یافته‌های شگفت‌انگیز در یک روستای ۳ هزارساله؛ از آبگوشت تا شیشه‌های ایرانی

تقریباً ۳۰۰۰ سال پیش، روستایی در کیمبریج‌شایر امروزی در آتش سوخت. با فرار ساکنان، ساختمان‌هایشان سوخت و در بستر رودخانه فرو رفت؛ جایی که خانه‌ها و دارایی‌ها برای هزاران سال حفظ شد و باقی ماند.

به گزارش فرادید؛ اکنون، باستان‌شناسان با حفاری و تجزیه و تحلیل این روستا که امروزه سکونتگاه «ماست‌فارم» نامیده می‌شود، تصویری شگفت‌انگیز و کم‌سابقه از نحوه زندگی مردم در عصر برنز به دست آورده‌اند. این یافته‌ها در یک گزارش دو جلدی توسط موسسه تحقیقات باستان شناسی مک دونالد دانشگاه کمبریج منتشر شده است.

بقایای الوارها و ستون‌های چوبی که پایۀ خانه‌ها بوده‌اند

مایک پارکر پیرسون، باستان‌شناس دانشگاه لندن به سی‌ان‌ان می‌گوید: «آتش‌سوزی ممکن است برای ساکنان فاجعه‌بار بوده باشد، اما این یک موهبت برای باستان‌شناسان بوده است؛ زیرا بقایای این روستا تصویری بی‌نظیر از زندگی در عصر برنز است».

راشل پوپ، باستان‌شناس دانشگاه لیورپول نیز می‌گوید: «این بهترین شواهدی است که تا کنون از رژیم غذایی ماقبل تاریخ و شیوه‌های آشپزی آن دوره به دست آورده‌ایم. در این سایت باستانی به یک معنا انگار ما می‌توانیم از درب خانه‌ای ۳ هزار ساله عبور کنیم و ببینیم زندگی در داخل آن چگونه بوده است.»

سکونتگاه ماست‌فارم در نزدیکی شهر امروزی انگلیسی Whittlesey واقع شده است. یک باستان‌شناس محلی به نام مارتین ردینگ در سال ۱۹۹۹ به طور تصادفی به این مکان برخورد کرد؛ او متوجه شد که کنده‌های چوبی بیرون آمده از کناره یک معدن قدیمی شبیه به سایر آثار عصر برنز است.

یکی از هیجان‌انگیزترین اکتشافات ماست‌فارم یک کاسه حاوی یک وعده غذایی غلیظ و تریت‌شده از آرد گندم مخلوط با چربی‌های حیوانی بود. حتی کاردک چوبی مورد استفاده برای هم زدن محتویات نیز هنوز در داخل کاسه قرار داشت.

کاوش‌ها بین سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۶ انجام شد و کار اصلی بین ژوئیه ۲۰۱۵ تا آگوست ۲۰۱۶ صورت گرفت. محققان دریافتند این مکان در اواسط قرن نهم قبل از میلاد ساخته شده و دو برابر بزرگتر از چیزی بوده که امروز باقی مانده است. بخشی از این روستا در قرن بیستم در اثر فعالیت‌های معدنکاری از بین رفته است.

همه ساکنان این روستا احتمالاً در زمان آتش‌سوزی فرار کرده‌اند، اما آنها باید به سرعت منطقه را ترک کرده باشند، زیرا باستان‌شناسان غذاهای ناتمام را در کاسه‌ها، بقایای حیواناتِ رها شده و سایر دارایی‌ها را در اینجا پیدا کرده‌اند.

ردپاهای انسان‌ها و حیوانات که در گل و لای اطراف روستا به مدت سه هزار سال حفظ شده‌اند

محققان چهار خانه گرد چوبی و یک ساختار مربع‌شکل را کشف کردند که توسط پایه‌هایی چوبی در بالای کانال رودخانه نگه داشته شده بودند و یک حصار منحنی آن‌ها را محصور می‌کرده است. سقف ساختمان‌ها از کاه ساخته شده بود و روی آن از چمن و خشت استفاده شده بود.

مارک نایت، یکی از نویسندگان گزارش و متصدی پروژه در دانشگاه کمبریج، در بیانیه‌ای می‌گوید: «این افراد خانه‌سازان مطمئن و موفقی بودند. آنها طرحی داشتند که برای یک مکان پر از رطوبت و آب به زیبایی کار می‌کرد».

منسوجات از جمله یافته‌های پرشمار در این محوطه ماقبل تاریخی بوده‌اند

گروه کاوش همچنین طیف وسیعی از اموال گوناگون را شناسایی کرد: از جمله بیش از ۱۸۰ کالای الیافی و نساجی، مانند نخ، پارچه و تورهای گره‌دار؛ ۱۶۰ مصنوع چوبی، مانند ظروف و مبلمان؛ ۱۲۰ ظرف سفالی؛ ۹۰ قطعه فلزکاری و حداقل ۸۰ مهرۀ شیشه‌ای.

در حالی که برخی از اشیاء به صورت محلی ساخته شده بودند، برخی دیگر منشا دورتری داشتند، مانند مهره‌های شیشه‌ای که به نظر باستان‌شناسان از ایران آورده شده بودند و یک سطل برنزی که احتمالاً از ایرلند آمده بود.

انواع مهره‌های شیشه‌ای که باستان‌شناسان گمان می‌کنند مسیری طولانی از ایران را طی کرده و به این مکان آورده شده باشند

به نظر می‌رسد که یکی از خانه‌ها به مناطقی مجزا برای فعالیت‌های مختلف تقسیم شده است؛ آشپزخانه در شمال شرقی، فضای خواب در شمال غربی، انبار ابزار در ضلع شرقی و فضایی برای کار نساجی در جنوب شرقی. گوسفندها نیز در قسمت جنوب غربی در داخل خانه نگهداری می‌شدند و هر خانه یک جعبه ابزار با وسایلی از جمله داس، تبر و تیغ داشت. بقایای موجود در کاسه‌ها و کوزه‌ها نشان می‌دهد که این مردم گوشت گوزن با لعاب عسلی و فرنی دانه گندم را با آب گوشت می‌خوردند.

تجزیه و تحلیل نشان داد که دهکده طی یک سال پس از ساخته شدنش دچار آتش‌سوزی شده است زیرا الوار مورد استفاده در ساختمان‌ها نشانه‌های کمی از سایش را نشان می‌دهند.

یک تبر برنزی با دستۀ سوخته در میان بقایا

همانطور که آتش منطقه را سوزانده، همه بقایا در آب گل‌آلود رودخانه‌ای که در زیر آن‌ها جریان داشته فرورفته‌اند. بستر رودخانه که فاقد اکسیژن بوده، مواد را در شرایط خوبی حفظ کرده است. محققان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث آتش‌سوزی روستا شده است.