یک قبیله آفریقایی با پاهای عجیب و غریب اما واقعی!

دوما (Doma) یا وادوما (vaDoma) که تحت عنوان دما (Dema) نیز شناخته می شود، نام قبیله ای در دهکده Kanyemba  در شمال زیمبابوه است. مشاهده اختلال اکتروداکتیلی یا همان اختلال موروثی دست و پا خرچنگی میان برخی از خانواده‌ های این قبیله موجب شهرت آنها شده است! گفته می شود که حداقل ۲۵ درصد از اعضای این قبیله با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند

در اکتروداکتیلی مشکلات اندامی مشاهده می شود که معمولا در آن سه انگشت میانی وجود ندارد و دو انگشت خارجی به سمت داخل چرخانده شده اند. در نتیجه چنین اختلالی این جمعیت به قبیله «دو انگشتی» یا «پای شترمرغ» معروف هستند.

این مشکل یک وضعیت اتوزومال غالب است که به واسطه جهشی منفرد در کروموزوم شماره ۷ ایجاد می شود. گزارش شده که به عقیده قبیله مبتلایان به این بیماری معلول نیستند و حتی به خوبی نیز در جمع آنها پذیرفته می شوند.

در حالی که به نظر می رسد پای شترمرغ بالا رفتن از درخت را برای افراد قبیله تسهیل می کند، این وضعیت به دلیل وجود یک منبع ژنتیکی کوچک در وادوما غالب شده است و از آن جایی که طبق قانون قبیله ازدواج خارج از گروه برای اعضا ممنوع است، به راحتی منتشر می شود. لازم به ذکر است که این جهش ژنتیکی غالب ارثی تنها روی پای یک کودک از هر چهار کودک متولد شده در جمعیت وادوما تاثیر می گذارد.

با توجه به انزوای قبیله، اعضای وادوما به گونه ای به توسعه و حفظ اکتروداکتیلی طی زمان کمک کرده اند و مخزن ژن نسبتا کوچک آنها باعث شده است که شیوع این بیماری بسیار بیشتر از مناطق دیگر باشد. قبیله ای در صحرای کالاهاری نیز تعدادی عضو با اکتروداکتیلی دارد که به گفته متخصصین ممکن است اجداد مشترکی با وادوما داشته باشند.

البته طبق افسانه ای قدیمی اعضای قبیله معتقد هستند که هزاران سال قبل موجوداتی از ستاره شباهنگ برای اولین بار در منظومه شمسی ما ساکن شدند و به زمین فرود آمدند. آنها که شباهت زیادی به پرندگان داشتند با انسان جفت شده و ازدواج کردند!

نوادگان این پیوند ترکیبی یعنی اجداد وادوما، بخش بزرگی از DNA انسان را به ارث می برند، اما در مورد پاها ژنتیک موجودات شباهنگ تاثیر خود را گذاشته است. دو انگشت پا که به سمت یکدیگر چرخیده اند، در انتهای پاها قرار می گیرند. این وضعیت انگشتان به آنها غریزه ای طبیعی برای بالا رفتن از درختان می دهد اما در دویدن یا راه رفتن مشکلات زیادی ایجاد می کند. اعضای گروه به دلیل فرم پاهایشان قادر به پوشیدن کفش نیستند.

هرچند افراد قبیله به چنین افسانه ای اعتقاد دارند، اما علت علمی این اختلال همان جهش رخ داده در کروموزوم شماره ۷ محسوب می شود.