راز ماندگاری فسیل‌ها در اقیانوس افشا شد

مطالعه جدیدی نشان می دهد که افزایش دمای جهان و تغییرات سریع اقلیمی در ۱۸۳ میلیون سال پیش، ممکن است باعث ایجاد شرایط مساعد برای حفظ پیکر نرم و ظریف حیوانات آبزی مرده در آن زمان شده باشد.

این تحقیق که در نشریه «گزارش های علمی» (Scientific Reports) منتشر شده است، نشان می دهد که بقاياي«ومپیروپاد» هایی (vampyropods) که شبیه ماهی مرکب هستند، همراه مرکب دان و چنگال های سفت و نقش دار و نیز ماهی هایی با آبشش و بافت چشمی سالم، به خوبی و به گونه ای مشابه در نقاط مختلف جهان باقی مانده است.

این مطالعه نشان داد که تغییرات زیست محیطی که در گذشته رخ داده است، احتمالا شرایط لازم را برای فسیل شدن این بقایای جانوری مهیا کرده است.

سینجینی سینها، دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه تگزاس (یو تی) و نویسنده اصلی این مطالعه، در بیانیه ای گفت: «وقتی این پژوهش را آغاز کردم، اصلاً نمی دانستم نحوه ماندگاری این بقایا شبیه هم بوده است یا نه. کنجکاو بودم که چه عاملی موجب این ماندگاری استثنایی بوده است.»

فسیل شدن فرایند پیچیده ای شامل شکل گیری مواد معدنی درون بافت های جانوران مرده است.

در این مطالعه جدید، محققان بخش های مختلف نمونه های فسیل را با استفاده از میکروسکوپ الکترونی که میتواند عناصر شیمیایی موجود در این مواد معدنی را ردیابی کند، بررسی کردند.

این فسیل ها از جاهای مختلف جهان، از جمله استرابری بنک واقع در جنوب انگلستان، پوزیدونیا شیل در جنوب آلمان، و یاها تیندا در آلبرتای کانادا گرد آمده بودند، ولی محققان گفته اند میان آنها شباهت های بسياري وجود دارد.

محققان گفته اند مثلا در برخی بافت های بررسی شده، از جمله اسکلت خارجی سخت پوستان و بافت های نرم ومپیروپادها، فسفر پیدا کرده اند که معمولاً این عنصر در آنها نیست، و این نشان می دهد که منشا این مواد معدنی، محیط زیست این جانوران بوده است.

طبق نتایج تحقیقی که سینجینی، روان مارتیندیل و دیگران از« دانشکده علوم زمین جکسون» روی فسیل های خاص انجام داده اند، ممکن است این پدیده بر جانوران مرده نیز اثرگذار بوده باشد.

روان مارتیندیل، نویسنده دیگر این تحقیق و دانشیار دانشگاه تگزاس، گفت: «انتظار داشتیم شباهت هایی وجود داشته باشد، اما این همه شباهت غافلگیرکننده بود.»

درو ماسنته، نویسنده دیگر این پژوهش، توضیح داد: «فسفر عنصری است که انتظار نمی رود در سنگ های رسوبی وجود داشته باشد. معمولا جز در شرایط خاص، در مقادیر زیاد مدفون نمی شود.»

محققان می گویند شاید دوره ای تغییرات زیست محیطی شدید و سریع باعث ایجاد این شرایط شده است که احتمالا عامل آن آزاد شدن مقدار زيادي گازهای گلخانه ای در جو بر اثر فوران آتشفشان ها در اوایل دوره ژوراسیک، حدود ۱۴۵ تا ۲۰۰ میلیون سال پیش بوده است.

آنان گفتند افزایش دمای جهان در آن دوره احتمالا موجب افزایش بارندگی شده است که مقادیر زیادی رسوبات مملو از فسفر را از صخره های روی زمین شسته و به اقیانوس ها (Oceans) برده است.

خاویر لوک، از محققان دانشگاه هاروارد که در این مطالعه شرکت نداشته است، در بیانیه ای گفت: «شاید یکی از مهم ترین نتایج این کار تحقیقاتی، این باشد که رویدادهای جهانی گذشته، فارغ از مکان، سنگ شناسی، نوع محیط و شرایط رسوبی آن ها، ممکن است شرایط را برای ماندگاری استثنایی نهشته های دریایی پر از فسیل در سراسر جهان مهیا کرده باشد.»

هرچند بحران تغییرات اقلیمی کنونی که ناشی از فعالیت های بشر است، نیز موجب کاهش اکسیژن در اقیانوس های زمین شده است، محققان گفته اند شاید «میلیون ها سال طول بکشد تا بتوان گفت تشکیل فسیل های استثنایی افزایش یافته است.»