سایت باستان‌شناسی مِتسامور نزدیک روستای تارونیک در استان آرماویرِ ارمنستان واقع است؛ جایی که قدیمی‌ترین اثر سکونتگاه انسانی به هزاره‌ی چهارم پیش از میلاد در عصر مس بازمی‌گردد.
در عصر برنز و اوایل عصر آهن، این سایت به یک مرکز مهم مذهبی و اقتصادی تبدیل شد و به شهری توسعه یافت که معابد و پرستشگاه‌های زیادی داشت و با دیوار‌های دژمانند و غول آسا مستحکم شده بود و اقتصاد پیشرفته‌ای بر پایه‌ی تولیدات وابسته به استخراج و ذوب فلزات داشت.
حفاری‌های کنونی در این سایت منجر به کشف یک اتاقک زیرزمینی با چارچوبی از سنگ‌های بزرگ شد که حاوی بقایای دو اسکلت بود که در سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی در اواخر عصر برنز یعنی حدود ۱۲۰۰-۱۳۰۰ پیش از میلاد از دنیا رفته بودند. این دو اسکلت متعلق به زن و مردی است که احتمالا زن و شوهر بوده‌اند. مسئول گروه کاوش می‌گوید علت مرگ این دو نفر برای ما نامعلوم است. آن‌ها به احتمال زیاد هم‌زمان با هم از دنیا رفته‌اند زیرا هیچ اثری از اینکه مقبره دوباره گشوده شده باشد وجود ندارد.
باستان‌شناسان علاوه بر این بقایا، بیش از صد مهره از جنس طلا و عقیق قرمز از سه گردن‌بند، همین‌طور آویزهایی طلایی، دوازده عدد گلدان سرامیکی کامل و یک کوزۀ لعابی منحصربفرد را در این مقبره کشف کرده‌اند. به اعتقاد باستان‌شناسان این اشیاء ساخت همین منطقه نبوده و در اصل در سوریه و بین‌النهرین ساخته شده بودند.
در این گورستان تاکنون بیش از ۱۰۰ گور دیگر نیز بررسی شده‌اند که چندین مورد آن‌ها در روزگار باستان غارت شده‌اند. به همین دلیل است که این مقبرۀ تازه کشف شده و دست‌نخورده از اهمیت زیادی برخوردار است. مِتسامور یک سایت باستان‌شناسی حفاظت‌شده با ذخائر باستان‌شناسی است. حفاری‌های این ناحیه از سال ۱۹۶۵ آغاز شدند و در این دوران، نمونه‌های دیگری از گردن‌بند‌های طلا و اتصالات طلاکاری‌شده‌ی کمربند با تصاویری از شکار ماده‌شیر‌ها کشف شده است.
- 15
- 3
