به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمودو، اینکه پلوتو سیاره است یا خیر، چیزی است که به طور مداوم در حال تغییر است، اما محققان اخیرا موضوع شگفتانگیزی را کشف کردهاند که مسئله را از این که پلوتو یک سیاره باشد، درآورده است؛ پلوتو میتواند یک دنبالهدار غولپیکر باشد.
کمربند کویپر(Kuiper Belt) نخستین بار توسط اخترشناس هلندی تبار، "جرارد کویپر" عنوان شد. وی بر پایه مدار برخی از دنبالهدارهای شناختهشده و وجود اجرامی مانند سیاره کوتوله پلوتون باور داشت که کمربندی از اجرام دنبالهدار مانند اجرام موجود در ورای مدار نپتون وجود دارند.
۲۰ سال پس از مرگ او، نخستین جرم کمربند کویپر در فاصله ۴۲ واحد نجومی از خورشید شناخته شد. این جرم به قطر ۲۴۰ کیلومتر با نام ۱QB1992 نامگذاری شد.
از آن زمان تاکنون بیش از ۸۰۰ جرم دیگر در کمربند کویپر یافته شده است. گمان میشود حداقل ۳۵ هزار جهان یخزده با قطری بیش از ۱۰۰ کیلومتر در این منطقه وجود داشته باشد و شاید دهها بار بیش از این، اجرام کوچکتری در کمربند کویپر پنهان از دید ما باشند.
کل جرم موجود در کمربند کویپر باید چند صد برابر جرم موجود در کمربند سیارکها که در میان مدار مریخ و مشتری است باشد.
از جمله اجرامی که در این کمربند هستند میتوان "اریس" و "پلوتون" را نام برد.
اکنون یک تیم از موسسه تحقیقاتی جنوب غرب، یک نظریه جدید را در مورد منشا پلوتو توسعه داده است. آنها از اطلاعات مربوط به "اسپوتنیک پلانیتیا"(Sputnik Planitia) که قسمت بزرگ و پوشیده از یخچالهای نیتروژنی است و نیمه چپ قلب پلوتو را تشکیل میدهد، استفاده کردند.
"کریس گلین"، دانشمند موسسه تحقیقات جنوب غرب در سنآنتونیو در بیانیهای گفت: ما یک سازگاری جذاب بین مقدار برآورد شده نیتروژن درون یخچالها و میزانی که انتظار میرفت اگر پلوتو از طریق تجمیع حدود یک میلیارد دنبالهدار یا دیگر اشیاء در کمربند کویپر با ترکیب شیمیایی مشابه با دنبالهدار کشف شده در ماموریت "روزتا"(Rosetta) تشکیل شده باشد، پیدا کردیم.
"دنبالهدار" یک گلوله برفی کیهانی است که از گازهای منجمد، سنگ و گرد و غبار ساختهشده و تقریبا به اندازه یک شهر کوچک است.
ماموریت تمام شده "روزتا" که توسط آژانس فضایی اروپا انجام شد، از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، دنبالهدار ۶۷P را بررسی کرد. فضاپیمای مادر همچنین یک فرودگر موسوم به "فیلائه"(Philae) بر روی سطح یخزده این جرم فرود آورد. "فیلائه" نخستین فرودگری بود که بر سطح یک دنبالهدار فرود آمد.
دادههای جمعآوری شده در طول ماموریت "روزتا" و ماموریت "افقهای جدید"(New Horizons) ناسا از ژوئیه ۲۰۱۵، اطلاعات کافی را به محققان موسسه تحقیقات جنوب غرب برای نظریه جدید در مورد تشکیل پلوتو داد.
با این حال، تیم محققان در این نقطه متوقف نشد. علاوه بر مدل ایجاد پلوتو از انباشت دنبالهدارها، محققان همچنین به یک مدل خورشیدی نظر داشتند. در مدل خورشیدی، پلوتو از یخهای سرد تشکیل شده است که به این سیاره کوتوله، یک ترکیب شیمیایی میدهد که نزدیک به خورشید ما است.
