"دان لیند" فضانورد مأموریت شاتل فضایی که به برنامه ریزی اولین پیاده روی بشر روی ماه کمک کرد و برای سفر به فضا ۱۹ سال صبر کرد و تنها یک بار به فضا پرواز کرد، در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، "دان لیند" (Don Lind) فضانورد سابق ناسا که قبل از پرتاب شاتل فضایی به برنامه ریزی نخستین پیاده روی (walking) فضایی بشر روی کره ماه کمک کرد، در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
خانواده او در یک آگهی ترحیم نوشتند: "دان" به «مرد رنسانس» واقعی ایده آلِ "لئوناردو داوینچی" برای مردی که میتواند همه چیز را به خوبی انجام دهد، نزدیک بود.
لیند عضو پنجمین گروه از کارآموزان ناسا در سال ۱۹۶۶ بود که در نهایت موفق شد فضانورد (Astronaut) شود. این کلاس شامل هشت فضانوردی بود که به ماه پرواز کردند و سه تن از آن ها با ماموریت" آپولو" روی ماه قدم گذاشتند.
وی در تاریخ شفاهی ناسا در سال ۲۰۰۵ گفت:برنامه اولیه این بود که ۱۰ فرود بر روی ماه انجام دهیم، "آپولو ۱۱ " تا "آپولو ۲۰" و ما در حال ساخت ماژول های فرماندهی و موشک های "ساترن V" و تمام تجهیزات برای این ۱۰ فرود بودیم. سپس واشنگتن با خرد بی نهایت خود، بودجه ما را کاهش داد. این یک ناامیدی حرفه ای باورنکردنی بود. ولی هیچ گزینه دیگری نداشتیم و مجبور به ادامه دادن بودیم.
بنابراین لیند به جای اینکه خودش به ماه برود، روی برنامه ریزی عملیات فرود روی سطح ماه برای فضانوردانی که این کار را انجام دادند، کار کرد. او لباس‌های فضایی، ابزارها و بسته های علمی را که ماه نوردان آپولو استفاده می کردند، آزمایش کرد.
او در جایی گفته بود: من این را لاف نمی زنم، ولی بیشتر از نیل آرمسترانگ و باز آلدرین می دانستم که قرار بود در ماموریت اول چه کاری انجام دهند و همچنین از پیت کنراد و آل بین در ماموریت دوم.
این دانش باعث شد که در طول هر دو مأموریت فرود روی ماه، یعنی "آپولو ۱۱ " و "آپولو ۱۲" در قسمت کنترل ماموریت جا داشته باشد.
او می گفت: من به سادگی می توانستم جلو بروم، میکروفن را بردارم و با آن ها صحبت کنم.
شانس لیند برای حضور در فضا بیش از یک دهه پس از خروج آخرین فضانورد از ماه به وجود آمد.
خودش می گفت: من یک رکورد ثبت کردم، چون هیچ کس بیش از من منتظر یک پرواز فضایی نبوده است. امیدوارم هیچ کس تجربه من را تکرار نکند. تأخیرهای طولانی وجود داشت و بنابراین بله، ۱۹ سال طول کشید تا من به فضا پرواز کنم.
لیند در ۲۹ آوریل ۱۹۸۵ به عنوان متخصص مأموریت "STS- ۵۱B" در شاتل فضایی "چلنجر" به فضا رفت و با توجه به اینکه دو نفر از شش سرنشین همراه لیند نیز از فضانوردان دوران آپولو بودند، میانگین سنی خدمه آن ماموریت ۴۸.۶ سال بود که مسن ترین خدمه را برای یک مأموریت فضایی آمریکا رقم زدند.
این مأموریت همچنین دومین پرواز ماژول آزمایشگاهی "اسپیس لب" (Spacelab) ساخت اروپا و اولین پروازی بود که مجموعه کاملی از آزمایش های علمی از جمله اولین آزمایش های حیوانی را انجام داد.
لیند در آن زمان به مصاحبه کننده سازمان ناسا گفت: ما دو خزمیمون کوچک و ۲۴ موش آزمایشگاهی همراه داشتیم. خزمیمون ها خیلی سریع با شرایط سازگار شدند، ولی موش های آزمایشگاهی به اندازه میمون ها زرنگ نبودند. آنها همچنین روی میزهای ارتعاشی و اتاق های آکوستیک و چیزهایی از این دست بودند. اما آنها یاد نگرفته بودند که این قرار است مدتی طول بکشد و زمانی که ما وارد ماژول شدیم، آنها به لبه قفس آویزان بودند و بسیار مضطرب به نظر می رسیدند. آنها سرانجام بعد از روز دوم متوجه شدند که اگر لبه قفس را رها کنند، سقوط نمی کنند و احتمالاً از بقیه مأموریت لذت می برند.
