به گزارش سیناپرس، یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ زندگی بشریت زمانی رخ داد که انسان ها تصمیم به متوقف کردن سبک زندگی مبتنی بر شکار و گردآوری غذا گرفته و با شروع کشاورزی، یکجا نشین شدند. این موضوع مهم تنها زمانی امکان پذیر شد که انسان موفق به اهلی کردن گیاهانی از جمله گندم و جو شده و به این ترتیب نخستین تمدن ها شکل گرفته و شکوفا شدند. در باستان شناسی به این عصر، دوره نوسنگی گفته می شود که مقارن با یکجا نشینی و شروع رسمی کشاورزی است.
مطالعات جدید پژوهشگران این نظریه را مطرح می کند که روند اهلی کردن گیاهان بسیار پیش تر از آن چه تا کنون تصور می شد اتفاق افتاده است و احتمالا انسان ۱۰ هزار سال زودتر از آن چه به نظر می رسد؛ موفق به اهلی کردن گیاهان شده است.
مطالعه ژنتیکی برخی از اصلی ترین گیاهان اهلی شده مانند برنج، گندم و جو که انسان در گوشه و کنار جهان از ان استفاده می کند، نشان می دهد که انسان از حدود ۳۰ هزار سال پیش اقدام به انتخاب و کاشت آن ها کرده که این موضوع سبب ایجاد تغییرات ژنتیکی در این گیاهان شده است.
پرفسور روبین آلابی (Robin Allaby) سرپرست این تیم پژوهشی درباره موضوع فوق اعلام کرد: «این تحقیقات می تواند پایان بخش مباحثات و منازعات درباره منشا کشاورزی باشد و نشان می دهد که فرایند طبیعی بسیار طولانی منجر به اهلی شدن گیاهان و آغاز کشاورزی شده است. برای مثال ما با یک دنیای طبیعی مواجه هستیم که در ان سایر موجودات نیز در روند کشاورزی و اهلی کردن گیاهان دخیل هستند، برای نمونه ما گونه هایی از جانوران مانند مورچه هایی داریم که دارای قارچ های اهلی شده اند.»
امروزه این موضوع به خوبی پذیرفته شده است که چند مرکز مختلف برای اهلی کردن گیاهان در سراسر جهان به وجود آمده بود که هر کدام از آن ها بر اساس گونه ای مختلف از گیاهان شکل گرفتند. مردم چین آغاز به اهلی کردن برنج کرده و در خاورمیانه گندم و جو پرورش داده شدند. مردم گینه نو به پرورش نیشکر پرداخته و سیب زمینی در کوه های آند از امریکای جنوبی پرورش داده شد.
از یک سو شواهد باستان شناسی نشان می دهد که کشاورزی در حدود ۱۰ هزار سال پیش شروع شده است اما شواهد ژنتیکی حکایت از دخالت انسان در کاشت گیاهان از حدود ۲۰ هزار سال پیش دارد.
نتایج تحقیقات ژنتیکی انجام شده همچنین نشان می دهد که این داستان درباره برخی گونه های گیاهی خاص، باز هم قدیمی تر بوده و انسان از ۳۰ هزار سال پیش آغاز به دخالت در روند طبیعی رشد و تکثیر آن ها کرده است.
با تجزیه و تحلیل توالی ژن های تکامل یافته گیاه باستانی که توسط باستان شناسان کشف شد، آن ها قادر به مطالعه زمانی که یک ژن خاص شکل گرفته و گیاهان را در حفظ دانه های خود یاری می کند شدند. به نظر می رسد این موضوع به نوبه خود توسط انسان ایجاد شده و در پی انتخاب این گونه از گیاهان توسط انسان های باستانی رخ داده باشد.
بررسی های ژنتکی انجام شده نشان می دهد که که این تغییر ژنتیکی در گیاه برنج حدود ۱۳ هزار سال پیش رخ داده است در حالی که این پیشینه برای برای جو ۲۱ هزار سال و برای گندم بیش از ۲۵ هزار سال پیش به وجود امده است. پزوهشگران بر اساس این یافته ها استدلال می کنند که انسان نقش مهمی در انتخاب و تکامل گیاهان ایفا کرده است.
شرح کامل این پژوهش و یافته های به دست آمده از آن در آخرین شماره مجله تخصصی Philosophical Transactions of the Royal Society B منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.
ترجمه: احسان محمدحسینی
- 1
- 18
