کشف تازه جیمزوب؛ احتمال وجود حیات در سیارات فراخورشیدی رد شد

نتایج بررسی داده‌های اخیر حاصل از مشاهدات تلسکوپ فضایی جیمزوب، احتمال وجود حیات در سیارات فراخورشیدی نزدیک را منتفی می‌کند.

TRAPPIST-۱b یک دنیای سنگی فوق داغ است که تنها ۴۰ سال نوری از ما فاصله دارد. اخترشناسان اخیرا با بررسی داده‌های ارسالی از سوی تلسکوپ فضایی وب دریافتند این سیاره فراخورشیدی فاقد جو است.

این یافته می‌تواند آنچه را ما در مورد شکل گیری سیارات فراخورشیدی می‌دانیم که به دور ستارگان کوتوله قرمز فوق سرد مشابه که به عنوان ستاره‌های M نیز شناخته می‌شوند، تغییر دهد. از آنجا که زندگی همانطور که می‌دانیم برای بقای خود به جو نیاز دارد، این تحقیق می‌تواند پیامد‌هایی برای جستجوی حیات در فراسوی زمین داشته باشد.

TRAPPIST-۱b نزدیک‌ترین سیاره به ستاره میزبان منظومه است، کوتوله‌ای قرمز که تقریبا ۹ درصد جرم خورشید است. یکی از هفت جهانی که بیشتر آن‌ها از نظر اندازه شبیه به جهان‌های سنگی در منظومه شمسی خودمان هستند. دانشمندان معتقدند TRAPPIST-۱b به صورت جزر و مدی قفل است به این معنی که یک طرف همیشه رو به ستاره است به نام سمت روز و یک طرف همیشه رو به طرف مقابل است.

این تیم TRAPPIST-۱b را با استفاده از مشاهدات انجام شده توسط تلسکوپ فضایی وب بین ۸ نوامبر و ۳ دسامبر ۲۰۲۲ مورد مطالعه قرار داد. از آن زمان تاکنون برخی از مشهورترین مناظر کهکشان و همچنین برخی از اولین نور‌های قابل تشخیص را به تصویر کشیده است.

یکی از اهداف علمی اولیه وب، بازجویی از سیارات فراخورشیدی یا جهان‌های فراتر از منظومه شمسی است. در انجام این کار، وب روی کار رصدخانه‌هایی مانند تلسکوپ فضایی کپلر و TESS، ماهواره بررسی سیارات فراخورشیدی در حال عبور، استوار است.

وب که در مورد TRAPPIST-۱b آموزش دیده بود، دریافت که این سیاره بسیار گرم است: دمای هوای آن در روز تقریبا ۴۴۶ درجه فارنهایت است که بیش از دو برابر نقطه جوش آب است. اگر این سیاره دارای جو بود، گرمای روز آن در سراسر سیاره پخش می‌شد. سیاره از یک طرف بسیار گرم و از طرف دیگر سرد است.

تیلور بل، دانشمند سیاره‌شناسی در مرکز تحقیقات ایمز ناسا، در این باره گفت: «این سیاره کمتر از عطارد در منظومه شمسی ما تشعشع دریافت می‌کند، اما جایی بین عطارد و زهره است. گرمای بسیار زیادی دارد. دمایی که ما اندازه‌گیری کردیم، اساسا با سنگی که به تازگی توسط نور خورشید پخته شده است، سازگار است».

TRAPPIST-۱b قبلا توسط تلسکوپ فضایی هابل و اسپیتزر مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس گزارش آژانس فضایی اروپا، اگرچه هر دو رصدخانه دریافتند که جوی وجود ندارد، در عین حال نتوانستند احتمال وجود جوی متراکم‌تر را رد کنند.

وب با استفاده از ابزار مادون قرمز میانی خود (MIRI) توانست احتمال وجود جو را به طور کلی از بین ببرد. TRAPPIST-۱b به ستاره میزبان خود ۱۰۰ برابر نزدیکتر از زمین به خورشید است. از آنجایی که ستاره میزبان آن فعال است، می‌تواند هر اتمسفری را که یک سیاره ایجاد می‌کند، از بین ببرد.

تام گرین، دانشمند سیاره‌شناسی در مرکز تحقیقات ایمز ناسا نیز گفت: TRAPPIST-۱b نزدیک به ستاره است و ۴ برابر انرژی ستاره‌ای دریافت می‌کند که زمین از خورشید دریافت می‌کند. جالب است که بدانیم نزدیک‌ترین سیاره بعدی، TRAPPIST-۱c، اتمسفر دارد، زیرا آن سیاره تقریبا به اندازه زهره گرمایش ستاره‌ای می‌گیرد و زهره جو غلیظی دارد.

گرین افزود: «هیچ اتمسفر غلیظ در سیاره c نمی‌تواند به این معنی باشد که برای سیارات ستاره M سخت است که جو داشته باشند».

سیستم TRAPPIST-۱ در فاصله ۴۰ سال نوری از ما و مجموعه‌ای از جهان‌ها برای بررسی دقیق، بدون شک هدف تکراری مشاهدات فروسرخ وب خواهد بود. این مکان مناسبی برای دانمندان سیاره‌شناسی است تا نظریه‌های مربوط به سیارات فراخورشیدی و منظومه‌های کوتوله قرمز را بررسی کنند.