یک مطالعه جدید نشان می دهد که دهانه های بیضوی نادری که روی دو قمر زحل موسوم به "تتیس" و "دیون" مشاهده شده اند، سرنخ های جدیدی را در مورد سن و شکل گیری این قمرها به دست می دهند.
به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، محققان موسسه تحقیقات ساوث وست (SwRI) با استفاده از داده های مأموریت"کاسینی" ناسا، دهانه های بیضوی قمرهای "تتیس" (Tethys) و "دیون" (Dione) را اندازه‌گیری کردند.
طبق بیانیه محققان، در حالیکه دهانه های دایره ای، وقایعی نسبتاً رایج هستند و در شرایط برخوردهای اجرام مختلف آسمانی با سیارات و قمرها شکل می گیرند، دهانه های بیضوی نادر هستند و اعتقاد بر این است که از برخوردهای آهسته و کم عمق تشکیل می شوند.
"سیرا فرگوسن" نویسنده ارشد این مطالعه و محقق فوق دکتری در مؤسسه تحقیقات ساوث وست می گوید: هدف کار ما پاسخ دادن به این سوال است که این قمرها چند ساله هستند. برای پاسخ به این سوال، من و همکارانم حفره های بیضی شکل روی سطح این قمرها را نقشه برداری کردیم تا اندازه، جهت و موقعیت آن ها را تعیین کنیم.
شکل و جهت این دهانه های بیضوی نشان دهنده مسیر اجرامی است که ممکن است "تتیس" و "دیون" را تحت تاثیر قرار داده باشند. درک جهتی که تأثیرگذارهای احتمالی امکان دارد از آن جهت آمده باشند، به نوبه خود به محققان اجازه داد تا سن این دو قمر را تخمین بزنند.
محققان در "دیون" که چهارمین قمر بزرگ زحل است، الگویی را در میان دهانه های بیضوی واقع در امتداد استوای آن مشاهده کردند. بنظر میرسد این دهانه ها در جهت شرق به غرب هستند، در حالی که دهانه های نزدیک به قطب های این قمر جهت گیری های تصادفی تری را نشان می دهند.
محققان دهانه های بیضی شکل شرقی- غربی مشابهی را در ناحیه استوای" تتیس" که پنجمین قمر بزرگ زحل (Saturn) است، همراه با جمعیت های مشخصی از دهانه های با عرض جغرافیایی بالا که شبیه دهانه های قمر" تریتون" سیاره" نپتون" هستند، شناسایی کردند که گمان می رود توسط اجرام کشیده شده توسط گرانش عظیم این غول یخی ایجاد شده اند.
به گفته محققان، بنابراین اجرام مشابه امکان دارد باعث ایجاد دهانه های با عرض جغرافیایی بالا شده باشند که در "تتیس" مشاهده شده اند.
"فرگوسن" می گوید: ما در ابتدا این الگو را به عنوان نماینده دو جمعیت برخوردی مجزا که این دهانه ها را ایجاد می کنند، تفسیر کردیم. یک گروه مسوول، ایجاد دهانه های بیضی شکل در استوا بود، در حالی که جمعیت دیگری با تمرکز کمتر ممکن است نماینده ی جمعیت پس زمینه ای منظم برخوردها در اطراف زحل باشند.
به گفته محققان، دهانه های استوایی ممکن است از دیسک های مستقل از زباله هایی که به دور هر قمر می چرخند یا از یک قرص تکه ای که هر دو قمر را تحت تأثیر قرار داده است، تشکیل شده باشند.
این تیم قصد دارد یافته های خود در زحل را با سیارات دیگر مانند اورانوس (Uranus) مقایسه کند تا چگونگی شکل گیری این دهانه ها را تایید کند.
" فرگوسن" افزود: با استفاده از "تریتون" بعنوان راهنما، "تتیس" به طور منطقی می تواند میلیاردها سال عمر داشته باشد. این تخمین سنی بستگی به این دارد که چه مقدار ماده برای برخورد به سطح در چه زمانی در دسترس بوده است.
این تیم برای تائید یافته ها به داده های بیشتری نیاز دارد، ولی تحقیقات جدید میتواند بینشی از شرایط شکل گیری این قمرها ارائه دهد.
"فرگوسن" می گوید: آیا اینجا منظومه ای کاملاً آشفته بوده و مواد از هر طرف به این قمرها برخورد می کردند یا یک سامانه منظم و مرتب وجود داشته است؟ این نخستین گام بسوی دیدگاه جدیدی در تاریخچه دهانه های این قمرها و منشاء و تکامل آنها است.
یافته های این محققان در مجله Earth and Planetary Science Letters منتشر خواهد شد.
- 16
- 4
