یکی از موارد مهمی که دیرینه شناسان در بررسی شرایط زندگی دایناسورها به مطالعه آن می پردازند، بررسی نحوه زندگی اجتماعی و تعامل دایناسورها با یکدیگر است. متاسفانه شواهد در این رابطه بسیار ناچیز بوده و اصلی ترین مورد، بررسی ردپای دایناسورها است.
اطلاعات ما درباره نحوه زندگی دایناسورها تقریبا صفر است و این موضوع به دلیل عدم توجه دانشمندان به این موضوع و نبود تلاش های مربوط به این حوزه نیست زیرا ما از دایناسورها تنها بقایای استخوانی و فسیل شده ای داریم که هیچ اطلاعاتی از نوع زندگی و تعاملات اجتماعی آن ها در اختیار ما قرار نمی دهند. از سوی دیگر ما حتی راجع به نوع تزئینات بدن آن ها، برای نمونه تاج، شاخ و رنگ پرهای این جانوران نیز اطلاعات کمی داریم. هنوز پژوهشگران نمی دانند که وظیفه این اجزای بدن دایناسورها چه بوده و آیا در جذب جنس مخالف تاثیری داشته یا نشان دهنده طبقات اجتماعی دایناسورها در گروه های خود بوده و یا اصلا هیچ کدام از این نظریات درست نبوده و حقیقت ماجرا چیز دیگری است.
یکی از نشانه هایی که امروزه می توان بر اساس آن درباره نحوه زندگی دایناسورها کسب اطلاع کرد، مطالعه نحوه راه رفتن و ردپاهای باقی مانده از دایناسورها است. هر چند بهترین و سالم ترین بقایای ردپای حرکت دایناسورها نیز تنها اطلاعاتی جزئی از این موجودات ماقبل تاریخی در اختیار پژوهشگران قرار می دهد.
متاسفانه این موارد را حتی نمی توان از طریق مطالعه و تصویربرداری جمجمه و سی تی اسکن این موجودات استنباط کرده و امروزه ما درباره دایناسورها همواره بین این دو راهی قرار داریم که این موجود چه کارهای می توانسته انجام دهد و چه کارهایی را در حقیقت انجام می داده است؟
در حال حاضر تنها گزینه ممکن برای بررسی شرایط و نوع زندگی و تعامل های اجتماعی دایناسورها، بررسی شواهد مرتبط با زندگی و رفتار آن ها است. در همین رابطه آنتونی مارتین (Anthony Martin) که متخصص نشانه شناسی است، کتابی با عنوان: «(مطالعه) دایناسورها بدون استخوان» نوشته که به خوبی این موضوع در آن لحاظ شده است.
یکی از نشانه هایی که امروزه می توان بر اساس آن درباره نحوه زندگی دایناسورها کسب اطلاع کرد، مطالعه نحوه راه رفتن و ردپاهای باقی مانده از دایناسورها است. هر چند بهترین و سالم ترین بقایای ردپای حرکت دایناسورها نیز تنها اطلاعاتی جزئی از این موجودات ماقبل تاریخی در اختیار پژوهشگران قرار می دهد، اطلاعاتی از قبیل اینکه دایناسورها به چه صورت در گروه های خود حرکت کرده و رفتار ان ها در گروه چگونه بود. یکی از بهترین محوطه هایی که در آن بقایای این چنینی دایناسورها باقی مانده است، سایت ۷۵ میلیون ساله کواهویلا (Coahuila) در مکزیک است.
دیرینه شناسی به نام هکتور ریورا سیلوا (Héctor Rivera-Sylva) به همراه تیمی از همکارانش در این محوطه که نام آن قطعا برای علاقه مندان دنیای دایناسورها آشنا است، تعداد زیادی فسیل دایناسورهای مربوط به اواخر عصر کرتاسه کشف کرده و توانستند اطلاعات جالبی درباره نحوه حرکت و مشارکت جمعی دایناسورها در هنگام حرکت و تردد بین مناطق شمالی مکزیک و بخش های غربی آمریکای امروزی به دست آورد.
در این مطالعات بر خلاف بسیاری از دیگر پژوهش های دیرینه شناسی، از یافته های استخوانی استفاده نشده و صرفا ردپای دایناسورها مورد بررسی قرار گرفت. ریورا سیلوا و تیم همکارانش با بررسی ردپاهای کشف شده در منطقه Porvenir de Jalpa دریافتند که گروهی از دایناسورهای مختلف که حتی تیراناسوروس نیز بین آن ها وجود داشته در این مسیر با یکدیگر حرکت کرده اند.
پژوهش های پیشین انجام شده توسط دیرینه شناسان در سال ۲۰۰۷ حاکی از این موضوع بود که ردپاهای بزرگ متعلق به دایناسوری موسوم به هادروساوروس (hadrosaurs) است اما بررسی های جدید نشان می دهد که این ردپاها متعلق به دایناسوری با قامتی در حدود ۲۶ فوت است که قطعا به تیراناسوروس تعلق دارد. البته موضوعی که شاید کمی تشخیص آن سخت باشد این است که آیا این دایناسورها همگی در کنار هم و در زمانی یکسان از اینجا عبور کرده اند یا با فاصله و در زمان های متفاوت؟
به هر حال موضوعی که در این میان مشخص است، عدم وجود شواهد و نشانه های کافی از نحوه زندگی دایناسورها و تعامل آن ها با یکدیگر است که دیرینه شناسان باید بر اساس اطلاعاتی بسیار محدود و آسیب دیده این موضوع را بررسی کرده و مورد کنکاش قرار دهند.
ترجمه: احسان محمدحسینی
- 19
- 6