ولی خودِ لیند هیچ مشکلی برای تطبیق با زندگی در ریزگرانش نداشت. او می گفت: کاملا از آن لذت بردم. تجربه ی شگفت انگیزی بود.
لیند علاوه بر انجام تحقیقاتی که ناسا برنامه ریزی کرده بود، آزمایش خود را نیز پیشنهاد و انجام داد و اولین عکس های واضح از شفق قطبی را از فضا گرفت. تنها چیزی که او نیاز داشت یک دوربین و سه رول فیلم بود که از قبل در شاتل بود.
لیند با خنده می گفت: این آزمایش تنها ۳۶ دلار برای ناسا هزینه داشت و این ارزان ترین آزمایشی بود که تابحال به فضا رفته است. ما ادعا کردیم که در برنامه فضایی می توانیم به ازای هر دلار هزینه، بیش از هر کس دیگری کارهای علمی انجام دهیم.
او گفت: ما متوجه شدیم که مولفه متفاوتی در مکانیسم ایجاد شفق قطبی وجود دارد که شامل امواج مایکروویو است که قبلا درک نشده بود. بنابراین نظریه پردازان یک عنصر دیگر را در معادله ایجاد نور شفقی اضافه کردند.
لیند و همراهانش تقریباً یک هفته پس از ترک زمین فرود آمدند. در نتیجه، او ۷ روز و ۸ دقیقه و ۴۶ ثانیه را در فضا سپری کرد.
"دان لیند" در تاریخ ۱۸ مه ۱۹۳۰ در میدویل یوتا به دنیا آمد. او مدرک کارشناسی خود را در رشته فیزیک از دانشگاه یوتا در سال ۱۹۵۳ دریافت کرد و سپس در مدرسه افسران نیروی دریایی آمريکا در نیوپورت رود آیلند ثبت نام کرد. وی چهار سال در نیروی دریایی ایالات متحده در سن دیگو و در ناو هواپیمابر USS Hancock خدمت کرد و بیش از ۴۵۰۰ ساعت پرواز داشت.
او بعداز داوطلب شدن به عنوان یک خلبان نیروی دریایی برای گرفتن عکس های از ارتفاع بالا از پرتوهای کیهانی برای دانشگاه کالیفرنیا برکلی، در سال ۱۹۶۴ دکترای خود را در رشته فیزیک هسته ای انرژی بالا از این دانشگاه گرفت و دو سال بعد به عنوان یک کاندیدای فضانوردی انتخاب شد. لیند در مرکز پرواز فضایی گادرد ناسا در گرین بلت مریلند بعنوان فیزیکدان فضایی کار میکرد و ذرات کم انرژی درون مگنتوسفر زمین و فضای میان سیاره ای را مطالعه می کرد.
لیند پس از از دست دادن شانس خود برای پرواز به ماه، برای دو ماموریت به آزمایشگاه مداری "Skylab" آموزش دید که هر دو لغو شدند. او سپس به برنامه ریزی محموله ها برای پروازهای آزمایشی اولیه شاتل فضایی و همچنین به توسعه سیستم کنترل برای سیستم کنترل از راه دور یا بازوی رباتیک Canadarm کمک کرد.
لیند شش ماه پس از بازگشت از فضا، از ناسا بازنشسته شد، در حالیکه قبلاً با درجه فرماندهی در سال ۱۹۶۹ از نیروی دریایی استعفا داده بود.
او گفت: من فکر می کردم در زندگی ام به نقطه ای رسیده ام که اگر قرار است به دانشگاه برگردم، بهتر است همین الان این کار را انجام دهم واگر نه تا آخر عمرم مدیر ناسا خواهم بود.
در نهایت، او تا زمان بازنشستگی خود در سال ۱۹۹۵ بعنوان استاد فیزیک و نجوم به دانشگاه ایالتی یوتا پیوست.
دان لیند برای خدماتش به برنامه فضایی آمريکا مدال خدمات استثنایی ناسا را در سال ۱۹۷۴ و مدال پرواز فضایی ناسا را پس از پرواز در ماموریت چلنجر دریافت کرد.
از دان لیند ۷ فرزند، ۲۲ نوه و ۲۸ نتیجه به یادگار مانده است. همسرش پیش از او در تاریخ ۱۲ ژوئن ۲۰۲۲ درگذشت.
- 16
- 5
