ناسا تصاویر تازه ای از تلسکوپ فضایی قدرتمند جیمز وب را منتشر و این بار از یک کهکشان مارپیچی بنفش رنگِ وهم آور رونمایی کرد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه سان، این کهکشان دوردست که توسط ناسا با نام "NGC 628" نامگذاری شده است، دارای رنگ های بنفش و بازوهای غبارآلود بوده و یادآور چیزی از یک فیلم علمی تخیلی است.
تلسکوپ وب این تصویر وحشتناک را در ۱۷ ژوئیه گرفت، قبل از اینکه به زمین انتقال یابد، جایی که در آرشیو باربارا میکولسکی برای تلسکوپ های فضایی (MAST) ثبت شد؛ یک کتابخانه عمومی از تصاویر فضایی که برای همه قابل دسترسی است.
گابریل برامر، ستاره شناس مرکز سحر کیهانی در مؤسسه نیلز بور در دانشگاه کپنهاگ، این تصویر را مشاهده کرد و آنرا در توییتر به اشتراک گذاشت.
در مصاحبه ای با ایندیپندنت، او توضیح داد: «این کهکشانی است که احتمالاً شباهت زيادي به آن چیزی دارد که ما فکر می کنیم راه شیری خودمان شبیه آن است. شما میتوانید تمام این گره های ستارگان منفرد را مشاهده کنید؛ ابرنواخترهای منفرد از بین رفته اند. واقعا آنرا با جزئیات مطالعه کنید.»
دکتر برامر افزود: «نگاه کردن به همین کهکشان از تلسکوپ هابل یا با تلسکوپ های زمینی، منظره ای باشکوه را برای شما به ارمغان نمی آورد. شما ستاره ای آبی را می بینید، ستاره های قرمز را می بینید، بازوهای مارپیچی و خطوط گرد و غبار را می بینید.»
وی توضیح داد که این خطوط گرد و غبار (Dust) به رشته های قهوه ای مایل به قرمز در بازوهای مارپیچی اشاره دارد.
در مادون قرمز وسط، چیزی که در واقع به نوعی می بینید، عکس آن است، جایی که آن غبار دیگر جذب نمی شود. ما در واقع مستقیما خود غباری را مشاهده می کنیم که اکنون می درخشد، زیرا خود غبار در حال انتشار است. ما در واقع تصویری از گاز و غبار در این کهکشان را به جای ستاره ها می بینیم.»
برخی از عمیق ترین و واضح ترین تصاویر فروسرخ (Infrared) از جهان دوری که تا به حال دیده ایم، در هفته گذشته به لطف تلسکوپ جیمز وب، فاش شده اند.
این عکسها به طرفداران فضایی نگاهی به بخش های کوچکی از جهان پر از کهکشان ها، ستارگان و موارد دیگر را داد.
***
آسیب جدی به تلسکوپ «جیمزوب»
روزنامه جهان صنعت نوشت: گزارش جدیدی در خصوص تلسکوپ فضایی «جیمزوب» نشان می دهد که آسیب واردشده به این تلسکوپ در اثر برخورد با یک ریزشهاب سنگ، احتمالا بیشتر از آن چیزی است که پيشتر تصور می شد.
دانشمندان گزارش داده اند که آسیب واردشده به تلسکوپ فضایی «جیمزوب» که طی برخورد با یک ریزشهاب سنگ در اواخر ماه می ۲۰۲۲ پیش آمده بود، امکان دارد بدتر از آن چیزی باشد که پیش تر تصور می شد. گروهی از دانشمندان در مقاله جدیدی که در پی انتشار نخستین تصاویر باورنکردنی« جیمزوب» به چاپ رسید، عملکرد این تلسکوپ فضایی را در مرحله راه اندازی آن تشریح کردند. آنها مشکلاتی را گزارش دادند و خاطرنشان کردند که نمی توان آنها را اصلاح کرد. همچنین، دانشمندان متذکر شدند که این مشکلات، اثر کوچکی بر توان عملیاتی تلسکوپ دارد که هنوز قابل اندازه گیری نیست. این گزارش که در مورد طول عمر پیش بینی شده تلسکوپ« جیمزوب» است، نشان می دهد که در حال حاضر ، بزرگ ترین منبع عدم قطعیت، اثرات بلندمدت برخوردهای ریزشهاب سنگ است که آینه تلسکوپ را به آرامی تخریب می کند. همان طور که پیش تر گزارش شده، آینه ۵/۶ متری وب شامل ۱۸ بخش متشکل از بریلیوم- طلا است.