"گلین" گفت: تحقیقات ما نشان میدهد ساختار شیمیایی اولیه پلوتو، از ترکیبات دنبالهدارها به ارث برده شده که دارای آب مایع بوده و شاید حتی دارای یک اقیانوس زیرزمینی باشد.
وی افزود: این تحقیق بر پایه موفقیتهای فوقالعاده ماموریتهای "افقهای جدید" و "روزتا" برای گسترش درک ما از منشاء و تکامل پلوتو بنا شده است.
وی در بیانیه خود افزود: با استفاده از شیمی به عنوان یک ابزار کارآگاهی، ما میتوانیم ویژگیهای خاصی را که امروزه در پلوتو مشاهده میکنیم، به فرایندهای شکلگیری از پیش تعیین شده ردیابی کنیم. این منجر به تعریف جدید داستان زندگی پلوتو میشود.
ماموریت روزتا در سپتامبر ۲۰۱۶ به شکل جالبی پایان یافت. نگهدارندههای کاوشگر به طور عمدی به سطح ۶۷P سقوط کردند، اما ماموریت "افقهای جدید" همچنان کارهای بیشتری برای ادامه دارد. این کاوشگر در ۱ ژانویه ۲۰۱۹ در ارتفاع کم از یک جرم واقع در کمربند کویپر معروف به "MU69 2014" پرواز خواهد کرد.
این پرواز حدود یک میلیارد مایل دورتر از مدار پلوتو خواهد بود و محققان امیدوارند این پرواز، کشفی را منجر شود که مانند نظریه جدید در مورد تشکیل پلوتو، بینش جدیدی را فراهم آورد.
این پرواز همچنین اصلیترین هدف ماموریت توسعه یافته "افقهای جدید" خواهد بود.
"دنبالهدار" یک گلوله برفی کیهانی است که از گازهای منجمد، سنگ و گرد و غبار ساختهشده و تقریبا به اندازه یک شهر کوچک است
ساختار دنبالهدار شامل سه بخش هسته، گیسو و دم است. هسته بخش مرکزی آن است و از گرد و غبار و گاز و یخ ساخته شده است. وقتی که دنبالهدار نزدیک خورشید میشود، یخهای موجود در هسته آن تبخیر میشود و تبدیل به ابر بزرگی پیرامون دنبالهدار میشود که گیسو نام دارد. نیروی مغناطیسی بسیار قوی است و طنابها، گرهها و نوارهایی تولید میکند که دم یونی را از دم گرد و غباری جدا میکند.
سرچشمه و منشأ دنبالهدارها، ابر اورت یا کمربند کویپر است. دنبالهدارها، غیر دورهای و دورهای هستند که غیر دورهایها گرانش محدود به خورشید ندارند و مدار آنها به شکل سهمی است. دنبالهدارهای دورهای نیز شامل دنبالهدارهای بلندمدت (بسیار بیشتر از ۲۰۰ سال) و کوتاهمدت (۲۰ تا ۲۰۰ سال) است.
دنبالهدارها تفاوتهایی با دیگر اجرام منظومه شمسی از جمله سیارکها، شهابوارها، شهابها و شهابسنگها دارند که مهمترین آنها چیزی است که آنها از آن ساخته شدهاند. برای نمونه، سیارکها از فلزات و مواد سنگی و دنبالهدارها از یخ، گرد و غبار و مواد سنگی ساخته شدهاند.
دنبالهدارها انواع قابلتوجهی مانند دنبالهدار بزرگ و مسیر خورشیدی دارند. دنبالهدارهای بزرگ آنقدر بزرگ نیستند که با چشم غیرمسلح دیده شوند؛ با این حال وقتی به خورشید نزدیک میشوند، سطوح یخی آنها تبخیر میشود و مقدار زیادی از گاز و گرد و غبار آنها فرار میکند و گیسو و دمهای بسیار بزرگی شکل میگیرد که دیدنی و قابلتوجه است. این دنبالهدارها، دنبالهدارهای بزرگ نامیده میشوند.
در دوران باستان، دنبالهدارها به عنوان پیامآوران خدا در نظر گرفته میشدند.
مطالعه موسسه تحقیقات جنوب غرب در مجله Icarus منتشر شده است.
- 11
- 4