علف های ناهموار که در ناحیه ای دورافتاده از صحرای نامیب گسترده شده اند، از بارش ناچیز این منطقه تغذیه می کنند اما رشد این همه چمن در چنین محیط خشنی چشمگیر ولی مرموز است.
به گزارش سیناپرس، این علفزار توسط میلیون ها دایره عجیب و غریب پر شده است که عاری از علف یا سایر گیاهان هستند و با هم یک الگوی وهم انگیز از دایره های افسانه ای را در سراسر منظره تشکیل می دهند.
محققان این مطالعه خاطرنشان می کنند: این ناحیه با دایره هایی که در فاصله ۸۰ تا ۱۴۰ کیلومتری در داخل ساحل نامیبیا قرار دارد، از کیلومترها دورتر قابل مشاهده است و میزان فوق العاده ای از نظم فضایی را نشان می دهد. به گفته پژوهشگران، قطر یک دایره معمولی بین ۲ تا ۱۰ متر است که با فاصله ۱۰ متری از بقیه قرار دارد.
یک نظریه ادعا می کند: این دایره ها توسط موریانه ها به وجود می آیند که ریشه گیاهان را می خورند، در حالیکه نظریه دیگر معتقد است که علف ها برای به حداکثر رساندن دسترسی به آب، خود را سازماندهی می کنند.
مطالعات به هر دو نظریه اعتبار بخشیده و برخی تحقیقات نشان داده اند که هم موریانه ها و هم خودسازماندهی چمن ها امکان دارد اسرار اصلی پشت این حلقه های افسانه ای باشند. ولی این توضیح پس از گزارش حلقه های مشابه در استرالیا در سال ۲۰۱۶، بدون ارتباط واضح با موریانه ها، پیچیده تر شد.
یافته های تحقیقات اخیر به شدت به خود سازمان دهی اشاره کرده که در آن علف ها دایره های افسانه ای را تشکیل می دهند تا از بارندگی کم، بیشترین استفاده را ببرند، اما لزوماً وجود موریانه ها را رد نمی کنند.
در جدیدترین مطالعات به رهبری استفان گتزین( Stephan Getzin) و تیمی از محققان، دایره های اسرارآمیز در ۱۰ منطقه در سراسر صحرای نامیب مورد بررسی قرار گرفتند. محققان خاطرنشان می کنند که بارندگی در این منطقه نادر و نامنظم است و علف ها گاهی بلافاصله پس از باران در دایره ها ظاهر شده ولی معمولاً پس از آن می میرند، در حالیکه علف های بین دایره ها زنده می مانند.
گتزین و همکارانش باران های پراکنده را ردیابی کرده و رشد علف ها، ریشه ها و شاخه های آن ها و هرگونه آسیب احتمالی ریشه ای که موریانه ها ایجاد می کردند را بررسی کردند. همچنین، محققان شرایط اطراف علف های در حال مرگ را پس از بارندگی بررسی کردند و حسگرهای رطوبت خاک را در دایره های اسرارآمیز و اطراف آن برای ثبت داده ها قرار دادند.
نتایج این مطالعه نشان داد: ده روز پس از بارندگی، فضای داخلی دایره ها رشد بسیار کمی داشته و علف های جدیدی که جوانه زده بودند در حال مرگ بودند. بیست روز پس از بارندگی، علف داخل دایره ها مرده بود، در حالی که علف های اطراف سبز و نرم بودند. ریشه های علف های مرده داخل دایره ها به اندازه ریشه های بیرون از دایره ها یا حتی طولانی تر بودند که نشان می دهد گیاهان تلاش زيادي برای رشد ریشه در جستجوی آب کرده اند. در ادامه محققان گزارش دادند که شواهدی مبنی بر تغذیه موریانه ها از ریشه پیدا نکردند.
گتزین می گوید:فقدان ناگهانی چمن در بیشتر مناطق درون دایره ها را نمی توان با فعالیت موریانه ها توضیح داد، زیرا هیچ زیست توده ای برای تغذیه این حشرات وجود نداشت. ولی مهم تر از آن، می توانیم نشان دهیم که موریانه ها مسئول این اتفاق نیستند، زیرا علف ها بلافاصله پس از بارندگی بدون هیچ نشانه ای از تغذیه موجودات از ریشه می میرند.
محققان گزارش می دهند :حسگرهای خاک کاهش آهسته رطوبت خاک را هم در داخل و هم در خارج از دایره ها پس از یک بارندگی اولیه نشان دادند. با این حال، زمانی که علف های اطراف قوی شدند، رطوبت خاک به سرعت در همه جا ناپدید شد. گتزین می گوید: تحت گرمای شدید در نامیب، علف ها به طور دائمی تعرق کرده و آب خود را از دست می دهند.
محققان می گویند: این یک نمونه باورنکردنی از بازخورد اکوهیدرولوژیکی است که در آن دایره ها اساساً به مخزنی تبدیل میشوند که به حفظ علف ها در لبه ها کمک می کند. گتزین خاطرنشان می کند که این تحقیق می تواند در جاهای دیگر نیز پیامدهایی مشابه داشته باشد، زیرا به نظر می رسد این نوع خودسازماندهی گیاهان را دربرابر افزایش خشکی محافظت می کند.
گتزین در پایان می گوید: با شکل گیری مناظر با طرح های دقیق از دایره های افسانه ای با فواصل مساوی، علف ها مانند مهندسان اکوسیستم عمل کرده و مستقیماً از منابع آبی تأمین شده توسط شکاف های گیاهی بهره می برند.
این مطالعه در Perspectives in Plant Ecology، Evolution and Systematics منتشر شده است.
- 16
- 1
