به درستی که کشور پهناور چین، کشور عجایب دنیای امروزی است. هر سال در هر گوشه از این کشور باستانی، بناها و محوطه هایی تاریخی و بسیار عجیب از دل خاک بیرون می زنند. در انتهای شرقی صحرای سوزان و متروک تاکلاماکان (Taklamaka Desert) و صدها کیلومتر آن طرف تر از اولین سکونتگاه انسانی، بقایایی سنگ قبرهایی چوبی از دل خاک بیرون زده اند که نشانه ای از وجود یک قبرستان ۴ هزار ساله در این منطقه دارند! برای آشنایی با گورستان صحرای تاکلاماکان در چین، با ما همراه شوید.
گورستان ترسناک و دور افتاده صحرای تاکلاماکان، بر بلندای یک تپه ماسه ای بسیار بزرگ قرار گرفته است. چوب هایی که از میان ماسه های این کویر سر برآورده اند، در واقع سنگ قبرهایی هستند که در طول زمان به دلیل باد و طوفان های شن شدید، صدمات زیادی دیده اند. تابستان های بسیار خشک، زمستان های بسیار سرد و وجود شن و ماسه، در طول زمان باعث شده اند تا جنازه هایی که در این قبرستان دفن شده اند، سالم بمانند. به طوری که هنوز هم می توان خطوط چهره و قیافه این افراد را به خوبی تشخصیص داد!
یکی از این اجساد مومیایی شده، “زیبا روی ژیائوهی” (Beauty of Xiaohe) نام دارد. به نظر می رسد که این زن در زمان حیاتش یکی از زیباترین افراد این منطقه بوده است. بدن او بسیار سالم باقی مانده است، به طوری که حتی مژه های فر خورده او هنوز هم مشخص هستند. گورستان صحرای تاکلامان در چین، در اوایل قرن بیست میلادی به وسیله یک شکارچی محلی به نام “Ördek” کشف شده است. این شکارچی بومی، هنگامی که در حال گشت و گذار در منطقه ای از صحرای تاکلاماکان چین بود، ناگهان با منظره عجیب چوب هایی از خاک در آمده و بقایای استخوان ها و اجساد انسانی رو به رو شد. او در این زمان بسیار وحشت زده شد و سریعا کویر را ترک کرد و دیگر به آنجا باز نگشت!
چند دهه بعد، یک کاوشگر و باستان شناس حرفه ای سوئدی به نام “Folke Bergman” در حال مطالعه صحرای تاکلاماکان برای یافتن نشانه هایی از جاده ابریشم بود، که شخصی او را با Ördek آشنا کرد. Ördek قبول کرد که راه گورستان صحرای تاکلاماکان را به او نشان بدهد، ولی به دلیل وحشت زیاد، حاضر نشد تا خودش دوباره به آن مکان باز گردد. برگمن پس از ماه ها تلاش، سرانجام این گورستان را پیدا کرد و نام “گورستان اوردک” را بر آن نهاد.
برگمن در حفاری های خود حدود ۱۲ جنازه را از دل خاک بیرون کشید. او همچنین حدود ۲۰۰ اثر باستانی را از این منطقه کشف کرد. او یافته ها و نتایج مطالعات و حفاری هایش را به طور دقیق در کتابی با عنوان تحقیقات باستان شناسی در سینکیانگ مخصوصا منطقه لوپنور (Archaeological Researches in Sinkiang Especially the Lop-nor Region) منتشر کرد. اگر شما هم می خواهید، می توانید نسخه دیجیتالی این کتاب را به طور آنلاین از اینترنت دانلود کنید. یکی از مواردی که توجه برگمن را به خود جلب کرد، شکل عجیب و غریب تابوت های این قبرستان بود که شبیه به قایق هایی واژگون شده بودند.
طبق گفته های برگمن، پس از اینکه این اجساد در این تابوت های عجیب قرار داده می شدند، روی این تابوت ها را با چرم خالص گاو می پوشاندند و آن ها را به همراه سبدهایی پر از گندم و سایر دانه های خوراکی در دل ماسه های کویر دفن می کردند. بعد از دفن کردن اجساد، آن ها سنگ قبرهایی چوبی را برای شناسایی قبور درون ماسه ها قرار می دادند. کل این سایت باستانی، با چوب هایی به اشکال عجیب و غریب پر شده است.
دومین حفاری در گورستان صحرای تاکلاماکان
این قبرستان تقریبا تا سال ۲۰۰۰ میلادی به فراموشی سپرده شد، تا اینکه دوباره گروهی از باستان شناسان چینی به این منطقه سفر کردند. آن ها متوجه شدند که کشف برگمن، بسیار بزرگتر و ارزشمندتر از چیزیست که تصورش را می کردند. آن ها صدها جسد باستانی را از لایه های مختلف زمین به بیرون کشیدند، اجسادی که به عنوان سالم ترین مومیایی های کشف شده در منطقه Tarim Basin چین شناخته می شوند. به گفته باستان شناسان چینی، تا به حال در هیچ سایت باستانی در دنیا، این حجم از اجساد سالم و مومیایی شده کشف نشده اند. این دانشمندان در حفاری های خود همچنین مجسمه های چوبی کوچک و بزرگ به شکل انسان و حیوانات، ماسک های کوچک چوبی و اشیای ارزشمند دیگری هم کشف کردند. خانم ایدلیسی یکی از باستان شناسان این سایت در این رابطه می گوید:
ما با یک فضای خوفناک و مرموز مذهبی طرف هستیم. نمونه مجسمه ها، اجساد و سنگ قبرهای گورستان صحرای تاکلاماکان تا به حال در هیچ کجای دیگر دنیا مشاهده نشده است.
امروزه نام این قبرستان را گورستان ژیاوهی (Xiaohe Cemetery) گذاشته اند. البته باستان ترجیح می دهند که آن را به خاطر وجود یک رودخانه خشک شده در مجاورتش، قبرستان رودخانه کوچک بنامند. یکی از ویژگی های جالب توجه این قبرستان این است که با اینکه گورستان صحرای تاکلاماکان در چین قرار دارد، ولی جنازه هایی که در آن دفن شده اند، بیشتر شبیه به افراد اروپایی هستند که موهایی قهوه ای دارند. آزمایش این مومیایی ها نشان داد که نسل مادران این اجساد به مردم چین باز می گردد، در حالی که پدران آن ها افرادی از نژاد اروپایی بوده اند. دانشمندان معتقدند که جمعیتی از اروپا و سیبری، در حدود ۴ هزار سال قبل با مردمانی از شرق آسیا ازدواج کرده اند.
به نظر می رسد که این افراد مجبور شده اند تا در این صحرای بی آب و علف که در حدود ۴۰۰ قبل از میلاد خشک شده است، تا آخر عمر زندگی کنند. امروزه گورستان صحرای تاکلاماکان یکی از خوفناک ترین جاذبه های گردشگری چین شناخته می شود و گردشگران بسیاری برای تماشای آن راهی صحرای بی آب و علف تاکلاماکان می شوند.
- 31
- 8