یکی از آن ها که «C3» نام دارد، بین ۲۳ و ۲۵ می ۲۰۲۲ با ذرات کوچک گرد و غبار برخورد کرد. از زمان پرتاب «جیمزوب»، پنج ریزشهاب سنگ کوچک تر دیگر نیز به آن اصابت کرده اند. مهندسان پیش از پرتاب« جیمزوب»، تقریبا یک برخورد جزئی در هر ماه را پیش بینی کرده بودند. باتوجه به مصرف سوخت، تلسکوپ باید ۲۰ سال در فضا دوام بیاورد اما نویسندگان این گزارش اظهار کردند که دانشمندان مطمئن نیستند ضربات ناشی از ریزشهاب سنگ ها، چه میزان تاثیری بر عملیات «جیمزوب» خواهند داشت.
ریزشهاب سنگ ها، خطر شناخته شده ای برای عملیات فضایی هستند و مواجهه با آنها برای دانشمندان به هیچ وجه تازگی ندارد. «ایستگاه فضایی بین المللی» و« تلسکوپ فضایی هابل» از جمله برنامه های بلندمدتی هستند که به رغم حملات گاه به گاه با سنگ های فضایی، همچنان فعال باقی مانده اند. با وجود این، مدار «وب» در «نقطه لاگرانژی ۲» که حدود ۵/۱ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد، ممکن است خطر را به طور قابل توجهی تغییر دهد.
«توماس زوربوشن»، معاون اداره مأموریت علمی «ناسا»، در توئیتی که پس از برخورد C3 منتشر شد، نوشت: «پس از ارزیابی های اولیه، گروه دریافتند که تلسکوپ هنوز در سطحی عمل می کند که فراتر از همه الزامات ماموریت است.»
با وجود این، گزارش جدیدی نشان می دهد که آسیب به بخش C3 می تواند جدی تر از آن چیزی باشد که در ابتدا تصور می شد. در این گزارش آمده است که از شش برخورد ریزشهاب سنگ که تاکنون از طریق «سنجش جبهه موج» شناسایی شده اند، پنج مورد اثرات ناچیزی داشته اند. در مقابل، ریزشهاب سنگی که در بازه زمانی ۲۲ تا ۲۴ می ۲۰۲۲ به بخش C3 برخورد کرد، باعث تغییر قابل توجه و غیرقابل اصلاحی در شکل کلی آن بخش شد. علاوه بر این ، این گزارش نشان می دهد که این رویداد، بیشتر از انتظارات پیشین در مورد آسیب ناشی از یک ریزشهاب سنگ بوده و به آغاز تحقیقات و مدل سازی بیشتر توسط گروه پروژه «جیمزوب» انجامیده است.
اگرچه ممکن است «جیمزوب» برای ۲۰ سال دوام داشته باشد که یک دهه بیشتر از آن چیزی است که پیش تر انتظار می رفت ولی مهندسانی که «جیمزوب» را طراحی کرده اند، می دانند که آینه ها و سپر خورشیدی آن بطور اجتناب ناپذیری ممکن است در اثر برخورد با ریزشهاب سنگ ها به آرامی تخریب شوند. همچنین انتظار می رود که آشکارسازهای« جیمزوب» به تدریج توسط ذرات باردار آسیب ببینند؛ این در حالی است که امکان دارد سپر خورشیدی و عایق پنج لایه آن نیز در اثر هوازدگی فضا به فرسایش دچار شوند. از آنجا که آینه «جیمزوب» در معرض برخورد با ریزشهاب سنگ های فضایی قرار می گیرد، اجتناب از آنها برای این تلسکوپ دشوار است. این گزارش می گوید که هر فضاپیمایی ناگزیر با ریزشهاب سنگ ها مواجه می شود. این موضوع میتواند شش تغییر شکل موضعی روی سطح آینه اصلی را توجیه کند که به برخورد ریزشهاب ها نسبت داده می شود. آیا برخورد C3 اتفاقی بود؟ در این گزارش آمده است:هنوز مشخص نیست که آیا برخورد ماه می ۲۰۲۲ به بخش C3، یک رویداد نادر بود یا اینکه تلسکوپ ممکن است بیشتر از مدل سازی پیش از پرتاب، در معرض آسیب ریزشهاب سنگ ها باشد.
