تصور کنید در حال قدم زدن در یک جنگل هستید و با پای خود روی یک کنده می گذارید. در قسمت زیرین آن چیزی مرطوب و زرد پخش شده است، چیزی که می بینید، یک لجن چند سر ولی با هوش است.
به گزارش سیناپرس، شکل پلاسمودیوم Physarum polycephalum در حقیقت شبیه مخاط بینی بوده اما یک لجن چند سر است. این گونه مانند سایر قالب های لجن موجود در طبیعت، نقش مهم اکولوژیکی را ایفا کرده و به تجزیه مواد آلی برای بازیافت آن در شبکه غذایی کمک می کند. این موجود کوچک عجیب و غریب مغز یا سیستم عصبی ندارد. بدن متورم و زرد روشن آن فقط یک سلول است. این گونه کپک لجنی، کم و بیش بدون تغییر، برای یک میلیارد سال در زیستگاه های مرطوب خود رشد کرده و در دهه گذشته، نحوه تفکر ما در مورد شناخت و حل مسئله را تغییر داده است.
آدری دوسوتور (Audrey Dussutour) زیست شناس مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه و پژوهشگر این مطالعات می گوید:پلاسمودیوم با نام مستعار The Blob خیلی نادر نبوده و می توان آنرا در محیط های تاریک، مرطوب و خنک مانند بستر جنگل یافت، البته این گونه خیلی عجیب است. اگرچه ما آن را کپک می نامیم، اما در واقع قارچ نیست. حتی حیوان یا گیاه نیز نیست، بلکه عضوی از خانواده پروتیست ها است که نوعی از موجودات هستند که برای دسته بندی هر گونه ای که نتوان آن را در سه گروه اصلی قرار داد، استفاده می شود.
این گونه زندگی خود را با تعداد زیادی سلول منفرد شروع می کند که هر کدام دارای یک هسته هستند. سپس، آن ها با هم ترکیب می شوند تا پلاسمودیوم، مرحله زندگی رویشی که در آن تغذیه و رشد می کند را آغاز کند. رگ ها برای جستجوی غذا و اکتشاف محیط آن به بیرون می چرخد. در این حالت این موجود هنوز یک سلول است، اما حاوی میلیون ها یا حتی میلیاردها هسته است که در مایع سیتوپلاسمی محصور در غشای زرد روشن، شنا می کنند.
مانند همه موجودات، پلاسمودیوم باید بتواند در مورد محیط خود تصمیم بگیرد، نیاز به جستجوی غذا و اجتناب از خطر داشته و نیاز به یافتن شرایط ایده آل برای چرخه تولید مثل خود دارد.
به گفته محققان، اینجاست که این موجود کوچک زرد واقعا جالب می شود چراکه سیستم عصبی مرکزی نداشته و حتی بافت های تخصصی هم ندارد. با این حال این لجن می تواند معماهای پیچیده، مانند پیچ و خم های هزارتویی را حل کند و مواد جدید را به خاطر بسپارد. این فعالیت ها کارهایی هستند که پیشتر فکر می کردیم فقط حیوانات میتوانند انجام دهند.
کریس رید (Chris Reid) زیست شناس دانشگاه مک کواری استرالیا در این باره می گوید:ما در مورد شناخت بدون مغز و البته بدون نورون صحبت می کنیم. بنابراین مکانیسم های زیربنایی و کل چارچوب نحوه برخورد این موجود با اطلاعات کاملاً با نحوه عملکرد مغز شما متفاوت است.
او می افزاید:با ارائه همان چالش های حل مساله ای که به طور سنتی به حیوانات دارای مغز می دهیم، می توانیم ببینیم چگونه این سیستم اساسا متفاوت به نتیجه می رسد. اینجاست که مشخص می شود برای بسیاری از موارد به یک مغز یا نوعی سیستم پردازش اطلاعات بالاتر نیاز نیست.
در یکی از آزمایش های قبلی نتایج خیره کننده ای به دست آمد، به طوری که این ارگانیسم بدون سلولی عجیب و غریب توانست سریعترین مسیر را از طریق ایجاد پیچ و خم در بدن خود طی کرده به سمت غذا که یک تکه جو دوسر بود، برود.
رید گفت: این یافته باعث شد موجی از تحقیقات در مورد سناریوهای دشوارتر دیگری را برای آزمایش این لجن به راه انداخت. در پژوهشی دیگر، تیمی از محققان دریافتند که پلاسمودیوم می تواند بر اساس ساختار رگ های خود، به خاطر بیاورد که قبلاً کجا غذا پیدا کرده است.
به گفته محققان، این موجود از نظر فنی یک ارگانیسم تک سلولی بوده که به عنوان یک شبکه در نظر گرفته می شود و رفتار جمعی از خود نشان می دهد. هر قسمت از قالب لجن به طور مستقل عمل کرده و اطلاعات را بدون پردازش متمرکز با بخش های مجاور خود به اشتراک می گذارد.
رید توضیح می دهد:من حدس می زنم که این فعالیت شبیه نورون های مغز باشد. این تشبیه مغزی واقعاً جالب است و توپولوژی و ساختار شبکه های مغزی و حباب های قالب لجن بسیار مشابه بوده و هر دو سیستم نوساناتی را نشان می دهند.
دوسوتور در انتها می گوید: نحوه انتشار و به اشتراک گذاری اطلاعات در قالب لجن کاملاً مشخص نیست، اما ما می دانیم که وریدهای آن منقبض میشوند تا بعنوان یک پمپ پریستالتیک عمل کرده و مایع سیتوپلاسمی را از قسمتی به بخش دیگر فشار دهند و به نظر می رسد که نوسانات در این سیال با برخورد با محرک های خارجی همزمان است.
رید همچنین افزود: شناخت این لجن به ما در مورد ماهیت هوش مطالب جدیدی آموخته و دیدگاه های خاصی را به چالش کشیده و اساساً مفهوم ذهن را گسترش می دهد.
- 17
- 5
