کار و امید در کانکس‌ها

سرپل ذهابی‌ها با درآمدهای ناچیز کسب و کار خود را آغاز کرده‌اند برخی مشاغل کانکسی بعد از زلزله بیش از یک‌دوم درآمد خود را از دست داده‌اند کارمندان بسیاری به علت تخریب محل کار خود از کار بیکار شده و بلاتکلیفند

«فلافلِ زلزله!»، «سالن ‌زیبایی پریسما»، «کارگاه ساخت آلات موسیقی دالاهو»، «سوپرمارکت گل‌ سرخ» نام‌هایی است که اهالی سرپل ذهاب روی کسب‌وکارهای کانکسی خود گذاشته‌اند. کانکس‌های سرپل ذهاب دیگر فقط محل زندگی نیستند. کرمانشاهی‌های خسته از انتظارکشیدن دست به کار شده‌ و هرکدام راهی برای کسب درآمد برای خود در میان خرابه‌ها باز کرده‌اند. برخی زنان که پیش از این خانه‌دار بودند، حالا با از دست‌دادن همسران‌شان یا بیکارشدن آنها به شیرینی‌پزی، نانوایی و آرایشگری رو آورده‌اند. آن‌طرف ماجرا هم مردانی هستند که بیکاری را تاب نیاورده و کانکس‌های خود را تبدیل به سوپرمارکت و فلافلی کرده‌اند. سرپل ذهابی‌ها با دل پری از اوضاع کنونی و باران‌های چند وقت گذشته همچنان برای «زندگی» می‌جنگند.

خانم «خشنودی» برای اهالی محله نیمه‌خراب‌شان شیرینی می‌پزد. او که از اهالی مسکن مهر شیرودی است، به «شهروند» می‌گوید: تکلیف ما را هنوز معلوم نکرده‌اند. به‌خدا زندگی ما هم خرج دارد! همسرم شغل آزاد داشت و بعد از زلزله بیکار شد. حالا من خودم دست به کار شدم. قبل از عید برای خیلی‌ها شیرینی پختم و این روزها هم نان می‌پزم با سبزی بهار.

خشنودی توضیح می‌دهد که سبزی بهار یک سبزی محبوب کرمانشاهی است و برای هر قرص نانی که با آن سبزی می‌پزد، ٥٠٠ تومان از مشتری دریافت می‌کند. او می‌گوید، روزی حداکثر ١٥ الی ٢٠ قرص نان می‌فروشد و از همین راه امرارمعاش می‌کنند.

«محمدی» یکی از کاسبانی است که پیش از این سوپرمارکتی در دانشگاه داشته و بعد از زلزله از کار بیکار شده است. او به «شهروند» می‌گوید: پیش از زلزله من ٢٠‌میلیون تومان قرض داشتم. نمی‌توانستم بیکار بنشینم. خودم پول از این و آن گرفتم و کانکس خریدم اما تا به این مرحله برسم، بیشتر از ٨٠‌درصد اجناس برقی و خوراکی‌ام یا خراب شده بود یا فاسد.

با ما عکس گرفتند و رفتند!

زلزله‌زده‌ها دغدغه نان دارند. خشنودی که با شیرینی‌پزی روزگار خود و خانواده خود را می‌گذراند، به «شهروند» می‌گوید: مسئولان آمدند و وضع معیشت ما را دیدند. به ما قول آشپز و آشپزخانه دادند. حتی شماره تماس ما را گرفتند اما خبری نشد که نشد.

صاحب یک سوپرمارکت که به تازگی سراپا شده و دوباره شروع به کار کرده هم، توضیح می‌دهد: نه فقط مسئولان بلکه همه آمدند با خرابه‌های مغازه من عکس گرفتند و رفتند. فروش موادغذایی در کانکس سخت است. دو سه‌ماهی هست که شروع به کار کرده‌ام اما واقعیت این است که فروش من نسبت به قبل از زلزله ٥٠‌درصد کاهش یافته است. ٤٠روز مغازه‌ام بسته بود و بعد از ٤٠روز با دوستانم رفتیم و موادی که تاریخ انقضای آنها گذشته بود را دور ریختیم و سایر مواد را بین مردم تقسیم کردیم.

کارمندان سرپل ذهابی مهاجرت کردند

محکی هم ساکن مسکن مهر بوده است. او که کارمند شرکتی در این شهر بوده، به «شهروند» توضیح می‌دهد: سه‌ماهی می‌شود که شرکت ما دوباره مشغول به کار شده و من هم برگشته‌ام اما محل کار ما آسیب جدی دیده است.

او ادامه می‌دهد: ما در بخش خود ١٢نفر بودیم. ٤نفر فوت کردند و ٧نفر به خاطر مشکل مسکن و نابسامانی هنوز نتوانستند سرکار بیایند و به اطراف شهر کوچ کرده‌ و به مشاغل آزاد یا کشاورزی روی آورده‌اند.

یکی دیگر از کارمندان هم به «شهروند» می‌گوید: برخی حتی سراغ ساخت سنگ قبر رفته‌اند. تنها مشاغلی که هنوز رونق دارد، آرایشگاه و سوپرمارکت یا فلافلی است. بقیه درآمدها آن‌قدر ناچیز است که به سختی می‌توان نام درآمد روی آن گذاشت. مردم فقط برای تهیه مایحتاج خود می‌توانند هزینه کنند.

٣‌هزار و ٨٠٠ واحد صنفی آسیب دیدند

درشرایطی این‌روزها کرمانشاهی‌ها روزگار خود را به سختی می‌گذرانند که پارسال هم مانند بسیاری از سال‌های گذشته کرمانشاه بیکارترین استان کشور شناخته شد. زلزله که آمد، زیرساخت‌های شغلی زیادی در کرمانشاه از بین رفت و به نظر می‌رسد که زلزله‌زده‌ها حالا‌حالاها باید این در و آن در بزنند تا به همان جای سابق خود برگردند! در آخرین آماری که توسط معاون امور بازرگانی داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه اعلام شده، بیش از ٣٨٠٠ واحد صنفی استان در زلزله اخیر آسیب دیده‌اند.

باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از علی اسماعیلی معاون امور بازرگانی داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه نوشته است: در ٧ شهرستان اسلام‌آباد غرب، سرپل ذهاب، دالاهو، ثلاث باباجانی، جوانرود، قصرشیرین و گیلانغرب ١٨‌هزار و ٨٢٠ واحد صنفی داریم که از این تعداد ١٦‌هزار و ٣٦٥ واحد دارای پروانه کسب و ٢٤٥٥ واحد صنفی فاقد پروانه کسب است. در این بین ٣‌هزار و ٨١٤ واحد صنفی در جریان زمین‌لرزه از ٢٠ تا صددرصد دچار خسارت شدند که عمده آنها مربوط به سرپل‌ ذهاب بوده است.

تکلیف این واحدها چه می‌شود؟ سرپل ذهابی‌ها می‌گویند، کار در کانکس سخت است و تحمل‌شان تمام شده. مشکل از آنجا شروع می‌شود که کسی صراحتا اعلام نمی‌کند بهسازی، مقاوم‌سازی یا تعیین تکلیف واحدهای تخریب‌شده چقدر زمان نیاز دارد؟ کرمانشاه از بلاتکلیفی خسته است.

مائده امینی