کشف تصویر هیولای دریایی در یک مقبرۀ باستانی در فرانسه

در اوایل ژانویه، باستان‌شناسان خبر از کشف چندین یافته‌ی باستان‌شناسی در شهر باستانی فرانسوی-رومی Aquae Nerii در منطقه‌ی آلیه (Allier) دادند. میان این یافته‌های باستان‌شناسی، ۲۱ بلوک ماسه‌سنگی تندیسی هست که قدمت‌شان به قرن یکم و دوم پس از میلاد بازمی‌گردد.

پس از تمیز کردن یکی از این بلوک‌ها، تصویر یک تریتون پدیدار شد؛ یک موجود دریایی افسانه‌ی از ادبیات یونان. همه چیز حاکی از آن بود که این بقایا متعلق به یک مقبره‌ی رومی است. 

همه‌چیز از یک درخواست ساده برای مجوز ساخت و ساز آغاز شد. سایت Neris-Les-Bains در آلیه به خاطر تاریخ باستان‌شناسی خود معروف است، بنابراین حفاری‌های پیشگیرانه به عنوان بخشی از پروژه‌ی توسعه‌ی خصوصی در ماه جولای ۲۰۲۱ توصیه شد. وقتی باستان‌شناسان شروع به حفاری‌های سطحی کردند، از یافتن دیوار‌ها و چندین بلوک ماسه‌سنگی تندیسی شگفت‌زده شدند و آن جا بود که دریافتند با یک زمین پربار سروکار دارند.

منطقۀ Neris-les-Bains حمام‌های وابسته به چشمه آب گرم معروفی دارد و نامش در واقع برگرفته از نریوس (Nerios) است؛ خدای فرانسوی چشمه که در آغاز قرن نخست، رومی‌ها آن را مستعمره‌ی خود کردند. گواه این شهرت، ویرانه‌ها و بقایای زیاد رومی و فرانسوی است که در مجاورت آن پیدا شدند، به ویژه یک آمفی‌تئاتر که از قرن نوزدهم شناخته‌شده است.

این اکتشاف باستان‌شناسان را ترغیب کرد تا به تلاش‌هایشان ادامه دهند. باستان‌شناسان متوجه سنگ‌هایی شدند که زاویه‌دار هستند، طوری که انگار برش داده شدند. از آنجا که این سنگ‌ها در زمین مدفون و هزاران تکه شده بودند، متخصصان به شکل تصادفی شروع به برداشتن آن‌ها کردند.

یک هفته بعد، تیم تحقیقاتی از کشف تزیینات حجاری‌شده روی این سنگ‌ها شگفت‌زده شد. بین این قطعات، یک سنگ نظر متخصصان را به خود جلب کرد و محققان دریافتند این سنگ بخشی از بام است که فقط می‌تواند به یک مقبره تعلق داشته باشد، چون در دوارن رومی، فقط مقبره‌ها سقف مخروطی یا کله‌قندی داشتند.

حین تشخیص اولیه، قطعه‌ای به اندازه‌ی تقریبی ۶۵ سانتی‌متر منقوش به یک مردماهی ریش‌دارِ عضلانی با بازوان گشوده بود. این قطعه که در واقع یک تریتون را به تصویر کشیده است که در اساطیر یونانی و رومی یکی از ایزدان دریا بود. در کنار این تریتون، سر یک اسب نمایان است که حیوان محبوب ایزدان دریا است و پیرامونش گاو‌های نر آبزی و گرازماهی‌های دیگر دیده می‌شود.

اشکال مشابه دیگر روی موزاییک‌ها و سفال‌های متعدد از هرکولانیوم (شهر کوچک رومی) تا اِفِسوس (از شهر‌های ایونیا در آناتولی) و ساختار‌های تدفینی مشابه با اشکال تریتون هم در اوورنی (یکی از ۲۶ ناخیه‌ی فرانسه) شناسایی شده‌اند. با وجود این، خاص بودن این یافته از این جهت است که نخستین نمونه‌ی یافته شده در منطقۀ آلیه است.

به رغم علائم زیادی که نشان می‌داد این قطعات به یک مقبره باستانی تعلق دارند، پرسش‌های خاصی همچنان بدون پاسخ مانده‌اند. برای مثال، مکان بقایا به یک مقبره اشاره نمی‌کند. علاوه بر این، از آنجا که این نوع ساختمان هم در فرانسه به شدت نادر است، انجام تحقیقات بیشتر ضروریست. با این حال، هر اتفاقی که بیافتد، هیولای دریایی از پروژه‌ی ساخت و ساز خصوصی که قرار بود روی این سایت آغاز شود، نجات یافته است.