربری در نهایت به‌عنوان موزه مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

امروزه موزه بردگان، تاریخ برده‌داری در آفریقای جنوبی و همچنین موضوعات حقوق بشری را از طریق نمایشگاه‌های دائمی و موقتی مورد بررسی قرار می‌دهد.

* موزه آپارتاید در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی

موزه آپارتاید در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی اگر چه قدمت چندانی ندارد، اما به دلیل اینکه دوران آپارتاید و تاریخ قرن بیستم آفریقای جنوبی را به تصویر می‌کشد، از اهمین بالایی برخوردار است.

این موزه در نوامبر ۲۰۰۱ افتتاح شد و حداقل ۵ بار در سال، رویدادهایی برای گرامیداشت پایان آپارتاید و آغاز دموکراسی چند نژادی برای مردم آفریقای جنوبی در این موزه برگزار می شود.

ستون‌های قانون اساسی اولین بخشی است که بازدیدکنندگان هنگام بازدید از موزه آپارتاید مشاهده می‌کنند. این ستون‌ها که در حیاط موزه واقع شده‌اند، شامل یک ستون برای هر یک از هفت اصل مندرج در قانون اساسی آفریقای جنوبی است: دموکراسی، برابری، صلح، تنوع، مسئولیت، احترام و آزادی.

طبقه بندی نژادی هم یک نقطه ورود و هم نمایشگاهی مجزا است. آپارتاید بر اساس تقسیمات نژادی: بومی، سفید، سیاه و آسیایی تشکیل شده است. اسناد هویتی مورد نیاز نژاد فرد را نشان می‌دهد و اینها در این نمایشگاه مشاهده می‌شوند.

بازدیدکنندگان موزه با استفاده از یکی از دو ورودی سفید و غیر سفید، بر اساس بلیت‌های ورودی که به طور تصادفی توزیع شده‌اند، وارد این موزه می‌شوند. 

نمایشگاه بعدی که در خارج و در مسیر به سمت ساختمان موزه است، سفرها است. این نمایشگاه شامل عکس‌های بزرگی از فرزندان افرادی است که پس از کشف طلا در سال ۱۸۸۶ به ژوهانسبورگ آمدند. تنوع نژادی گسترده‌ای در بین این افراد وجود داشت. آپارتاید برای تفکیک افراد از نژادهای مختلف طراحی شده است. هنگام قدم زدن در این نمایشگاه، با پشت سر این افراد روبرو می شوید، گویی که آنها در همان جهتی که بازدید کننده در حال حرکت است، قدم برمی دارند. با برگشتن به محض عبور از عکس، می توانید شخص را از جلو ببینید.

نمایشگاه تفکیک نژادی،‌اطلاعاتی را در مورد سیاست رسمی جداسازی ارائه می‌دهد که از ویژگی‌های اتحادیه آفریقای جنوبی بود و در سال ۱۹۱۰ شکل گرفت. طبق این سیاست، سیاه پوستان و زنان سفیدپوست مجاز به رأی دادن نبودند. تفکیک نژادی راه را برای آپارتاید هموار کرد.