امید میرود که این رویداد فقط یک بار طی چندین سال باشد اما پژوهشگران اکنون قصد دارند جمعیت ریزشهاب سنگ های مجاور «جیمزوب»، چگونگی تاثیر ضربه ها بر آینه های بریلیوم- طلا و چگونگی کاهش حملات بعدی را بررسی کنند. در این گزارش آمده است که یک راه حل ممکن می تواند به حداقل رساندن زمان صرف شده برای جست وجوی جهت حرکت مداری باشد که از نظر آماری، بیشتر در معرض ریزشهاب سنگ ها است.
حافظه داخلی «جیمزوب» فقط ۶۸ گیگابایت است
از سوی دیگر تلسکوپ فضایی «جیمزوب» که جهان را با ارائه تصاویر فوق العاده از کهکشان ها و سیاره های دوردست شگفت زده کرده است ، داده های خود را روی یک حافظه نسبتا کوچک ۶۸ گیگابایتی ذخیره می کند. این حجم برای نگهداری تصاویر یک روز کافی است. اگرچه این حافظه SSD برای یک فناوری به ارزش ۱۰ میلیارد دلار که ساخت آن ۳۰ سال طول کشید، تقریبا بسیار کوچک به نظر می رسد اما گزارش جدیدی نشان می دهد که« ناسا» دلایل خوبی برای انتخاب این نوع سخت افزار داشته است. بسته به مشاهداتی که دانشمندان دارند، فقط حدود ۱۲۰ دقیقه طول می کشد تا این حافظه داخلی پر شود.« کارل هانسن»، مهندس سیستم های پرواز در« موسسه علوم تلسکوپ فضایی» گفت: تلسکوپ فضایی «جیمزوب» میتواند داده ها را با سرعت ۲۸ مگابایت در ثانیه به زمین ارسال کند. ی دانستم که خطرات این ماموریت کجاست و می خواستم مطمئن شوم که ما هیچ خطر جدیدی را در پیش نداریم.
این سرعت انتقال داده به این معناست که تمام اطلاعات جدید را می توان در زمانی حدود چهار ساعت و نیم به زمین فرستاد. به رغم این که«جیمزوب»، داده های بسیار بیشتری را نسبت به« تلسکوپ فضایی هابل » جمع آوری می کند؛ ۵۷ گیگابایت در مقابل تنها یک الی دو گیگابایت در هر روز.« هانسن» توضیح داد که« جیمزوب» این کار را روزانه طی دو مرحله تماس چهار ساعته انجام می دهد که هر کدام امکان انتقال ۶/۲۸ گیگابایت اطلاعات علمی را فراهم می کنند. به همین دلیل است که تلسکوپ فقط برای جمع آوری تصاویر به اندازه یک روز، به فضای ذخیره سازی کافی نیاز دارد و نیازی به نگه داشتن آنها در خود تلسکوپ نیست.
همچنین «جیمزوب»، منابع «شبکه فضایی دوردست» را با« کاوشگر خورشیدی پارکر»، کاوشگرهای« وویجر»، مریخ نوردها و سایر فناوری های بزرگ فضایی به اشتراک خواهد گذاشت. شبکه فضایی دوردست شامل سه مجموعه آنتن واقع در مادرید، بارستو و کانبرا است. فراتر از توازن حساس انتقال داده ها در زمان های دقیق و تبادل چنین دستگاه های پیشرفته ای با دیگر ماموریت ها،« جیمزوب» باید با نیروهای طبیعی که بر خطرات می افزایند نیز مقابله کند.« الکس هانتر»، مهندس سیستم های پرواز در «موسسه علوم تلسکوپ فضایی» گفت: انتظار میرود که تا پایان عمر ماموریت ۱۰ ساله «جیمزوب»، به دلیل تشعشعات و فرسودگی در اعماق فضا، این حافظه داخلی به حدود ۶۰ گیگابایت کاهش یابد.
جهان هنوز مجذوب تصاویر تماشایی است که ناسا تولید کرده و دانشمندان طی ماه ها و سال های آینده، اطلاعات بي شماري را از «جیمزوب» در مورد جهان ما بدست خواهند آورد.
ستاره شناسان از «جیمزوب» برای مشاهده جهان فروسرخ، تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و انتشار مقالات علمی در مورد اکتشافات خود استفاده خواهند کرد. «کامالا هریس»، معاون رئیس جمهور آمریکا که سرپرستی «شورای ملی فضایی» را بر عهده دارد، گفت: «جیمزوب» به ما امکان می دهد تا عمیق تر از هر زمان دیگری به فضا نگاه کنیم. این تلسکوپ، آنچه را که ما در مورد جهان خود، منظومه شمسی (Solar System) و احتمالا زندگی می دانیم، افزایش خواهد داد.»
- 18
- 1
