سیناپرس،مطالعات اخیر محققان که در نشریه ساینس (Sience) به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد که آمار اقیانوس‌های کره زمین که میزان اکسیژن در آنها صفر است، ظرف مدت ۵۰ سال گذشته، ۴ برابر شده است. علاوه بر آن از سال ۱۹۵۰ تاکنون، تعداد قسمت‌های کم‌اکسیژن آب‌های جهان به ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده است و باتوجه به روند افزایش گرمایش جهانی، این پیشروی ادامه‌دار خواهد بود. تغییرات آب و هوایی و پدیده گرمایش زمین در روند کاهش اکسیژن آب‌های آزاد تاثیرگذار است، چراکه هرچه اقیانوس‌ها گرم‌تر باشند، اکسیژن کمتری دارند.
اهمیت اکسیژن آب
مسئله اکسیژن اقیانوس‌های جهان از آن جهت موضوعی جدی و حیاتی است که علاوه بر حفظ اکوسیستم‌های آبی، به تأمین حجم بسیار بزرگی از اکسیژن سیاره زمین نیز کمک میکند. مسئله‌ای که راجع به آن کمتر صحبت می‌شود و شاید به اندازه‌ای که لازم است، جدی گرفته نمی‌شود.
رایج است که در بحث سلامت آب‌های جهان، به دو بحران آلودگی پلاستیکی و سفید شدن مرجان‌ها بیشتر از سایر مشکلات پرداخته شود، درصورتی‌که معضل کاهش میزان اکسیژن آب‌ها به‌عنوان موضوعی کمتر شناخته‌شده، اگر بیشتر از موارد دیگر خطرناک نباشد، کمتر نیست.
با کاهش اکسیژن آب دریاها و اقیانوس‌ها، حیات و زیست دریایی مختل می‌شود و به‌تدریج رو به نابودی می‌رود. اتفاق تلخی که در حال حاضر نیز در قسمت‌های زیادی از آب‌های جهان ازجمله «خلیج مکزیک» و «خلیج چساپیک» در قاره آمریکا رخ داده است.
«مناطق مرده» Dead Zones نام اصطلاحیِ این نواحی نابودشده و ازدست‌رفته است که به‌خوبی حکایتگر انقراض آبزیان و جانداران دریایی این مناطق و چیرگی مرگ بر آنها است.
علاوه بر آن، در قسمت‌هایی از آب‌های جهان که هنوز حیات ادامه دارد و تولیدمثل و رشد آبزیان اتفاق می‌افتد، کاهش شدید میزان اکسیژن خطری بزرگ محسوب می‌شود. سطح اکسیژن پایین این نواحی دریایی، رشد آبزیان این مناطق را کاهش داده و جانداران باقی‌مانده را به‌شدت در برابر بیماری‌ها و آسیب‌ها آسیب‌پذیر کرده و به نابودی آنها می‌انجامد.
از طرفی دیگر، درنتیجه ایجاد چنین شرایطی بسیاری از جانداران دریایی از این نواحی دوری می‌کنند و گونه‌های اندکی مانند ماهی‌های بزرگ باقی می‌مانند و به‌راحتی شکار می‌شوند.
کاهش سطح اکسیژن آب‌ها همچنین به آزادشدن دی‌نیتروژن‌مونوکسید منجر می‌شود. دی‌نیتروژن‌مونوکسید، گازی گلخانه‌ای است که ۳۰۰ برابر کربن‌دی‌اکسید و سولفید هیدروژن قدرت دارد.
کاهش اکسیژن آب و بروز مشکلات اقتصادی
نکته مهم دیگری که در رابطه با این بحران وجود دارد این است که کاهش سطح اکسیژن آب‌های اقیانوس‌ها علاوه برآن‌که تنوع زیستی و حیات دریایی را به خطر می‌اندازد، بر اقتصاد جهانی نیز تاثیر منفی می‌گذارد. چراکه با کاهش صید دریایی به علت مرگ و انقراض آبزیان و همچنین کاهش قدرت صنعت گردشگری، مشکلات اقتصادی جدیدی بروز میکند.
راهکار نجات اقیانوس‌ها
محققان بر این باورند که باوجود آینده تیره‌ای که برای آب‌های جهان پیش‌بینی می‌شود، هنوز راه‌حل‌هایی برای فرار از این بحران وجود دارد. آنها کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی را روزنه امیدی برای نجات آینده اقیانوس‌ها می‌دانند. به گفته محققان، با کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، از میزان آلودگی هوا و گازهای گلخانه‌ای کاسته می‌شود و درنتیجۀ آن تغییرات آب و هوایی کاهش پیدا میکند. با کاهش تغییرات آب و هوایی می‌توان امیدوار بود که از کاهش سطح اکسیژن آب‌ها تا حد زیادی جلوگیری شود.
«دنیس بریتبورگ» یکی از این محققان است که در مرکز تحقیقات محیط‌زیست «اسمیتسونیان» کار میکند و مطالعه اخیر را رهبری میکند. او می‌گوید: «هرچند که توقف تغییرات آب و هوایی به تلاشی جهانی احتیاج دارد، اما حتی اقدامات محلی نیز برای جلوگیری از کاهش سطح اکسیژن آب مؤثر و مفید است.»
بریتبورگ و همکارانش در این مطالعه گزینه پرداختن به مشکل آلودگی آب‌ها را نیز مطرح می‌کنند و آن را راهی مؤثر در حفظ اکسیژن اقیانوس‌ها می‌دانند.
- 11
- 2
