به گزارش فرادید، این شهر و مناطق اطراف آن در دوره نوسنگی و در عصر مس محل سکونت بوده و این سکونت به طور بی‌وقفه در دوره‌های بعدی نیز ادامه یافته است؛ آکسارا در ادوار مختلف تحت تسلط هیتی‌ها، ایرانی‌ها، یونانی‌ها و رومی‌ها قرار داشته است.
از آنجایی که مسیحیت (که در قرن اول قبل از میلاد در آناتولی گسترش یافت) واکنش شدید مشرکان رومی را برانگیخت، اولین مسیحیان برای محافظت از خودشان در مکان‌های امن‌تری ساکن شدند. همچنین، بسیاری از روحانیون که می‌خواستند زندگی رهبانی در پیش بگیرند، آکسارای و اطراف آن را ترجیح می‌دادند. در این دوره، در کنار ساخت تعداد زیادی شهر زیرزمینی در مرزهای گوزلیورت و گولاغاچ، شیب‌های تند دره‌ها نیز کنده‌کاری شده و کلیساها و خانه‌های درونِ صخره‌ای در آنها ساخته شد.
با شروع لشکرکشی‌های مسلمانان به استانبول و آناتولی که از اواخر قرن هفتم آغاز شد، برخی از مسیحیان به ایهلارا و اطراف درۀ مناستیر کوچ کردند.
در موزه آکسارای، که اولین و تنها بخش مخصوص «مومیایی» در ترکیه را در خود جای داده است، در مجموع ۱۳ مومیایی متشکل از گربه‌ها، نوزادان و انسان‌های بالغ مربوط به قرن‌های ۱۰، ۱۱ و ۱۲ که در حفاری‌های داخل و اطراف آکسارای کشف شده‌اند، به نمایش گذاشته شده است.
این مومیایی‌های نمایش داده شده، در کاوش‌های انجام شده در کلیساهای صخره‌ای درّۀ ایهلارا پیدا شده‌اند. برخی از آنها نیز در ویرانه‌های کلیساهای هزارسالۀ موسوم به چنلی‌کیلیس یافت شدند (تصویر نمایه فضای داخلی این کلیسا را نشان می‌دهد).
یوسف آلتین، مدیر موزه آکسارای، اطلاعاتی در مورد مومیایی‌ها ارائه کرد؛ مومیایی‌هایی که در ویترین‌هایی با سیستم‌های گرمایش و سرمایش ویژه نگهداری می‌شوند.
آلتین گفت: «با داشتن ۱۳ مومیایی در موزه آکسارای، ما تنها موزۀ ترکیه هستیم که بخش مومیایی دارد. در هر یک از موزه‌های آماسیا و نیگده یک مومیایی وجود دارد، اما موزه ما تنها بخشی را دارد که به این شکل در کشور ما به نمایش گذاشته شده است».
به گفتۀ آلتین، از بین این مومیایی‌ها، مومیایی بچه به ویژه کار دشوار و پیچیده‌ای بوده است. زیرا تکنیک مومیایی‌سازی در ترکیه با تکنیک مومیایی‌سازی در مصر متفاوت بوده است.
در این تکنیک، پس از مرگ فرد، اندام‌های داخلی برداشته شده، سپس جسد با لایه‌ای از لعاب موم مذاب پوشانده می‌شود. سپس روی آن را با پارچه و کفن می‌پوشانند. با این وضعیت جسد در زمین دفن می شود و در این شرایط پس از خشک شدن قرن‌ها حفظ می‌شود.
بیشتر اوقات اشیائی مانند گردنبند، چکمه و کفن پیچیده شده به مومیایی‌ها نیز در کنار آنها در موزه به نمایش گذاشته می‌شود.
اما این مومیایی‌ها فقط در مورد انسان صورت نمی‌گرفتند بلکه حیوانات محبوب و مورد علاقه نیز ممکن بود مومیایی شوند. آنطور که آلتین می‌گوید، یکی از مومیایی‌های جالب موزۀ آکسارا متعلق به یک گربه است که قطعا به دلیل علاقه‌ای که صاحبش به آن داشته مومیایی شده و به همین دلیل تا امروز حفظ شده است.
«ما مومیایی دیگری داریم، مومیایی گربه، که به ویژه توجه فرزندان ما را به خود جلب می کند. مومیایی گربه ما با موم پوشانده شده و سپس دفن شده است، احتمالاً به این دلیل که صاحبش آن را دوست داشته. بنابراین، ما نیز آن را در موزه خود به نمایش گذاشته‌ایم».
- 17
- 3
