پیدا شدن خزنده پرنده غول‌پیکر؛ «اژد‌های یخ‌زده از باد شمال»

اگر طرفدار سریال «بازی تاج و تخت» باشید، حتماً اسم یک خزنده پرنده که به تازگی کشف شده است برایتان آشنا به نظر می‌رسد؛ «کرایودراکون بورِآ»، که قبلاً یکی از انواعِ پتروسور شناخته می‌شد، یکی از بزرگترین حیوانات با قابلیت پرواز بوده است که تا به امروز در زمین زیسته.

نام این حیوان به معنی «اژد‌های یخ‌زده از باد شمال» است و ۷۷ میلیون سال قبل بر فراز آمریکای شمالی پرواز می‌کرده. نه، این حیوان قطعاً یک اژد‌ها نبوده و شواهدی برای اثبات اینکه - مانند ویسریون در بازی تاج و تخت - از دهانش بازدمِ آبی خارج می‌شده، وجود ندارد. اما خزنده پرنده غول‌پیکر بال‌هایی به پهنای بیش از ۱۰ متر و وزنی بیش از ۲۵۰ کیلوگرم داشته است. محققان اندازه این حیوان را با هواپیمای جتِ سسنا برابر دانسته‌اند.

فسیلِ کرایودراکون بُرِآ، از گروه اَزدارکیدها، که اغلب به غلط از آن‌ها به نام «پتروداکتیل» یاد می‌شود، ۳۰ سال قبل در پارک دایناسورواقع در آلبرتای کانادا، که به عنوان میراث فرهنگی جهانی توسط یونسکو ثبت شده و تاکنون فسیل‌های دایناسور ارزشمندی از آن استخراج شده، کشف شد؛ اما در آن زمان دیرینه‌شناسان گمان می‌کردند این بقایا متعلق به یک گونه به نام کِئتزالکوتلوس است که در تگزاس کشف شده بود.

اما نتیجه مطالعاتی که در دانشگاه کوئین مری در لندن انجام و در مجله Journal of Vertebrate Paleontology منتشر شده است، نشان می‌دهد این بقایا متعلق به یک گونه جدید است

دکتر دیوید هان، نویسنده اصلی این مقاله، گفت: «این کشف بسیار هیجان‌انگیز است؛ ما می‌دانستیم این حیوان اینجا است؛ اکنون می‌دانیم که این جانور نوعی آزدارکید است و می‌توانیم برایش نام انتخاب کنیم.»

بقایای این جانور شامل اسکلت بخشی از بال‌ها، ساق پا، گردن و دنده است. اسکلت اصلی متعلق به یک حیوان جوان با پهنای بال نزدیک به ۵ متر است، اما یک استخوان بزرگ گردن نیز پیدا شده که گمان می‌رود متعلق به یک حیوان بالغ با پهنای بال نزدیک به ۱۰ متر است. این خزندگان بالدار همه‌چیز خوار بودند و از حیوانات کوچکتر از خود مثل مارمولک‌ها، پستانداران و حتی بچه دایناسور‌های تغذیه می‌کردند.

ازدارکید‌ها حیواناتی بودند که علی‌رغم توانایی پرواز کردن بر فراز اقیانوس‌ها برای زیستن در یک محیط بسته سازگار شده بودند و بیشتر از آنکه پرواز کنند، راه می‌رفتند. با اینکه این گونه غول‌پیکر بود و در شمال و جنوب آمریکا، آسیا، آفریقا و اروپا پراکنده شده بود، باقی‌مانده‌های اندکی از آن پیدا شده است.

هان می‌گوید: با اینکه نام این خزنده پرنده از سرمای سخت آلبرتا که بسیار سوزناک، اما زیباست گرفته شده است، اما محیطی که این دایناسور در آن زمان در آن می‌زیست با آب و هوای کنونی آلبرتا کاملاً متفاوت بود و هوایی معتدل و مدیترانه‌ای داشت که انواعی از پرندگان، لاک‌پشت‌ها، مارمولک‌ها و پستانداران کوچک در آن می‌زیستند.

عاطفه رضوان‌نیا