کشف بخار آب در ناحیه تولد سیاره‌های سنگی توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب

اخترشناسان برای اولین بار در یک دیسک سیاره زایی نزدیک به یک ستاره، بخار آب دیده اند.

به گزارش دیجیاتو، آب برای حیاتی که می شناسیم، ضروری است. دانشمندان هنوز نمی دانند آب دقیقاً چگونه به زمین رسیده است و آیا همان فرایندها برای سیارات فراخورشیدی نیز برقرار بوده اند یا خیر. به نظر می رسد سرنخ های جدیدی در منظومه فراخورشیدی PDS 70، در فاصله ۳۷۰ سال نوری از ما، وجود دارد. تلسکوپ فضایی جیمز وب به تازگی در مکانی غافلگیرکننده در این منظومه بخار آب یافته است.

این منظومه میزبان دو دیسک گاز و غبار است که فاصله ای ۸ میلیارد کیلومتری از هم دارند. در میان این دو دیسک، دو سیاره گازی غول پیکر وجود دارد.

طبق گزارش سازمان ناسا، ابزار فروسرخ میانی (MIRI) تلسکوپ جیمز وب در حلقه درونی این منظومه، در فاصله کم تر از ۱۶۰ میلیون کیلومتری ستاره میزبان، بخار آب کشف کرده است. این اولین بار است که در چنین ناحیه ای با حداقل دو پیش سیاره بخار آب شناسایی می شود.

تولد در بخار آب

PDS 70 یک ستاره نوع K، سردتر از خورشید، است. سن آن ۵٫۴ میلیون سال تخمین زده می شود که برای وجود یک دیسک سیاره زایی بسیار زیاد بوده و به همین دلیل کشف بخار آب دانشمندان را شگفت زده کرده است.

در طول زمان، گازها و غبار دیسک های سیاره زایی کاهش می یابند، بادها و تابش های ستاره ای آنها را به بیرون می رانند یا این مواد جذب اجرامی بزرگتر میشوند و درنهایت سیاره ها شکل می گیرند.

پیش از این، در چنین ناحیه ای از منظومه های ستاره ای بخار آب کشف نشده بود. به همین دلیل دانشمندان تصور می کردند شکل گیری سیارات سنگی دارای آب در این فاصله بسیار نادر است.

اخترشناسان همچنان از وجود پیش سیاره ها در دیسک درونی PDS 70 مطمئن نیستند. البته مواد اولیه لازم برای شکل گیری این سیارات به شکل سیلیکا در آن وجود دارد. پس اگر سیاره های سنگی در آن شکل بگیرند، از همان آغاز آب خواهند داشت.

منشأ آب از کجاست؟

طبق پژوهشی که اخترشناسان در ژورنال Nature منتشر کرده اند، دو منشأ احتمالی برای آب موجود در دیسک درونی قابل تصور است.

اول این که ملکول های آب در همان محل شناسایی از ترکیب اتم های هیدروژن و اکسیژن تشکیل می شوند. احتمال دوم این است که ذرات پوشیده در یخ از دیسک بیرونی، با عبوری عجیب از مدار دو غول گازی، به دیسک درونی رسیده و تصعید شده اند.

یکی پرسش دیگر این است که بخار آب در نزدیکی ستاره میزبان چگونه بقا پیدا کرده؟ جایی که تابش فرابنفش (UV) مولکول های آب را درهم می شکند.

احتمالاً غبار اطراف و حتی مولکول های آب دیگر نقش سپری محافظتی را برای مولکول های آب ایفا می کنند. بنابراین آبی که در دیسک درونی منظومه PDS 70 کشف شده، از نابودي نجات پیدا کرده است.